Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam Iain Frew khẳng định mối quan hệ Việt-Anh đang ở "thời điểm rất sôi động" với những "thành tựu thực chất" đạt được trong nhiều năm qua.
Nhân dịp Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Lễ Đăng quang của Nhà vua Anh Charles III theo lời mời của Hoàng gia Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland, từ ngày 4-6/5/2023, Đại sứ Iain Frew đã trả lời phỏng vấn của Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN).
- Thưa Đại sứ, chuyến thăm của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tham dự Lễ Đăng quang của nhà Vua Anh, có ý nghĩa như thế nào trong bối cảnh năm 2023 kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước?
Đại sứ Iain Frew: Đối với Vương quốc Anh, đây thực sự là một thời khắc rất trọng đại. Chúng tôi chưa có lễ đăng quang nào trong 70 năm qua. Vì vậy, việc Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng cùng với các nhà lãnh đạo khác trên thế giới đến nước Anh để đánh dấu sự kiện ý nghĩa này là vô cùng quan trọng.
Trong bối cảnh kỷ niệm 50 năm quan hệ song phương Anh-Việt, chuyến thăm là một tín hiệu mạnh mẽ cho thấy hai nước có thể làm việc cùng nhau để làm sâu sắc thêm mối quan hệ đó, cũng như khai thác tiềm năng hợp tác trên các lĩnh vực khác nhau. Đây là một trong những chuyến công du nước ngoài đầu tiên của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng trong nhiệm kỳ của ông, sau chuyến thăm Lào, là một vinh dự đặc biệt đối với nước Anh.
Trong chuyến thăm, hai bên sẽ thảo luận các hoạt động kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, cũng như những lĩnh vực và phương hướng hợp tác, về thương mại, khí hậu, năng lượng, quốc phòng và an ninh.
- Quan hệ đối tác chiến lược Việt-Anh đang tiến triển tốt đẹp, đặc biệt là trong ba lĩnh vực hợp tác: giáo dục, thương mại và phát triển bền vững. Chuyến thăm Vương quốc Anh lần này của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng được kỳ vọng như thế nào trong việc thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương giữa hai nước?
Đại sứ Iain Frew: Trong khuôn khổ chuyến thăm và chương trình Lễ đăng quang, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng sẽ gặp gỡ các nhà lãnh đạo và bộ trưởng cấp cao của Vương quốc Anh. Tôi tin chắc các nhà lãnh đạo hai bên sẽ có cơ hội đề cập đến một vài trong số các lĩnh vực ưu tiên, bao gồm giáo dục, phát triển bền vững và thương mại. Đây là những lĩnh vực mà hai bên có tiềm năng to lớn để tăng cường hợp tác, mặc dù cho đến nay nhiều thành tựu đã đạt được trong quan hệ song phương.
Bên cạnh đó, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng sẽ gặp gỡ lãnh đạo các doanh nghiệp, đại diện các tổ chức phi chính phủ, những người giúp kết nối Vương quốc Anh và Việt Nam để khai phá những tiềm năng này.
[Chuyến thăm Anh của Chủ tịch nước tạo xung lực mới cho hợp tác 2 nước]
Trong các buổi trao đổi gần đây giữa tôi và Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, cũng như các nhà lãnh đạo cấp cao khác của Việt Nam, cả hai bên đều nhận thấy tiềm năng to lớn trong hợp tác giáo dục. Các trường đại học và các tổ chức giáo dục đại học khác của Vương quốc Anh cung cấp một số lượng lớn các chương trình đào tạo, và chúng tôi rất vui khi có rất nhiều sinh viên Việt Nam đang học tập và muốn học tập tại Vương quốc Anh. Tôi cho rằng chúng ta có thể làm nhiều hơn để thúc đẩy hợp tác giáo dục và đảm bảo rằng quan hệ đối tác đó sẽ góp phần củng cố và hỗ trợ hệ thống giáo dục và phát triển tại Việt Nam.
- Đại sứ đánh giá như thế nào về triển vọng phát triển quan hệ hai nước trong thời gian tới?
Đại sứ Iain Frew: Đây là thời điểm rất sôi động trong mối quan hệ giữa Vương quốc Anh và Việt Nam. Chúng ta đã đạt được một số thành tựu thực chất trên các lĩnh vực trong khuôn khổ quan hệ Đối tác chiến lược những năm gần đây, như Hiệp định thương mại tự do Anh-Việt. Tuy nhiên, nếu chúng ta nhìn vào các lĩnh vực khác, thì còn rất nhiều tiềm năng cho quan hệ hợp tác song phương.
