Sự trỗi dậy của xe điện (EV) ở Trung Quốc đang gây ra sự xáo trộn trên thị trường ôtô trong bối cảnh những công ty thiếu nguồn lực không thể theo kịp "cuộc chơi dần bị loại," trong khi Chính phủ Trung Quốc đang hỗ trợ một số công ty được chọn nhằm đưa nước này trở thành một cường quốc ôtô.
Những thách thức ngày càng gia tăng của thị trường Trung Quốc được minh chứng qua quyết định rút hoạt động sản xuất khỏi Trung Quốc của Mitsubishi Motors.
Một giám đốc điều hành của Mitsubishi cho biết không có gì đảm bảo rằng hãng có thể kiếm được lợi nhuận ở một thị trường cạnh tranh như Trung Quốc.
Mitsubishi đã cân nhắc những rủi ro khi từ bỏ thị trường Trung Quốc nhưng xác định rằng việc xây dựng lại ở đó sẽ quá khó khăn.
[Tại sao người Mỹ khó mua xe điện giá rẻ của Trung Quốc?]
Tận dụng lợi thế là một nhà sản xuất hạng trung, Mitsubishi có kế hoạch tập trung vào xe hybrid, xe điện ở Đông Nam Á và các nơi khác.
Giá cổ phiếu của hãng này đã tăng 5% hôm 28/9 lên mức cao nhất trong ngày là 681 yen/cổ phiếu trên Sàn giao dịch chứng khoán Tokyo.
Seiji Sugiura, nhà phân tích cấp cao tại Viện nghiên cứu Tokai Tokyo, cho biết Mitsubishi đã chủ động rút lui khỏi thị trường khó tính. Trong bối cảnh các nhà sản xuất ôtô Nhật Bản đang gặp khó khăn về mọi mặt, dự báo nhiều nhà sản xuất ô tô hạng trung khác sẽ nối gót Mitsubishi.
Doanh số bán ôtô mới tại Trung Quốc đã tăng 1,5% trong thời gian từ tháng 1-8/2023. Mặc dù con số này tăng nhẹ so với một năm trước nhưng thị trường vẫn chưa đạt được mức của năm 2021.
Khi nền kinh tế chậm lại và nhu cầu mua hàng yếu đi, các công ty đang cố gắng duy trì lượng bán hàng bằng cách giảm giá, nhưng lại ảnh hưởng tới lợi nhuận.
Chen Shihua, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Các Nhà Sản xuất Ôtô Trung Quốc, cho biết lợi nhuận của ngành ôtô năm nay sẽ giảm xuống 4%, thấp hơn mức thông thường là 6% đến 7%. Nhiều nhà sản xuất ôtô không thể đầu tư đủ vốn vào nghiên cứu và phát triển.
Thị phần của các nhà sản xuất ôtô Nhật Bản tại thị trường Trung Quốc đã giảm từ khoảng 20% trong năm 2020 xuống mức rất thấp. Trong khi đó, các hãng xe Trung Quốc cũng đã cải thiện về chất lượng.
Trong môi trường cạnh tranh này, các nhà sản xuất ôtô hạng trung đang thu hẹp quy mô hoặc tái cơ cấu các hoạt động tại Trung Quốc. Mazda Motor đã ngừng gia công sản xuất tại địa phương cho Tập đoàn FAW Trung Quốc thuộc sở hữu nhà nước và đã tổ chức lại mạng lưới đại lý tại nước này.
Sau khi rút khỏi hoạt động sản xuất tại Trung Quốc, Mitsubishi Motors có kế hoạch để đối tác liên doanh nhà nước GAC Group sử dụng nhà máy của họ làm cơ sở sản xuất xe điện. Trong khi đó, Hyundai Motor của Hàn Quốc đã quyết định bán nhà máy Trùng Khánh.
Không giống như ôtô chạy bằng xăng, lĩnh vực các công ty Nhật Bản từ lâu đã nắm giữ lợi thế về chuỗi cung ứng, các công ty Trung Quốc kiểm soát chuỗi cung ứng các phụ tùng quan trọng của xe điện, bao gồm cả pin.
Một giám đốc điều hành của một hãng ôtô lớn của Nhật Bản cho biết: “Ngay cả khi chúng tôi đầu tư vào xe điện, thật khó để tìm ra con đường vượt lên các hãng đối thủ Trung Quốc.”
Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn là thị trường thiết yếu để nghiên cứu công nghệ mới nhất, bằng chứng là taxi tự lái khắp nước này./.