The Guardian và The Telegraph dẫn các nguồn thạo tin cho biết những tuyên bố đổ lỗi gay gắt đang xuất hiện trong nội bộ lực lượng vũ trang Iran sau sự sụp đổ của chế độ Bashar al-Assad.
Các quan chức thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) cho biết các chỉ huy của lực lượng tinh nhuệ này đang "tức giận" đổ lỗi cho nhau về sự sụp đổ của chế độ Assad và việc mất ảnh hưởng của Iran trong khu vực.
"Không ai tưởng tượng được cảnh Assad phải chạy trốn, vì suốt 10 năm qua chúng tôi chỉ tập trung vào việc giữ ông ta tại vị. Và không phải vì chúng tôi yêu quý gì ông ta, mà vì chúng tôi muốn duy trì khoảng cách gần với Israel và Hezbollah," một quan chức từ Tehran nói với The Telegraph.
Iran đã chi hàng tỷ USD để chống đỡ chế độ Assad sau khi can thiệp vào nội chiến Syria vào giữa những năm 2010.
Chính phủ Syria cũng là trụ cột trong "trục kháng chiến" khu vực do Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei và cựu chỉ huy Lực lượng Quds thuộc IRGC Qassim Soleimani, người đã thiệt mạng trong vụ tấn công của Mỹ, sáng lập.
Mạng lưới này đã bị tổn thương nặng nề trong 14 tháng qua bởi các cuộc chiến của Israel chống Hamas ở Gaza và Hezbollah ở Nam Liban, cùng các cuộc không kích của Anh và Mỹ nhằm vào lực lượng Houthi ở Yemen.
Việc mất Syria có thể là đòn chí tử bởi đây là tuyến đường chính để tiếp tế cho Hezbollah, lực lượng có kho vũ khí ở Nam Liban đã giúp Iran triển khai sức mạnh quân sự trực tiếp tới biên giới Israel.
Một số người đang đổ lỗi cho Tư lệnh Lực lượng Quds Esmail Qaani đã để quân đội Assad tan rã. Một quan chức IRGC tiết lộ: "Ông ta đã không làm gì để ngăn chặn sự sụp đổ lợi ích của Iran. Các đồng minh lần lượt ngã xuống, và ông ta chỉ ngồi nhìn từ Tehran."
Lãnh tụ tối cao Iran dự kiến sẽ phát biểu trên truyền hình quốc gia trong ngày 11/12 về "những diễn biến gần đây trong khu vực."
Trong một diễn biến khác, Al Jazeera đưa tin sau sự sụp đổ của đồng minh Bashar al-Assad, Iran tuyên bố muốn duy trì quan hệ với Syria, nhưng nhấn mạnh thái độ của các nhóm đối lập đối với Israel sẽ là yếu tố quyết định then chốt.
Người phát ngôn chính phủ Iran Fatemeh Mohajerani hôm 10/12 kêu gọi "tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ của Syria" và nói rằng người dân Syria nên tự quyết định vận mệnh của mình.
Về quan hệ tương lai của Iran với Syria, bà cho biết "khoảng cách của họ với chế độ Zion (chủ nghĩa phục quốc Do Thái)" sẽ là yếu tố quyết định quan trọng.
Israel đã tận dụng tình hình hỗn loạn chính trị ở Syria để tấn công cơ sở hạ tầng nước này hàng trăm lần kể từ hôm 8/12. Binh sỹ và xe tăng Israel cũng đã tiến sâu vào lãnh thổ Syria, tiến đến gần thủ đô Damascus khoảng 20km.
Tư lệnh Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) Hossein Salami cho biết trong cuộc họp kín với quốc hội hôm 10/12 rằng hiện không còn lực lượng Iran nào ở Syria. Vị tướng này nói với các nghị sỹ rằng lực lượng Iran đã có mặt ở Syria cho đến những giây phút cuối cùng của chính quyền al-Assad.
Iran đã ủng hộ Tổng thống Assad kể từ khi nội chiến Syria bùng nổ năm 2011, cung cấp binh sỹ, vũ khí và tư vấn quân sự dưới hình thức hiện diện của IRGC nhằm giữ Assad tại vị cũng như duy trì "trục kháng chiến" khu vực của Tehran chống lại Israel và Mỹ.
Theo người phát ngôn chính phủ, 4.000 công dân Iran đã hồi hương từ Syria trên 10 chuyến bay do hãng hàng không Mahan tổ chức kể từ khi al-Assad bị lật đổ.
Iran cũng gửi thư tới Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc bày tỏ lo ngại nghiêm trọng và lên án các cuộc tấn công vào đại sứ quán nước này ở Syria hôm 8/12 sau sự sụp đổ của chính quyền Assad.
Hiện chưa rõ liệu các cơ quan ngoại giao Iran có được mở cửa trở lại hay không./.
Iran liên lạc trực tiếp với giới lãnh đạo mới của Syria
Iran đã thiết lập kênh liên lạc trực tiếp với các lực lượng nổi dậy trong bộ máy lãnh đạo mới của Syria, sau khi đồng minh then chốt của Tehran là Tổng thống Bashar al-Assad bị lật đổ.