Thâm hụt ngân sách Mỹ có thể thấp nhất trong 5 năm

Thâm hụt ngân sách của Mỹ trong tháng Tám giảm và đang trên đà hướng đến mức thâm hụt trong cả tài khóa thấp nhất trong năm năm.
Bộ Tài chính Mỹ ngày 13/9 thông báo thâm hụt ngân sách của nước này trong thángTám giảm và trên đà hướng đến mức thâm hụt trong cả tài khóa thấp nhất trong nămnăm, khi nguồn thu tăng nhẹ còn chi giảm mạnh.

Mức thâm hụt ngân sách tháng Tám của Mỹ là 147,9 tỷ USD, giảm 22,5% so vớimột năm trước, đưa mức thâm hụt trong 11 tháng đầu tài khóa 2012-2013 (kết thúcngày 30/9) xuống 755 tỷ USD, giảm 35% so với mức 1,2 nghìn tỷ USD của cùng kỳtài khóa trước.

Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ dự kiến sẽ đạt thặng dư ngân sách trongtháng Chín này, khép lại tài khóa với mức thâm hụt khoảng 642 tỷ USD. Như vậyđây sẽ là lần đầu tiên trong năm năm mức thâm hụt ngân sách của Mỹ dưới mộtnghìn tỷ USD.

Tăng trưởng kinh tế ổn định đã giúp nhiều người Mỹ quay trở lại với côngviệc hơn và làm tăng lợi nhuận doanh nghiệp. Trong khi đó, thuế an sinh xã hộicùng với thuế thu nhập đánh vào người giàu tăng kể từ đầu năm. Cả hai xu hướngnày đã làm tăng thu ngân sách của Mỹ.

Trong khi đó, việc cắt giảm chi tiêu tự động bắt đầu được thực hiện từtháng Ba đã làm giảm mức chi của chính phủ. Trong tháng Tám, Chính phủ Mỹ đã thuđược 185 tỷ USD tiền thuế, tăng 4% so với cùng kỳ năm ngoái, còn chi 333 tỷ USD,giảm 10% so với một năm trước. Trong 11 tháng đầu tài khóa 2013, thu ngân sáchtăng 13%, lên 2,47 nghìn tỷ USD, trong khi chi giảm 3,9%, xuống 3,19 nghìn tỷUSD.

Tuy nhiên, thâm hụt ngân sách giảm không làm cho Quốc hội Mỹ dễ dàng hơntrong việc đạt được thỏa thuận về thuế và chi tiêu trong tương lai.

Chính quyềncủa Tổng thống Barack Obama chuẩn bị bước vào một cuộc đối đầu căng thẳng vớicác nghị sỹ đảng Cộng hòa trong những tuần tới về việc thông qua ngân sách chotài khóa 2014.

Các nghị sỹ đảng Cộng hòa đã sẽ tỏ ý sẽ phản đối ngân sách mới đểbuộc chính phủ phải cắt giảm chi tiêu hơn nữa và gây sức ép lên các cải cách ytế của Tổng thống. Trong khi đó, một cuộc tranh cãi khác cũng có thể nổ ra vềvấn đề nâng trần nợ, khi mức nợ có thể kịch trần vào giữa tháng tới.

Khi thời hạn chót 1/10 để thông qua kế hoạch chi tiêu ngân sách tài khóa2014 đang tới gần, các nghị sỹ Mỹ vẫn chưa tìm được tiếng nói chung và tiếp tụcđổ lỗi cho nhau về tình trạng bế tắc này.

Giới phân tích lo ngại nguy cơ chínhphủ phải tạm ngừng hoạt động do thiếu ngân sách khi tài khóa hiện hành sẽ kếtthúc vào ngày 31/9 tới.

Phát biểu với báo giới sau buổi làm việc ngày 12/9, Thượng nghị sỹ HarryReid, lãnh đạo đảng Dân chủ chiếm đa số tại Thượng viện, cho rằng nguy cơ chínhphủ phải tạm ngừng hoạt động là hoàn toàn có thể xảy ra.

Trong khi đó, Chủ tịch Hạ viện, Hạ nghị sỹ Cộng hòa John Boehner, cho rằngkế hoạch ngân sách của chính quyền là chưa đủ mạnh để giảm mức thâm hụt ngânsách đang ngày càng phình to của Mỹ, trong khi nhiều biện pháp chưa hợp lý. Vìthế, theo ông, cần thêm thời gian để xem xét vấn đề này.

Trước đó, trung tuần tháng Tư vừa qua, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã đệtrình Quốc hội kế hoạch chi tiêu ngân sách tài khóa 2014. Tuy nhiên, các biệnpháp cắt giảm thâm hụt cán cân thu chi trong kế hoạch ngân sách của Nhà Trắng,trong đó có việc tăng thuế thu nhập đối với thiểu số những người giàu nhất, đãngay lập tức gặp phải sự phản đối quyết liệt của phe Cộng hòa tại Quốc hội.

Trong kế hoạch ngân sách 3.770 tỷ USD cho tài khóa 2014, bắt đầu thực hiệntừ ngày 1/10/2013, Tổng thống Obama đặt mục tiêu giảm thâm hụt từ mức dự kiến5,3% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) năm nay xuống 2,8% GDP vào năm 2016.

Theo kế hoạch ngân sách này, thâm hụt liên bang tài khóa 2014 sẽ giảmxuống còn 744 tỷ USD, tương đương 4,4% GDP và đến năm 2023,con số trên sẽ đượcgiảm xuống mức tương đương 1,7% GDP.

Để đạt được mục tiêu trong 10 năm tới sẽ cắt giảm thâm hụt ngân sách tổngcộng 1.800 tỷ USD, chính quyền Tổng thống Obama chủ trương giảm chi tiêu 930 tỷUSD, tăng thuế thu nhập khoảng 580 tỷ USD, kết hợp với việc cắt giảm một sốchương trình phúc lợi. Ông cho biết ưu tiên hàng đầu của Nhà Trắng là cải thiệnnền kinh tế bằng cách hỗ trợ sự phát triển của tầng lớp trung lưu đang lớn mạnh.

Nhà Trắng dự kiến tổng thâm hụt ngân sách tài khóa 2013 là 759 tỷ USDtrong khi Phòng Ngân sách Quốc hội dự kiến ở mức 642 tỷ USD. Cả hai mức dự kiếnnày đều thấp hơn nhiều so với tổng mức thâm hụt 1.087 tỷ USD trong tài khóa2012.

Thâm hụt ngân sách của Mỹ năm 2009, năm đầu tiên ông Obama lên cầm quyềnlà 1.400 tỷ USD, lớn nhất kể từ năm 1945, năm 2010 giảm xuống 1.170 tỷ USD, năm2011 là 1.300 tỷ USD. Thâm hụt ngân sách tăng đã làm tăng nợ quốc gia của Mỹ,hiện đã ở mức 16.700 tỷ USD.

Trong một vấn đề khác là việc làm, Bộ Lao động Mỹ cho biết, số đơn xin trợcấp thất nghiệp ở nước này trong tuần trước giảm mạnh, nhưng chủ yếu là do cácvấn đề về kỹ thuật khiến một số bang không cung cấp được số liệu.

Trong tuần kết thúc ngày 7/9, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu giảm31.000, xuống 292.000, so với con số chưa được điều chỉnh của tuần trước đó là323.000. Tuy nhiên, một quan chức Bộ Lao động Mỹ cho rằng điều này không hẳn làsự phản ánh những biến chuyển trên thị trường việc làm./.

Lê Minh (TTXVN)

Tin cùng chuyên mục