Chiều 10/6, với 94,41% đại biểu tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về kéo dài thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp được quy định tại Nghị quyết số 55/2010/QH12 của Quốc hội về miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị quyết số 28/2016/QH14.
Nghị quyết nêu rõ, kéo dài thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp được quy định tại Nghị quyết số 55/2010/QH12 ngày 24/11/2010 của Quốc hội về miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị quyết số 28/2016/QH14 đến hết ngày 31/12/2025. Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2021.
Theo Báo cáo giải trình, tiếp thu và chỉnh lý dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp được Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải trình bày, trên cơ sở tổng hợp ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội thảo luận trực tuyến, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Thường trực Ủy ban Tài chính-Ngân sách chủ trì, phối hợp với Cơ quan soạn thảo nghiêm túc tiếp thu, giải trình đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội, chỉnh lý hoàn thiện dự thảo Nghị quyết.
Về đối tượng miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp, một số ý kiến đề nghị rà soát đối tượng miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp, theo đó đề nghị nghiên cứu các đối tượng còn lại thuộc diện nhà nước giao cho tổ chức kinh tế, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị-xã hội, nghề nghiệp, đơn vị sự nghiệp và các đơn vị khác trực tiếp sản xuất, sử dụng đất sản xuất nông nghiệp, diện tích đất được Nhà nước giao cho đơn vị vũ trang quản lý, sử dụng giảm 100% thay vì chỉ 50% như hiện nay.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết: Theo quy định hiện hành (tại Nghị quyết số 55/2010/QH12 ngày 24/11/2010 của Quốc hội về miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp và Nghị quyết số 28/2016/QH14 ngày 11/11/2016 của Quốc hội) thì trường hợp đối tượng trực tiếp sử dụng đất nông nghiệp được Nhà nước giao để sản xuất nông nghiệp, bao gồm cả đất giao cho đơn vị lực lượng vũ trang, đều được miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đối với toàn bộ diện tích đất được giao.
[Đại biểu Quốc hội bàn về việc xử phạt vi phạm bằng cách cắt điện, nước]
Cũng theo Báo cáo giải trình, có ý kiến đề nghị cần tiếp tục ban hành chính sách thuế đối với doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn để thực sự thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này; miễn, giảm các loại thuế, kể cả thuế thu nhập doanh nghiệp trong quá trình tiêu thụ sản phẩm được chế biến, liên kết chế biến sản phẩm nông nghiệp đã được doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải trình: Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành đã quy định miễn thuế đối với thu nhập từ trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng, chế biến nông sản, thủy sản, sản xuất muối của hợp tác xã; thu nhập của hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, ngư, diêm nghiệp ở địa bàn khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn; thu nhập của doanh nghiệp từ trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng, chế biến nông sản, thủy sản ở địa bàn đặc biệt khó khăn; thu nhập từ hoạt động đánh bắt hải sản.
Đồng thời, quy định mức thuế suất ưu đãi đối với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp như: áp dụng mức thuế suất ưu đãi 10% (thuế suất phổ thông là 20%) đối với thu nhập của doanh nghiệp từ trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng; nuôi trồng, chế biến nông, thủy sản ở địa bàn khó khăn; nuôi trồng lâm sản ở địa bàn khó khăn; sản xuất, nhân và lai tạo giống cây trồng, vật nuôi...
Bên cạnh đó, trong thời gian qua đã rà soát, bãi bỏ các loại phí, lệ phí không hợp lý trong lĩnh vực nông nghiệp nhằm giảm thủ tục hành hành chính, giảm chi phí đầu vào của doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn (chuyển 6 khoản phí trong lĩnh vực nông nghiệp sang thực hiện theo giá dịch vụ với mức thu bằng với mức thu cũ; bãi bỏ 9 khoản lệ phí trong lĩnh vực nông nghiệp).
Như vậy, các chính sách về thuế, phí và lệ phí đã góp phần thu hút đầu tư và thúc đẩy sản xuất nông nghiệp như đề nghị của đại biểu Quốc hội.
Đối với ý kiến cho rằng, việc kéo dài chính sách miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp sẽ làm mất chức năng của thuế sử dụng đất nông nghiệp, gây ra tình trạng hoang hóa ruộng đất và chưa bám sát tinh thần của Kết luận 36-KL/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 khóa XI, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải trình: Thực tế quá trình sử dụng đất nông nghiệp cho thấy, có tình trạng đất nông nghiệp được giao cho hộ nông dân nhưng không đưa vào sử dụng, hoặc sử dụng không hiệu quả, gây nên tình trạng hoang hóa, lãng phí đất.
Tuy nhiên, việc không đưa đất vào sử dụng, để hoang hóa có nhiều nguyên nhân chủ yếu khác, như thiên tai (hạn hán, thiếu nước), dịch bệnh, sản phẩm không có đầu ra, hiệu quả sản xuất nông nghiệp không cao, thiếu hụt nguồn lao động và một phần cũng do chính sách về đất đai chưa thật hoàn thiện.
Cùng với việc thực hiện chính sách miễn hoặc giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp trong thời gian qua có thể cũng là một nguyên nhân, nhưng xét về tổng thể, không phải là nguyên nhân cơ bản dẫn đến việc hoang hóa ruộng đất.
Việc kéo dài thời gian miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đến hết năm 2025 là nhằm tiếp tục phát huy kết quả đạt được của chính sách miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp, đảm bảo phù hợp với định hướng của Đảng và Nhà nước về phát triển nông nghiệp, nông thôn và nông dân.
Đồng thời, góp phần tháo gỡ khó khăn cho người nông dân, đặc biệt trong việc ảnh hưởng của dịch COVID-19, biến đổi khí hậu trong tình hình hiện nay.
Trong dài hạn, để triển khai thực hiện tốt Kết luận số 36-KL/TW của Bộ Chính trị, đề nghị Chính phủ nghiên cứu, đánh giá kỹ để báo cáo Quốc hội khi nghiên cứu đề xuất hoàn thiện chính sách pháp luật về đất đai nói chung và chính sách thuế liên quan đến đất đai nói riêng tại thời điểm thích hợp./.