Ngày 26/11, Thủ hiến Scotland Alex Salmond đã công bố Sách Trắng về độc lập cho một trong 4 xứ của Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland này, trong bối cảnh thời điểm tiến hành trưng cầu ý dân về độc lập cho Scotland đã được ấn định vào tháng 9/2014 tới.
Phát biểu tại thành phố Glasgow lớn nhất Scotland, ông Salmond nêu rõ văn kiện dài 670 trang này cam kết về một “cuộc cách mạng” trong chính sách xã hội với trọng tâm là chăm sóc trẻ em.
Một số nét chính trong Sách Trắng bao gồm việc Scotland sẽ tăng quân số lực lượng vũ trang trong 10 năm tới, chuyển dàn tên lửa Trident có gắn đầu đạn hạt nhân của Anh khỏi căn cứ ở Clyde vào năm 2020, hủy bỏ các sắc thuế đang gây tranh cãi tại Anh, tăng lương tối thiểu để bù đắp sinh hoạt phí gia tăng, tăng trợ cấp thuế và trợ cấp tín dụng để bù đắp lạm phát…
Bên cạnh đó, văn kiện này cũng đề cập một nước Scotland độc lập sẽ mở 90 đại sứ quán và lãnh sự quán, cắt giảm thuế công ty xuống thấp hơn mức của Anh 3%, mở rộng dịch vụ chăm sóc trẻ em để khuyến khích phụ nữ đi làm...
Tuy nhiên, Sách Trắng không có “kế hoạch B” về tiền tệ, có nghĩa Scotland sẽ vẫn sử dụng đồng bảng Anh là đồng nội tệ và vẫn duy trì các chương trình truyền hình BBC Scotland của Tập đoàn truyền thông Anh BBC.
Phản ứng về việc Scotland công bố Sách Trắng độc lập, người phát ngôn của Thủ tướng Anh David Cameron nói rằng văn kiện này đã “không giải đáp những câu hỏi chính liên quan đến tiền tệ, bền vững tài khóa và châu Âu."
Ông cũng nói rằng rằng cam kết của Chính phủ Anh tôn trọng kết quả cuộc trưng cầu ý dân hoàn toàn không có nghĩa là họ đồng ý với mọi tuyên bố của ông Alex Salmond.
Trong khi đó, ông Ruth Davidson, thủ lĩnh đảng Bảo thủ Scotland, nói rằng Sách Trắng vừa công bố không đưa ra được bất cứ lý lẽ gì có thể “biện hộ cho việc tách ra khỏi một đất nước đã được xây dựng bởi nỗ lực chung hơn 300 năm qua.”
Theo Sách Trắng, Scotland sẽ trở thành một quốc gia độc lập vào ngày 24/3/2016 nếu như được đa số người dân tán thành trong cuộc trưng cầu ý dân vào năm tới. Tuy nhiên, các cuộc thăm dò dư luận tại Scotland gần đây cho thấy tỷ lệ ủng hộ Scotland độc lập chỉ khoảng 30-35%./.