Một nghiên cứu mới của các chuyên gia Australia chỉ ra rằng rất có thể côn trùng là loài thụ phấn khi những bông hoa đầu tiên nở rộ trên Trái Đất cách đây hơn 140 triệu năm.
Theo nghiên cứu đăng tải trên tạp chí New Phytologist ngày 5/6, hầu hết thực vật hạt kín hiện nay đều được thụ phấn nhờ côn trùng. Ở nhiều loài thực vật khác có xảy ra hiện tượng thụ phấn nhờ gió, nước hoặc động vật có xương sống.
Trong quá trình tìm hiểu về phương thức thụ phấn đầu tiên trên thế giới, nhóm nghiên cứu tại Vườn bách thảo Sydney của Australia, Đại học Macquarie, Đại học Western Sydney và Đại học New South Wales đã thu thập dữ liệu về cơ chế thụ phấn của 1.160 loài có thể có từ kỷ Phấn trắng cách đây khoảng 145 triệu-66 triệu năm.
Họ mô tả quá trình tiến hóa vĩ mô của bốn phương thức thụ phấn trong một "cây phả hệ." Cách thức này không chỉ giúp xác định loài nào thụ phấn cho cây ở hiện tại mà còn cho thấy loài có thể đã thụ phấn cho tổ tiên của thực vật đó trong quá khứ.
[Australia thử nghiệm dùng ruồi bản địa để thụ phấn cây trồng]
Căn cứ quá trình trên, nhóm nghiên cứu kết luận thực vật hạt kín được thụ phấn nhờ tổ tiên của côn trùng và côn trùng đã thụ phấn cho thực vật hạt kín trong 86% lịch sử tiến hóa của chúng.
Tác giả chính của nghiên cứu, nghiên cứu sinh Ruby E. Stephens tại Đại học Macquarie nhấn mạnh đây là phát hiện có ý nghĩa, tiết lộ một khía cạnh quan trọng về nguồn gốc của hầu hết các loài thực vật trên Trái Đất ngày nay.
Cụ thể, thực vật là nguồn sống của hành tinh chúng ta và nghiên cứu mới này nhấn mạnh tầm quan trọng của côn trùng đối với sự sinh sản của thực vật trong suốt lịch sử Trái Đất.
Các nhà khoa học dù chưa xác định được loài côn trùng thụ phấn đầu tiên, nhưng họ loại trừ khả năng là loài ong, vì hầu hết các bằng chứng đều cho thấy loài này không tiến hóa cho đến sau khi những bông hoa đầu tiên xuất hiện.
Với nhận định hầu hết những bông hoa ban đầu có kích thước rất nhỏ và được bảo tồn dưới dạng hóa thạch, các chuyên gia suy đoán rằng các loài thụ phấn có thể là ruồi hoặc bọ cánh cứng nhỏ, thậm chí có thể là muỗi vằn hoặc một số loài côn trùng đã tuyệt chủng./.