Chính phủ Nhật Bản ngày 18/10 tuyên bố nước này sẽ không tham gia bất kỳ liên minh nào của Mỹ bảo vệ các tàu thương mại trên các tuyến hàng hải ở Trung Đông, nhưng có thể sẽ điều riêng một lực lượng tàu và máy bay để bảo vệ các tàu chở đầu cho Nhật Bản.
Phát biểu trong một cuộc họp báo, Chánh văn phòng nội các Nhật Bản Yoshihide Suga cho biết: "Chúng tôi sẽ không tham gia cùng Mỹ, nhưng sẽ hợp tác chặt chẽ với họ. Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản (SDF) sẽ đảm bảo an toàn cho các tàu liên quan đến Nhật Bản."
Hiện Mỹ đang tập hợp một liên minh do nước này đừng đầu nhằm bảo vệ Eo biển Hormuz cũng như các vùng biển khác tại vùng Vịnh Persian, sau khi xảy ra các vụ tấn công nhằm vào 2 tàu chở dầu của Saudi Arabia - trong đó một tàu do một công ty vận tải Nhật Bản điều hành - tại khu vực này hồi tháng Sáu vừa qua.
Mỹ và Saudi Arabia cáo buộc Iran đứng sau vụ việc, song Tehran đã bác bỏ cáo buộc này. Tehran cũng chỉ trích nỗ lực của Mỹ thành lập liên minh tuần tra hàng hải nói trên, nhấn mạnh rằng các nước trong khu vực có thể tự bảo vệ các tuyến hàng hải đảm bảo lưu thông các tàu cung cấp phần lớn dầu lượng dầu tiêu thụ của thế giới.
[Nhật Bản khẳng định không triển khai SDF tới Trung Đông]
Cho tới nay, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), Saudi Arabia, Anh, Australia và Bahrain đã tuyên bố tham gia liên minh do Mỹ đứng đầu. Trong khi đó, một số nước như Pháp, Đức, Na Uy, Hàn Quốc và Iraq đã từ chối lời mời của Mỹ.
Việc đảm bảo an toàn hàng hải ở Eo biển Hormuz rất quan trọng đối với Nhật Bản - quốc gia phụ thuộc tới 90% lượng dầu thô từ Trung Đông.
Tuy nhiên, Nhật Bản lưỡng lự về việc hợp tác với Mỹ trong sứ mệnh an ninh này do Tokyo là đồng minh châu Á thân cận nhất của Washington, song cũng có quan hệ ngoại giao và kinh tế chặt chẽ với Iran. Nhật Bản đã đề nghị đóng vai trò trung gian giữa Mỹ và Iran để giúp giảm bớt căng thẳng trong khu vực.
Theo ông Suga, các khí tài của SDF được điều tới Trung Đông có thể bao gồm tàu chiến và máy bay thực hiện nhiệm vụ tuần tra ở Vịnh Oman, Biển Bắc Arab và các vùng biển khác trong khu vực.
Hiện Nhật Bản chưa quyết định về thành phần lực lượng điều đến Trung Đông cũng như thời điểm triển khai.
Việc điều SDF ra nước ngoài được xem là một vấn đề nhạy cảm ở Nhật Bản, vì can dự vào một cuộc xung đột ở nước ngoài có thể vi phạm hiến pháp từ bỏ chiến tranh của "Đất nước Mặt Trời mọc./."