Phóng viên TTXVN tại Moskva dẫn hãng tin Pazhwok của Afghanistan ngày 16/8 cho biết hầu hết các quan chức cấp cao chính quyền cũ và nhiều chính trị gia Afghanistan đã rời khỏi nước này sau khi Tổng thống Ashraf Ghani chạy khỏi Kabul và Taliban tiến tới ngoại ô thành phố này.
Một bộ phận của giới tinh hoa vẫn lưu lại Afghanistan để tìm cách ngăn chặn một cuộc khủng hoảng chính trị mới, lấp đầy khoảng trống quyền lực và chuyển giao nó một cách hòa bình.
Theo hãng tin trên, ông Ashraf Ghani cùng Cố vấn an ninh quốc gia Hamdullah Mohib và cựu Chánh văn phòng Tổng thống Fazl Mahmoud Fazli đã đáp máy bay tới Tajikistan và tiếp đó là tới Oman.
Trước đó, các nhân vật chính trị nổi tiếng như Abdul-Rashid Dostum và Atta Mohammad Nur, những người từng tuyên chiến với Taliban ở tỉnh Balkh, đã bỏ chạy đến Tajikistan sau khi Taliban chiếm thành phố Mazar-i-Sharif, thành phố chính ở miền Bắc nước này.
Cựu Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia Afghanistan, Serur Ahmad Durrani, đã lên đường đến Mỹ, và cố vấn pháp lý chính cho tổng thống, ông Kabir Issa Khel đến Anh.
Bộ trưởng Quốc phòng cuối cùng, Bismillah Mohammadi, chạy đến Dubai, và người đứng đầu lực lượng dân quân tỉnh Herat, Mohammad Ismail Khan đến Iran.
[Hội đồng Bảo an tiến hành phiên họp đặc biệt về tình hình Afghanistan]
Một phái đoàn lớn các chính trị gia Afghanistan do Chủ tịch Viện Nhân dân (Hạ viện) Mir Rahman Rahmani dẫn đầu đã thực hiện chuyến thăm Pakistan để thảo luận với lãnh đạo nước này về các vấn đề đảm bảo hòa bình và ổn định ở Afghanistan.
Ba chính trị gia có ảnh hưởng, gồm cựu Tổng thống Hamid Karzai, Chủ tịch Hội đồng Hòa giải Quốc gia Tối cao Abdullah Abdullah và lãnh đạo Đảng Hồi giáo Afghanistan, Gulbeddin Hekmatyar - đã thành lập Hội đồng Điều phối để chuyển giao quyền lực một cách hòa bình cho Taliban.
Cùng ngày, trong cuộc gọi từ Washington, cựu Bộ trưởng Nội vụ Afghanistan Ali Ahmad Jalali khẳng định ông chưa bao giờ được xem xét cho vị trí Tổng thống chính phủ chuyển tiếp tại nước này và nói thêm rằng bản thân ông cũng sẽ không chấp nhận cương vị đó.
Trước đó một ngày, các nguồn tin ngoại giao cho rằng ông Ali Ahmad Jalali nhiều khả năng được đề cử đứng đầu chính quyền chuyển tiếp tại Afghanistan sau khi Taliban tiến vào thủ đô Kabul.
Ông Ali Ahmad Jalali, từng đảm nhiệm cương vị Bộ trưởng Nội vụ Afghanistan sau cuộc xâm lược của Mỹ và liên quân năm 2001, đang là giáo sư tại Đại học Quốc phòng Mỹ ở Washington.
Ông Ali Ahmad Jalali lưu ý rằng ông sẽ bị cấm đảm nhiệm cương vị Tổng thống Afghanistan vì hiến pháp quy định vị trí này phải là công dân Afghanistan, trong khi bản thân ông hiện có cả quốc tịch Mỹ.
Trong diễn biến khác, cùng ngày, hai nguồn tin an ninh Thổ Nhĩ Kỳ giấu tên cho biết nước này đã từ bỏ các kế hoạch kiểm soát sân bay Kabul sau khi Mỹ và liên quân NATO rút lui, nhưng Ankara sẵn sàng hỗ trợ kỹ thuật và an ninh nếu Taliban đề nghị.
Một nguồn tin nêu rõ, trên cơ sở xem xét “tình cảnh vô cùng hỗn loạn” tại sân bay Kabul, “quá trình binh sỹ Thổ Nhĩ Kỳ tiếp quản kiểm soát…đã tự động được hủy bỏ”./.