Năm nay, nước Nga bước vào những ngày lễ tháng Năm lịch sử trong một bối cảnh vô cùng đặc biệt, khi mà dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp COVID-19 đã khiến chính quyền Nga phải tạm thời hoãn các chương trình chào mừng hoành tráng, buộc người dân Nga phải ngồi nhà và tham gia các chương trình kỷ niệm theo hình thức trực tuyến, thay vì được hòa mình vào các hoạt động công cộng đông người được tổ chức ngoài trời như thường lệ.
Tuy nhiên, vào những lúc khó khăn, thử thách, tinh thần đoàn kết và hợp tác lại được thể hiện, như những gì mà người Nga, người Mỹ, người Anh, người Pháp… đã làm 75 năm trước để đối phó với thách thức chung.
Trong dịp kỷ niệm 75 năm Ngày Chiến thắng trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại (9/5/1945-9/5/2020), Tổng thống Nga Vladimia Putin đã có bài phát biểu trước Ngọn lửa vĩnh cửu bên cạnh Mộ Chiến sỹ vô danh ở thủ đô Moskva, điểm khác biệt so với truyền thống hàng chục năm qua khi người đứng đầu Nhà nước Nga luôn đứng trên Quảng trường Đỏ và thực hiện các nghi lễ trước sự chứng kiến của đông đảo các cựu chiến binh, quân nhân Nga, các quan khách quốc tế và phóng viên báo chí trong và ngoài nước.
Ngoài những nội dung quan trọng luôn được nguyên thủ Nga trình bày một cách đanh thép và đầy xúc động trong các bài phát biểu thường niên trước đây vào dịp lễ trọng đại này, thông điệp năm nay của Tổng thống Putin nhấn mạnh đến ý nghĩa và tầm quan trọng của tinh thần đoàn kết.
Người đứng đầu nhà nước Nga đánh giá cao sự đoàn kết của các dân tộc Liên Xô trong cuộc chiến đấu chống kẻ thù chung: “Chúng ta cúi đầu trước thế hệ những người chiến thắng vĩ đại. Họ đã cứu nguy cho Tổ quốc, giải phóng thế giới, khôi phục các thành phố và làng mạc. Chúng ta bày tỏ lòng kính trọng đối với chiến công của nhân dân Liên Xô vĩ đại, những người có các quốc tịch khác nhau nhưng đã kề vai sát cánh bên nhau.”
Tổng thống Nga khẳng định Ngày Chiến thắng là ngày lễ trọng đại nhất và người dân Nga sẽ luôn cùng nhau tổ chức cho thật long trọng sự kiện này; bày tỏ tin tưởng khi mọi người sát cánh bên nhau, chiến thắng nhất định sẽ đến.
Trong dịp kỷ niệm 75 năm chiến thắng phát xít, hàng loạt các quốc gia trên thế giới cũng đã bày tỏ sự đoàn kết, sẻ chia với nhân dân Nga, với nước Nga, nước kế thừa hợp pháp Liên Xô.
[Nga và nhiều nước Liên Xô cũ kỷ niệm long trọng Ngày chiến thắng]
Từ bên kia bờ Đại Tây Dương, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 7/5 vừa qua đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Putin, hai bên trao đổi lời chúc mừng nhân dịp kỷ niệm 75 năm chiến thắng phát xít, nhấn mạnh ý nghĩa lịch sử của quan hệ đồng minh đã kết nối các dân tộc trong Chiến tranh Thế giới thứ Hai, cho phép đánh bại kẻ thù chung.
Trước đó, Tổng thống Nga và Mỹ ra tuyên bố chung nêu bật tinh thần “cuộc gặp sông Elbe” 75 năm trước. Tuyên bố chung nêu rõ: "Ngày 25/4/2020 đánh dấu kỷ niệm lần thứ 75 cuộc hội ngộ lịch sử giữa các binh sỹ Liên Xô và Mỹ, những người đã bắt tay nhau trên cây cầu bị phá hủy bắc ngang sông Elbe.”
