Ngày 16/8, cổ phiếu của Atlantia, tập đoàn quản lý đường cao tốc có cầu Morandi bị sập mới đây, đã mất hơn 24% giá trị sau vài giờ tạm đình chỉ giao dịch trên sàn chứng khoán Milan.
Autostrade per l'Italia - nhà thầu vận hành cầu Morandi, là một đơn vị thuộc tập đoàn Atlantia quản lý các đường cao tốc thu phí ở Italy. Cổ phiếu Atlantia đã giảm 24,4% xuống còn 17,79 euro (20,25 USD) sau khi Chính phủ Italy tuyên bố có thể sẽ thu hồi giấy phép vận hành đường cao tốc của Autostrade.
Trước đó, Phó Thủ tướng Italy Luigi Di Maio cho rằng lẽ ra đã có thể tránh được thảm họa trên nếu Autostrade per l'Italia đảm bảo quy trình bảo trì cầu. Chính phủ Italy cho biết muốn hủy hợp đồng với Autostrade và áp đặt mức phạt lớn lên tới 150 triệu euro (tương đương 170 triệu USD) đối với công ty này.
Vụ sập cầu Morandi nằm trên tuyến đường cao tốc A10 tại thành phố Genoa xảy ra vào trưa 14/8, một đoạn cầu dài khoảng 200m rơi từ độ cao khoảng 100m đè xuống một đoạn đường ray tàu hỏa, một nhà máy và nhiều ngôi nhà khác phía dưới. Vụ việc đã khiến 39 người thiệt mạng. Số người bị thương đang được điều trị trong bệnh viện là 16 người, trong đó có 12 người trong tình trạng nguy kịch.
[Vụ sập cầu cạn tại Italy: Nhà thầu khẳng định tuân thủ quy tắc]
Chính phủ Italy cho rằng tai nạn thảm khốc này là lời cảnh báo Liên minh châu Âu (EU) rằng nước này cần thêm ngân sách để nâng cấp cơ sở hạ tầng đã quá cũ.
Sau vụ việc, Phó Thủ tướng Italy Matteo Salvini đã kêu gọi EU cho phép Rome bổ sung ngân sách năm tới để đảm bảo độ an toàn cho cơ sở hạ tầng nước này.
Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), chi phí đầu tư và bảo dưỡng cho cơ sở hạ tầng giao thông của Italy đã giảm 5,8% trong giai đoạn từ năm 2008-2015.
Theo phân tích của Ngân hàng trung ương Italy, các khoản đầu tư này đáng lẽ ra có thể tăng thêm. Từ năm 2007-2015, Rome đã tăng 7% các khoản lương công chức và phúc lợi, trong khi đó lại giảm tới 35% ngân sách cho đầu tư công.
Ủy ban châu Âu ngày 15/8 cũng nhấn mạnh rằng EU từng hối thúc đảng cầm quyền tại Italy ưu tiên chi tiêu vào cơ sở hạ tầng. Tháng Tư vừa qua, lãnh đạo EU đã thông qua kế hoạch đầu tư trị giá 8,5 tỷ euro (gần 10 tỷ USD) vào việc nâng cấp đường cao tốc Italy, trong đó có khu vực Genoa, trên cơ sở quy định viện trợ quốc gia của EU.
Theo kế hoạch, Italy sẽ nhận được khoảng 2,5 tỷ euro (gần 3 tỷ USD) trong ngân sách của EU trong giai đoạn từ năm 2014-2020 để đầu tư vào cơ sở hạ tầng, như đường bộ và đường sắt.
Vụ sập cầu cũng khó có thể là lý do để Chính phủ Italy thuyết phục EU nới lỏng quy định hỗ trợ, vì cầu Morandi do một nhà thầu tư nhân bảo dưỡng và cầu đã gặp vấn đề không lâu sau khi được hoàn thành năm 1967.
Trước đó, Autostrade nhấn mạnh tiến trình bảo trì cầu dựa trên các kết quả của các lần kiểm tra và đã được Bộ Giao thông Italy thông qua. Theo nhà thầu này, không có vấn đề nào phát sinh trước khi xảy ra vụ việc trên. Tuy nhiên, Autostrade không tiết lộ kinh phí bảo dưỡng cây cầu.
Giáo sư công nghệ Antonio Brencich thuộc Đại học Genoa nêu rõ cây cầu này đã có vấn đề vào thời điểm khoảng 20 năm sau khi được xây dựng. Một người dân cũng xác nhận, trong những năm 80 của thế kỷ trước, các mảng ximăng từ trên cầu Morandi đã rơi xuống và làm hỏng nhiều xe ôtô đậu bên dưới./.