Về thương mại, chúng ta vừa kết thúc đàm phán để Anh tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Việt Nam đã dành sự ủng hộ rất lớn cho tiến trình đó. Năm 2022, thương mại song phương giữa Vương quốc Anh và Việt Nam tăng 20% lên 6,4 tỷ bảng Anh. Điều này thật tuyệt vời, nhưng tôi nghĩ chúng ta vẫn có thể làm tốt hơn nữa. Hai bên có thể hỗ trợ các công ty của mình đầu tư nhiều hơn, giao dịch nhiều hơn.
Các nhà đầu tư Anh coi Việt Nam là một thị trường có tốc độ tăng trưởng cao với nhiều tiềm năng. Việt Nam cũng là một quốc gia rất cởi mở với các nhà đầu tư, luôn cố gắng tạo dựng môi trường đầu tư, kinh doanh ổn định. Điều này sẽ hỗ trợ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Vì vậy, tôi cho rằng hai nước có có tiềm năng to lớn trong hợp tác thương mại và đầu tư.
Về môi trường và khí hậu, chúng ta đã và đang cố gắng để giúp đáp ứng tham vọng cao của cả hai nước. Chính phủ và lãnh đạo Việt Nam đã đặt ra lộ trình tham vọng hướng tới phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050 tại Hội nghị lần thứ 26 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26) tại Glasgow. Tham vọng này cần phù hợp với đối tác từ cộng đồng quốc tế, đặc biệt là G7 cùng Na Uy và Đan Mạch, những nước đã tham gia vào quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng.
Đây là nỗ lực hàng đầu và Vương quốc Anh đang đồng dẫn đầu nỗ lực nhằm huy động 15,5 tỷ USD với tham vọng cải cách và tạo khuôn khổ cho đầu tư năng lượng tái tạo tại Việt Nam. Đây không chỉ là cam kết của các đối tác quốc tế, mà còn là cam kết của Chính phủ Việt Nam nhằm thực sự tạo môi trường để thu hút đầu tư, phát triển năng lượng tái tạo tại Việt Nam.
Ngoài ra, tiềm năng hợp tác trong phát triển kinh tế xanh là rất lớn. Các nhà đầu tư đang tìm kiếm cơ hội tiếp cận năng lượng tái tạo. Người tiêu dùng cũng đang tìm kiếm các sản phẩm xanh. Tôi cho rằng Chính phủ Việt Nam đã nhận ra tiềm năng to lớn đó, và Vương quốc Anh sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam. Tôi cho rằng đó là một lĩnh vực khác mà sẽ tiếp tục phát triển rất mạnh mẽ.
Lĩnh vực cuối cùng mà tôi muốn đề cập đến là mối quan hệ quốc phòng và an ninh của chúng ta. Tôi cho rằng Vương quốc Anh và Việt Nam, theo nhiều cách khác nhau, chia sẻ cách nhìn về thế giới. Cả hai nước đều coi trọng trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, luật pháp quốc tế, và các nguyên tắc quan trọng như chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, điều này khiến hai nước có lập trường tương tự trong một số vấn đề quốc tế, đặc biệt là tầm quan trọng của ổn định và an ninh khu vực và quốc tế.
Trong khu vực này, Vương quốc Anh rất ủng hộ một Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và cởi mở, nơi Biển Đông được quản lý theo một cách thức ổn định tôn trọng lợi ích của các nước, trong đó có Việt Nam. Vương quốc Anh cũng rất ủng hộ luật pháp quốc tế và lập trường của Việt Nam trong vấn đề này.
Việt Nam và Chính phủ Việt Nam đang mong muốn hiện đại hóa và đa dạng hóa lĩnh vực quốc phòng và quân sự. Vương quốc Anh có rất nhiều tiềm năng, điều mà chúng ta đang bắt đầu nhận thấy. Hai nước đã hợp tác trong các lĩnh vực như gìn giữ hòa bình và cũng hợp tác trong phát triển công nghiệp quốc phòng. Tôi nghĩ trong tương lai, chúng ta sẽ chứng kiến nhiều hoạt động trao đổi quân sự hơn, ví dụ như các chuyến thăm của tàu hải quân. Tôi rất vui mừng chào đón một tàu của Hải quân Hoàng gia Anh thăm Thành phố Hồ Chí Minh vào tháng Hai vừa rồi và hi vọng hai bên sẽ hợp tác hiệu quả hơn nữa trong tương lai.
- Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ đã dành thời gian trả lời phỏng vấn./.