Theo tuyên bố, tinh thần cuộc hội ngộ trên sông Elbe là một hình mẫu về cách hai nước có thể gạt bỏ những bất đồng, xây dựng lòng tin và hợp tác với nhau để theo đuổi mục đích lớn hơn; đồng thời là biểu tượng cao nhất của những nỗ lực to lớn của các nước, các dân tộc cùng thống nhất trên một mặt trận chung chống phátxít.
Tổng thống Putin cũng đã có cuộc điện đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Lãnh đạo Trung Quốc đã chúc mừng Tổng thống Putin và nhân dân Nga trong dịp trọng đại này; khẳng định sẵn sàng cùng Nga bảo vệ những thành quả của chiến thắng, ủng hộ chủ nghĩa đa phương, quyết tâm kiến tạo hòa bình cũng như đóng góp cho sự thịnh vượng của thế giới và đề cao trật tự quốc tế.
Liên quan tới đại dịch COVID-19 đang hoành hành thế giới, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bày tỏ tin tưởng nước Nga sẽ vượt qua cuộc khủng hoảng y tế hiện nay và Bắc Kinh sẽ tiếp tục hỗ trợ Moskva trong cuộc chiến này.
Trong bức điện chúc mừng đến Tổng thống Putin, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã khẳng định những đóng góp vô giá của người Nga và Belarus trong chiến thắng chung trước chủ nghĩa phátxít.
Bức điện có đoạn: “Sự đoàn kết, hữu nghị và hỗ trợ lẫn nhau của các dân tộc chúng ta, đã được kiểm chứng trong những thử thách khó khăn nhất của thời chiến, sẽ vẫn là nền tảng vững chắc cho việc phát triển hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược Nga-Belarus.”
Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un trong thư chúc mừng gửi tới Tổng thống Putin nhân dịp kỷ niệm 75 năm Ngày Chiến thắng phát xít cũng bày tỏ tin tưởng quan hệ hữu nghị giữa hai nước sẽ phát triển bền vững và chúc Tổng thống Putin cùng nước Nga đối phó thành công với đại dịch COVID-19.
Bức thư này được gửi đi chỉ ít ngày sau khi nhà lãnh đạo Triều Tiên nhận được Huy chương kỷ niệm chiến thắng của Nga.
Trong thư chúc mừng gửi Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin nhân dịp này, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định ý nghĩa thắng lợi của cuộc chiến chống chủ nghĩa phát xít cách đây 75 năm, cũng như tinh thần đoàn kết, hợp tác bình đẳng và cùng có lợi trong quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Nga.
Lãnh đạo Việt Nam bày tỏ tin tưởng Việt Nam và Nga sẽ cùng các quốc gia tăng cường đoàn kết, thúc đẩy hợp tác quốc tế, quyết tâm sớm đẩy lùi và khống chế dịch bệnh và vượt qua giai đoạn khó khăn này.
Ngoài ra, lãnh đạo một loạt quốc gia trên thế giới như Cộng hòa Séc, Anh, Cuba… cũng đã thể hiện tinh thần hợp tác, đoàn kết trong các bức thư, điện mừng tới Tổng thống Nga nhân 75 năm Chiến thắng phátxít.
Có thể nói, sự kiện chiến thắng chủ nghĩa phát xít đã mở ra một chương mới cho lịch sử chính trị thế giới, với sự ra đời của Liên hợp quốc cùng những nguyên tắc nền tảng trong quan hệ quốc tế, đó là những nguyên tắc tôn trọng quyền bình đẳng, quyền tự quyết của các quốc gia; giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, không dùng vũ lực, tôn trọng luật pháp quốc tế…
Những nguyên tắc này cùng với tinh thần hợp tác, đối thoại đã được nhấn mạnh tại cuộc họp trực tuyến cấp cao của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc với chủ đề “75 năm sau Chiến tranh Thế giới thứ Hai tại châu Âu-Bài học rút ra để ngăn ngừa thảm kịch trong tương lai, trách nhiệm của Hội đồng Bảo an” vừa diễn ra ngày 8/5.
Tinh thần hợp tác, đoàn kết và chia sẻ nguồn lực vào lúc này là hết sức thực tế và cần thiết giúp nhân loại có thể đối phó hiệu quả với mối đe dọa chung, trước hết là trong cuộc đấu tranh với đại dịch COVID-19./.