Quy hoạch Thủ đô Hà Nội đã đưa ra 6 nhiệm vụ trọng tâm, nổi bật là giải quyết triệt để vấn đề ô nhiễm các dòng sông, xử lý ô nhiễm môi trường các sông Nhuệ, sông Đáy để đảm bảo nguồn nước tưới an toàn cho nông nghiệp. Thành phố sẽ giải quyết dứt điểm tình trạng ngập úng tại các khu vực đô thị, đề xuất các giải pháp đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ cho các vùng địa hình thấp trũng. Đặc biệt, tình trạng kẹt xe tại các cửa ngõ thành phố và tình trạng ùn tắc giao thông đô thị vào giờ cao điểm sẽ được giải quyết căn bản.
Tại cuộc họp ngày 23/2, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng thẩm định quy hoạch tỉnh đã chủ trì phiên thẩm định Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Hiện nay, cả nước đã có 21 quy hoạch cấp quốc gia và 8 quy hoạch tỉnh trong vùng Đồng bằng sông Hồng đã được phê duyệt. Tại quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng, Thủ đô Hà Nội là một trong các cực tăng trưởng của vùng đã được Hội đồng thẩm định quy hoạch vùng thông qua, đang trong quá trình hoàn thiện và dự kiến sẽ được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong tháng 3/2024.
6 nhiệm vụ trọng tâm
Cụ thể, Quy hoạch Thủ đô Hà Nội có quy mô, phạm vi nghiên cứu rất rộng, với tính chất bao quát hầu hết các lĩnh vực, được tích hợp từ nhiều phương án đề xuất của các ngành, lĩnh vực và địa bàn. Quy hoạch Thủ đô Hà Nội đã đề xuất những điểm mới, có tính đột phá mạnh mẽ trong định hướng phát triển.
Với mục tiêu phát triển thành phố là Thủ đô văn hiến-văn minh-hiện đại, Hà Nội sẽ là nơi hội tụ tinh hoa của cả nước và nhân loại đồng thời là trung tâm kinh tế-tài chính lớn của đất nước, có tầm ảnh hưởng trong khu vực. Trên cơ sở đó, thành phố sẽ là cực tăng trưởng có vai trò dẫn dắt và lan tỏa, thúc đẩy phát triển vùng Đồng bằng sông Hồng và vùng động lực phía Bắc; Trung tâm khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, đi đầu về giáo dục-đào tạo theo chuẩn quốc tế; Hệ thống y tế tiên tiến, hiện đại; đời sống an sinh được bảo đảm toàn diện; có sức cạnh tranh cao, có trình độ phát triển ngang tầm thủ đô các nước tiên tiến trong khu vực.
Quy hoạch vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ được hoàn thiện trong tháng Ba
Hiện nay, quy hoạch vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ đã được Hội đồng thẩm định Nhà nước thẩm định và đang hoàn thiện để báo cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Quy hoạch cũng xác định 5 trụ cột phát triển Thủ đô, bao gồm: Văn hóa và di sản; Phát triển Xanh, kinh tế tuần hoàn; Hạ tầng đồng bộ, giao thông văn minh, hiện đại; Xã hội số, đô thị thông minh, kinh tế số; Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo. Để làm được điều này, Thành phố đặt ra 4 khâu đột phá chiến lược, đó là tạo lập thể chế quản trị vượt trội; Phát triển hệ thống hạ tầng kết nối, đồng bộ; đặc biệt là đường sắt đô thị; Phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cao và khai thác tài nguyên nhân văn; Phát triển đô thị, cải tạo môi trường và cảnh quan.
Với các trụ cột phát triển và khâu đột phá chiến lược trên, Quy hoạch Thủ đô Hà Nội đề xuất phát triển theo hướng thông minh và kinh tế số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn và kinh tế chia sẻ. Theo đó, Thủ đô Hà Nội trở thành trung tâm cơ sở dữ liệu lớn, hoạt động xã hội được vận hành và quản lý trên nền tảng số, điều hành thông minh.
