Ngày 17/9, Tổng thống Bolivia Evo Morales đã kêu gọi người đồng cấp Chile Sebastián Piñera cùng tìm kiếm giải pháp cho vấn đề tranh chấp hàng hải sau khi Tòa án Công lý quốc tế (ICJ) ra phán quyết cuối cùng về vụ tranh chấp đường ra biển giữa hai nước vào đầu tháng tới.
Phát biểu trước báo giới từ Phủ tổng thống, ông Morales đề nghị người đồng cấp Chile cùng tìm cách thức để khép lại vấn đề tranh chấp gây đau thương trong hơn 100 năm qua, tuân thủ luật quốc tế và tôn vinh những giá trị công lý, nhân phẩm và thiện chí của hai nước.
Tổng thống Morales cũng kêu gọi nhân dân Bolivia tin tưởng phán quyết của ICJ dự kiến sẽ được đưa ra vào ngày 1/10 tới vì luật pháp, công lý và sự thật sẽ được đem tới cho người dân nước này.
Sau khi khẳng định La Paz không bao giờ từ bỏ đề nghị thương lượng lại với Chile về vấn đề trên, người đứng đầu Chính phủ Bolivia đề cập tới phán quyết mà ICJ được đưa ra hồi tháng 9/2015, trong đó khẳng định đất nước Bolivia được tạo ra có biển và trong cuộc chiến tranh vào năm 1879 đã bị mất bờ biển duy nhất của mình.
Hiệp ước hòa bình năm 1904 giữa hai nước không giải quyết được vấn đề còn tồn đọng liên quan đến quyền tiếp cận tự do và chủ quyền. Tổng thống Morales khẳng định việc đàm phán lại giữa Bolivia và Chile về tranh chấp hàng hải là điều không thể tránh khỏi.
[Bolivia-Chile cam kết tôn trọng phán quyết của Tòa án quốc tế]
Cùng ngày, Tổng thống Morales cũng triệu tập các cựu ngoại trưởng và nhiều quan chức khác để phân tích khả năng phán quyết của ICJ sắp tới và những diễn biến sau quyết định của tòa.
Về phần mình, trên tài khoản cá nhân Twitter, Tổng thống Piñera nhấn mạnh Chile sẽ tuân thủ và thực thi Hiệp ước hòa bình ký năm 1904 và sẽ bảo vệ lãnh thổ, biển và chủ quyền của nước này. Tổng thống Piñera khẳng định Chile mở cửa đối thoại trong khuôn khổ tôn trọng các hiệp ước hiện hành.
Trong cuộc Chiến tranh Thái Bình Dương (1879-1883), Bolivia đã mất toàn bộ 400 km bờ biển và 120.000km2 các tỉnh giáp biển của mình vào tay Chile.
Trong hiệp ước lập lại hòa bình giữa hai nước ký năm 1904, Chile đảm bảo một đường ra biển có chủ quyền cho Bolivia, đổi lại La Paz phải công nhận chủ quyền của Santiago tại những phần đã mất. Tuy nhiên cho tới nay hai bên vẫn tranh cãi về các điều khoản này./.