Ngoại trưởng Mỹ John Kerry ngày 12/11 tới thủ đô Amman của Jordan để thảo luận với các nhà lãnh đạo khu vực về các điểm nóng của Trung Đông, trong đó có tình hình căng thẳng giữa Israel và Palestine, cuộc chiến chống nhóm vũ trang Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.
Thông báo của một quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong thời gian ở Amman, Ngoại trưởng John Kerry sẽ hội kiến với Quốc vương nước chủ nhà Abdullah và Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas.
Chủ đề trọng tâm của các cuộc hội đàm này là tình hình căng thẳng và đụng độ gia tăng tại khu vực Đông Jerusalem trong vài tuần qua giữa cảnh sát Israel và người Palestine xung quanh nhà thờ al-Aqsa mà cả người Hồi giáo và người Do Thái đều coi là vùng đất thánh linh thiêng nhất của họ.
Theo lời quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao Mỹ, ông Kerry không có kế hoạch gặp Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trong chuyến công du lần này vì “ông Kerry đã có các cuộc đàm thoại với ông Netanyahu trong các ngày 6/11 và 10/11 vừa qua." Để góp phần làm dịu tình hình căng thẳng giữa Israel và Palestine, ông Kerry đã phải hủy chuyến thăm tới Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) dự diễn đàn hàng năm của các nhà lãnh đạo thế giới về an ninh toàn cầu.
Cũng trong ngày 12/11, phát biểu trong buổi lễ tưởng niệm 10 năm nhà lãnh đạo Palestine Yassser Arafat qua đời, Tổng thống Mahmoud Abbas cảnh báo nguy cơ bùng nổ một cuộc chiến tranh tôn giáo toàn cầu nếu chính phủ Israel thay đổi nguyên trạng, theo đó cho phép các tín đồ Do Thái được cầu kinh trong nhà thờ al-Aqsa ở Jerusalem.
Ông Abbas khẳng định người biểu tình Palestine có quyền tự vệ chính đáng để bảo vệ khu thánh địa linh thiêng này và rằng người Hồi giáo và Cơ đốc giáo sẽ “không bao giờ thừa nhận Jerusalem là thủ đô của Israel."
Các cuộc biểu tình và đụng độ đã liên tục xảy ra xung quanh khu nhà thờ này kể từ hồi tháng trước khi Israel ra lệnh đóng cửa một ngày khu thánh địa do người Hồi giáo quản lý này. Ngày 5/11 vừa qua, Jorrdan cũng đã triệu hồi Đại sứ về nước, phản đối điều mà Amman gọi là “xâm phạm” khu thánh địa al-Aqsa.
Ngoài tình hình căng thẳng tại Đông Jerusalem, Ngoại trưởng John Kerry cũng sẽ thảo luận với các nhà lãnh đạo về cuộc chiến chống IS tại Iraq và Syria. Một thách thức đối với Ngoại trưởng John Kerry là ngày 12/11, đúng ngày ông Kerry có mặt tại Jordan, Israel thông báo kế hoạch xây dựng thêm 174 ngôi nhà cho người Do Thái ở khu vực Đông Jerusalem.
Bộ Ngoại giao Mỹ ngay lập tức lên tiếng cảnh báo kế hoạch vừa được thông qua này của Israel không chỉ làm cho tình hình Jerusalem căng thẳng hơn mà nó còn gây tổn thương tới tiến trình hòa bình mà Mỹ đã thúc đẩy trong hơn một năm qua./.