Hơn 7 tháng từ khi bị cấp có thẩm quyền thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản, mọi hoạt động tại mỏ đá Thạch Lợi (xã Đức Mạnh, huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông) vẫn diễn ra bình thường.
Việc khai thác, chế biến đá tại đây có thể được xem là một điển hình cho tình trạng xem thường các quy định pháp luật.
Tai nạn chết người cạnh mỏ đá hết phép
Khoảng 16 giờ 30 ngày 23/11 vừa qua, một tiếng nổ lớn phát ra từ lán trại đã bỏ hoang của Công ty trách nhiệm hữu hạn Thạch Lợi tại thôn 3, xã Đức Mạnh. Hậu quả của vụ nổ làm một người chết, một người bị thương nặng.
Lán trại tốc mái, ba gian tường bằng bêtông đổ. Rất may, vào thời điểm xảy ra vụ nổ, con đường ngang lán trại không có người qua lại nên không có thêm ai bị thương.
Người tử vong là anh Quách Văn Lương (39 tuổi, trú tại tỉnh Đắk Lắk), người bị thương nặng là anh Lê Văn Tuân (52 tuổi) được chủ mỏ đá là ông Thạch Kim Minh (52 tuổi, trú tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thạch Lợi) thuê xuống để khai thác đá.
Trao đổi với phóng viên TTXVN tại Đắk Nông, ông Thạch Kim Minh thừa nhận đã thuê anh Lương và anh Tuân xuống mỏ để khai thác đá nhưng phủ nhận việc “thuê 2 người làm vật liệu nổ.”
[Hai người thương vong khi nổ mìn tại mỏ đá ở tỉnh Đắk Nông]
Ông Minh cho rằng muốn làm rõ nguyên nhân có phải do nổ mìn hay không phải do cơ quan chức năng kết luận, công ty chỉ xác nhận “có tiếng nổ to, gây chết người.”
Hiện trường vụ nổ cũng không phải tại khu vực đang khai thác đá mà nằm trên lán trại đã bỏ hoang của Công ty.
Theo ông Minh, 2 nạn nhân “có mang theo thuốc nổ gì đó,” “họ giữ bí mật, không cho ai xem, sợ học lỏm nghề,” kể cả ông.
“Họ tới và đem đồ đạc vào bên trong, xong đó đóng kín cửa, bí mật lắm. Đến khi có tiếng nổ vang trời thì tôi chạy tới, rồi tôi báo Công an tới” - ông Minh vừa kể vừa muốn phủ nhận sự liên quan trực tiếp đến tai nạn chết người tại mỏ đá do ông làm chủ.
Cũng theo ông Minh, việc khai thác tại mỏ đá Thạch Lợi chủ yếu để gia đình ông “kiếm sống,” “và cũng bởi muốn tạo việc làm cho anh em.”
Ông Minh cũng thừa nhận giấy phép khai thác đá đã bị thu hồi từ tháng 4/2019, “chứ còn giấy tờ thì tôi không làm thế này.”
Có mặt tại mỏ đá Thạch Lợi sau khi vụ nổ xảy ra, phóng viên ghi nhận các hoạt động khoan, khai thác, chế biến đá tại đây vẫn diễn ra bình thường, không có dấu hiệu gì của một mỏ đá đã ngưng hoạt động theo quy định.
Lượng đá trên bãi rộng nhiều hecta vẫn còn hàng trăm khối. Bên trong là lán trại, kho xưởng với nhiều máy móc cơ giới hạng nặng.
Trao đổi về vấn đề này, ông Thạch Kim Minh cho rằng trước khi bị rút giấy phép Công ty đã báo cáo với thuế còn 10.000m3 đá và các hoạt động chế biến là vẫn nằm trong định mức này; đồng thời cho rằng việc chế biến đá kéo dài vì riêng việc dời máy móc, thiết bị đã mất hết hơn 2 tháng (!?).
Nợ thuế và nhiều sai phạm kéo dài
Quyết định số 504/QĐ-UBND ngày 11/4/2019 của UBND tỉnh Đắk Nông về việc thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản đã cấp cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thạch Lợi (địa chỉ thôn 3, xã Đức Mạnh, huyện Đắk Mil) nêu rõ: “Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thạch Lợi bị thu hồi giấy phép vì không nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản,” “không nộp lệ phí cấp phép khai thác khoáng sản,” “không nộp thuế, phí và các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.”
Ủy ban Nhân dân tỉnh Đắk Nông giao Ủy ban Nhân dân huyện Đắk Mil chủ trì, phối hợp với Công an tỉnh, Sở Tài nguyên-Môi trường bảo vệ khối lượng khoáng sản chưa khai thác tại mỏ đá thôn 3, xã Đức Mạnh. Nếu phát hiện các hành vi khai thác, vi phạm thì xử lý theo quy định hoặc báo cáo Ủy ban Nhân dân tỉnh xử lý.
Theo Chi cục Thuế huyện Đắk Mil, tổng số tiền nợ thuế của Công ty này tính đến ngày 30/11/2019 là gần 3 tỷ đồng, bao gồm tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường, tiền phạt…
Về việc xử lý tình trạng cố tình nợ thuế, phí của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thạch Lợi, theo Chi cục Thuế huyện Đắk Mil, tháng 5/2018, lãnh đạo đơn vị này đã ban hành quyết định cưỡng chế bằng biện pháp thông báo hóa đơn không còn giá trị sử dụng.
Sau đó, đơn vị đã tham mưu Cục Thuế tỉnh Đắk Nông đề nghị Ủy ban Nhân dân tỉnh Đắk Nông thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản.
Dự kiến, trong tháng 12 này, Chi cục Thuế huyện Đắk Mil sẽ gửi văn bản đề nghị Sở Kế hoạch-Đầu tư Đắk Nông thu hồi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thạch Lợi.
Theo Sở Tài nguyên-Môi trường Đắk Nông, mỏ đá bazan thôn 3, xã Đức Mạnh được cấp cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thạch Lợi có quy mô, trữ lượng lớn. Công suất khai thác hàng năm 100.000m3.
Công ty này có dấu hiệu cố tình chây ì, không trả nợ và các nghĩa vụ thuế, phí đối với Nhà nước.
Giấy phép khai thác khoáng sản cấp cho đơn vị này được cấp vào tháng 4/2012. Công ty đã từng khai thác, chế biến đá với số lượng lớn và việc kinh doanh cũng rất thuận lợi, nhất là trong giai đoạn sửa chữa, nâng cấp đường Hồ Chí Minh (đoạn qua tỉnh Đắk Nông) vào các năm 2013-2015.
Rõ ràng, việc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thạch Lợi bị thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản nhưng sau đó vẫn tiến hành hoạt động như bình thường, thậm chí để xảy ra tai nạn chết người, có trách nhiệm của các cơ quan chức năng huyện Đắk Mil và chính quyền địa phương.
Ngành chức năng tỉnh Đắk Nông cần sớm điều tra, xác minh và xử lý nghiêm sai phạm của các tổ chức, cá nhân liên quan./.