5 thách thức cần giải quyết
Tại phiên họp, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết công tác lập quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia cơ bản đã hoàn thành. Trong đó, 60/63 quy hoạch tỉnh, thành phố đã hoàn thành công tác thẩm định và 55/63 quy hoạch tỉnh, thành phố đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Về nội dung quy hoạch, các quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia được phê duyệt đã xác định được lộ trình phát triển, tổ chức được không gian phát triển, hệ thống hạ tầng khung và các chương trình, dự án ưu tiên của cả nước và các địa phương trong thời kỳ 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chia sẻ công tác tổ chức thực hiện quy hoạch được phê duyệt đã đạt được một số kết quả nổi bật bước đầu, như góp phần tăng cường thu hút đầu tư, đặc biệt là đầu tư nước ngoài (năm 2023, FDI đăng ký của cả đạt khoảng 37 tỷ USD, tăng 33% so với cùng kỳ). Quy hoạch giúp đẩy nhanh việc xây dựng các hạ tầng khung quốc gia, đặc biệt là hệ thống đường cao tốc và hỗ trợ, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển toàn diện kinh tế-xã hội-môi trường của cả nước và các địa phương trong năm 2023 và các năm tiếp theo.
Với Thủ đô Hà Nội, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng thành phố là trung tâm đầu não chính trị-hành chính quốc gia, trung tâm lớn cả nước về kinh tế, văn hóa, khoa học, giáo dục và giao dịch quốc tế. Hà Nội cũng là một động lực phát triển quan trọng đối với sự phát triển của vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước.
Bên cạnh những lợi thế, thành phố vẫn còn một số khó khăn, thách thức và “điểm nghẽn” cần giải quyết.
Thứ nhất, vị thế kinh tế của Hà Nội có xu hướng giảm dần so với các tỉnh/thành phố trong vùng Đồng bằng sông Hồng. Năm 2022, Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) Hà Nội chiếm 42,2% toàn vùng, song tốc độ tăng trưởng năm 2023 chỉ đạt 6,27% và đứng thứ 9/11 trong vùng. Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế của thành phố còn chậm, chưa hình thành rõ rệt được các ngành kinh tế mũi nhọn, hiệu quả cao.
Thứ hai, Hà Nội còn nhiều tồn tại về phát triển hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội (giao thông, điện, năng lượng, thông tin, truyền thông, cấp, thoát, nước, thủy lợi, giáo dục, đào tạo, y tế, văn hóa, xã hội). Ba vấn đề lớn là tắc nghẽn giao thông, ô nhiễm môi trường và ngập lụt.
Thứ ba, kết nối giữa Hà Nội với các tỉnh Đồng bằng sông Hồng, đặc biệt các tỉnh tiểu vùng phía Nam, còn chưa đồng bộ và chưa phát triển đúng mức. Hà Nội mới phát triển được 2/8 trục hướng tâm đã được xác định trong quy hoạch. Các nút giao thông vào Thủ đô thường xuyên ùn tắc.
Thứ tư, quy mô dân số Hà Nội đã vượt mức dự báo do tăng dân số cơ học, việc giãn dân khỏi nội đô là không khả thi, tạo áp lực rất lớn đến hạ tầng và chất lượng sống của người dân.
Thứ năm, địa hình bị chia cắt bởi hệ thống sông, ngòi và nền địa chất yếu tạo ra thách thức đến sự phát triển các công trình ngầm, nhất là phát triển không gian ngầm.
Do đó, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh Thành phố Hà Nội cần xác định rõ được những tiềm năng riêng có, các thế mạnh khác biệt và nổi trội. Đặc biệt, bản quy hoạch lần này cần phải có cách tiếp cận mới, tư duy mới, mở rộng tầm nhìn phát triển và đưa ra lộ trình thực hiện rõ ràng. Thành phố phát triển phải có trọng tâm, trọng điểm và dựa trên liên kết vùng để tạo hiệu ứng lan tỏa thúc đẩy kinh tế để tương xứng với vị trí, cực tăng trưởng phát triển của vùng và cả nước.
Trên cơ sở các ý kiến tham gia của các thành viên, ủy viên Hội đồng thẩm định và các đại biểu tham dự phiên họp, cơ quan lập quy hoạch sẽ tập trung nghiên cứu, tiếp thu và hoàn thiện hồ sơ quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 để sớm báo cáo xin ý kiến của Quốc hội và trình phê duyệt theo quy định.
Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt sẽ là cơ sở đặc biệt quan trọng để các cấp, các ngành nghiên cứu xây dựng và triển khai thực hiện những chính sách, kế hoạch, chương trình phát triển và các dự án đầu tư nhằm phát triển kinh tế-xã hội Thủ đô Hà Nội đến năm 2030./.
