Ngày 24/3, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Barack Obama tại La Haye của Hà Lan, trước thềm Hội nghị Thượng đỉnh An ninh hạt nhân.
Đây là cuộc gặp đầu tiên giữa hai nguyên thủ này trong năm nay, trong đó hai bên cam kết sẵn sàng hợp tác nhằm tiếp tục đưa hai nước đi theo lộ trình hướng tới xây dựng mô hình quan hệ nước lớn kiểu mới.
Phát biểu tại hội đàm, Chủ tịch Tập Cận Bình cho biết năm 2014 đánh dấu kỷ niệm 35 năm quan hệ ngoại giao Trung Quốc-Mỹ và Bắc Kinh sẵn sàng hợp tác với Washington để xây dựng một mô hình quan hệ kiểu mới nhằm thúc đẩy quan hệ song phương ổn định và bền vững.
Ông đánh giá cao cam kết tương tự của phía Mỹ trong bức thư của Tổng thống Obama, trong đó nhấn mạnh hợp tác Trung Quốc-Mỹ mang lại lợi ích song phương và cùng đối phó với những thách thức chung.
Chủ tịch Tập Cận Bình khẳng định Bắc Kinh sẽ cùng Washington củng cố các mối quan hệ song phương dựa trên những nguyên tắc như các hành động phi đối đầu, tôn trọng lẫn nhau và hợp tác cùng có lợi. Nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng bày tỏ hy vọng hai bên sẽ có những bước đi cụ thể và mạnh mẽ nhằm thu hẹp bất đồng, hướng tới thúc đẩy quan hệ song phương, khu vực và toàn cầu.
Về phần mình, Tổng thống Obama đánh giá cao những bước tiến đạt được trong quan hệ Mỹ-Trung Quốc trong 35 năm qua. Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ giữa hai nước; đồng thời khẳng định sẵn sàng hợp tác nhằm duy trì kênh liên lạc song phương trong giải quyết các vấn đề cùng quan tâm cũng như hướng tới việc xây dựng một mô hình quan hệ nước lớn kiểu mới.
Tại cuộc gặp, Chủ tịch Tập Cận Bình cũng hối thúc Mỹ thực thi cam kết tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc đối với vấn đề Đài Loan và Tây Tạng, cũng như không ủng hộ mọi hành động nhằm chia cắt Trung Quốc.
Đáp lại, Tổng thống Obama tuyên bố Washington sẽ không thay đổi lập trường tôn trọng chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc trong vấn đề Tây Tạng, Đài Loan. Ông nhấn mạnh Mỹ không có ý định làm xói mòn hoặc kìm hãm sự ổn định của Trung Quốc và ủng hộ công cuộc cải cách kinh tế của Bắc Kinh, đồng thời khẳng định Washington sẵn sàng hợp tác nhằm giải quyết các bất đồng song phương trên nguyên tắc mang tính xây dựng.
Liên quan đến cuộc đàm phán 6 bên về vấn đề hạt nhân trên Bán đảo Triều Tiên, Chủ tịch Tập Cận Bình cho rằng phương thức đúng đắn duy nhất để giải quyết vấn đề này là sớm tái khởi động cuộc đàm phán.
Ông hối thúc các bên liên quan thực hiện những mục tiêu đề ra trong một tuyên bố chung sau vòng đàm phán thứ tư tại Bắc Kinh ngày 19/9/2005, cũng như khẳng định Bắc Kinh sẵn sàng giữ liên lạc và hợp tác chặt chẽ với Mỹ và các quốc gia nhằm hiện thực hóa mục tiêu phi hạt nhân hóa, đảm bảo hòa bình và ổn định trên bán đảo này.
Trong khi đó, Tổng thống Obama cho biết Mỹ đánh giá cao những nỗ lực mang tính xây dựng của Trung Quốc trong việc thúc đẩy hòa bình và đàm phán, đồng thời nhấn mạnh Washington sẵn sàng duy trì liên lạc với Bắc Kinh trong việc giải quyết vấn đề này.
Về cuộc khủng hoảng tại Ukraine, lãnh đạo hai nước cũng nhất trí một giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng tại quốc gia Đông Âu này sẽ đáp ứng được lợi ích của tất cả các bên.
Chủ tịch Tập Cận Bình nhấn mạnh Trung Quốc luôn giữ một "thái độ khách quan" về cuộc khủng hoảng tại Ukraine; đồng thời kêu gọi khẩn trương thiết lập một cơ chế điều phối quốc tế, hối thúc tất cả các bên không có thêm bất kỳ hành động nào làm trầm trọng thêm tình hình.
Ủng hộ lập trường trên, Tổng thống Obama đánh giá cao vai trò quan trọng của Bắc Kinh.
Ngoài các nội dung trên, nguyên thủ hai nước cũng thảo luận về một loạt vấn đề như hợp tác quân sự, kinh tế và đầu tư. Tại cuộc gặp, Tổng thống Obama đã hối thúc Chủ tịch Tập Cận Bình đưa đồng Nhân dân tệ (NDT) của nước này theo hướng linh hoạt hơn, áp dụng tỷ giá hối đoái dựa trên nguyên tắc thị trường.
Ông chủ Nhà Trắng cũng xoa dịu quan ngại gần đây của Bắc Kinh liên quan đến thông tin Cơ quan An ninh quốc gia Mỹ (NSA) theo dõi Tập đoàn mạng và viễn thông khổng lồ Huawei, khẳng định Mỹ không giám sát tập đoàn này của Trung Quốc nhằm mục đích giành lợi thế thương mại.
Trong khi đó, Chủ tịch Trung Quốc kêu họi hai bên đẩy nhanh các cuộc đàm phán về một hiệp định đầu tư song phương, đồng thời bày tỏ hy vọng Mỹ sẽ nới lỏng việc kiểm soát xuất khẩu các sản phẩm dân sự công nghệ cao của Trung Quốc nhằm tạo ra sân chơi bình đẳng cho các doanh nghiệp nước này làm ăn tại Mỹ.
Ngoài ra, hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí hợp tác để xây dựng một hình mẫu cho các nỗ lực giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính trước hội nghị về biến đổi khí hậu dự kiến diễn ra vào năm 2015, đồng thời cam kết tăng cường hợp tác trong việc chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia./.