Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong hai ngày 17-18/3, Mỹ và Philippines đã tiến hành vòng Đối thoại Chiến lược song phương cơ chế "2+2" lần thứ 6 tại thủ đô Washington DC nhằm củng cố và thúc đẩy mối quan hệ liên minh trên một loạt vấn đề liên quan tới ưu tiên và lợi ích chung.
Đồng chủ trì cuộc đối thoại thường niên năm nay bên phía Mỹ là Trợ lý Ngoại trưởng phục trách Đông Á-Thái Bình Dương Daniel Russel và Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng David Shear, còn bên phía Phillipines có Thứ trưởng Ngoại giao Evan P. Garcia và Thứ trưởng Quốc phòng Pio Lorenzo F. Batino.
Tại Đối thoại Chiến lược cơ chế “2+2” năm nay, Mỹ và Philippines đã tập trung thảo luận và khẳng định cam kết của hai nước đối với hòa bình, ổn định và an ninh khu vực, tự do hàng hải và hàng không cũng như việc sử dụng hợp pháp các vùng biển theo qui định của luật pháp quốc tế.
Trong tuyên bố chung, hai nước kịch liệt phản đối mọi hành động quân sự hóa các tiền đồn hiện nay tại Biển Đông, chia sẻ quan điểm rằng việc bố trí các khí tài quân sự mới trên các thực thể ở Biển Đông sẽ làm leo thang căng thẳng khu vực.
Giới chức Mỹ và Philippines cũng thảo luận về những giải pháp nhằm ứng phó với tình trạng gia tăng quân sự hóa và các hành động đơn phương ở Biển Đông.
Hai nước nhấn mạnh các quốc gia nên làm sáng tỏ các tuyên bố chủ quyền tại vùng biển này phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS), và giải quyết hòa bình mọi tranh chấp, bao gồm việc thông qua các cơ chế giải quyết xung đột như tòa án trọng tài quốc tế.
Mỹ và Philippines khẳng định quan điểm chung cho rằng phán quyết của tòa án trọng tài quốc tế đối với vụ Philippines kiện các tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông sẽ có giá trị pháp lý đối với cả Bắc Kinh và Manila.
Trong tuyên bố chung sau cuộc đối thoại, Mỹ và Philippines cũng tái khẳng định cam kết tăng cường quan hệ liên minh giữa Washington và Manila, bảo vệ an ninh và quốc phòng lẫn nhau, cũng như cùng đóng góp cho hòa bình, ổn định khu vực và thịnh vượng kinh tế.
Hai bên nhấn mạnh cam kết tuân thủ Hiệp ước Phòng thủ chung Mỹ-Philippines ký năm 1951, Tuyên bố Manila ký tháng 11/2011 và Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng Tăng cường (EDCA) ký năm 2014, cam kết phối hợp trong cuộc chiến chống khủng bố, đảm bảo an ninh mạng, ứng phó thảm họa, chia sẻ thông tin và các thách thức phi truyền thống khác.
Giới chức Mỹ và Philippines nhất trí về 5 địa điểm tại Philippines nhằm thúc đẩy hợp tác quốc phòng song phương trong khuôn khổ EDCA gồm Căn cứ Không quân Antonio Bautista, Căn cứ Không quân Basa, Fort Magsaysay, Căn cứ Không quân Lumbia và Căn cứ Không quân Mactan-Benito Ebuen, đồng thời thảo luận về các bước đi tiếp theo để thực thi EDCA.
Hai nước cũng đã thảo luận về những đề xuất nhằm hỗ trợ các nỗ lực của Mỹ giúp Philippines hiện đại hóa lực lượng vũ trang, phát triển các năng lực đảm bảo an ninh hàng hải và cung cấp viện trợ nhân đạo.
Phái đoàn Philippines đánh giá cao ý tưởng của Lầu Năm Góc đề nghị Quốc hội Mỹ phân bổ một khoản ngân sách đáng kể của tài khóa 2016 trong khuôn khổ Sáng kiến An ninh hàng hải Đông Nam Á để hỗ trợ các dự án của Philippines đảm bảo các ưu tiên an ninh biển./.