Sáng 2/10, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9 năm 2021 để đánh giá tình hình kinh tế-xã hội tháng Chín và 9 tháng năm 2021; các nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế-xã hội tháng 10 và các tháng còn lại của năm 2021; xem xét các đề án xây dựng luật và một số vấn đề quan trọng khác.
Dự phiên họp có Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh; các Phó Thủ tướng: Lê Minh Khái, Vũ Đức Đam, Lê Văn Thành; Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân; các bộ trưởng, thủ trưởng các bộ, ngành, cơ quan thuộc Chính phủ; lãnh đạo Văn phòng Chủ tịch nước, các Ủy ban của Quốc hội.
Bàn giải pháp thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19
Trước khi họp phiên thường kỳ, Chính phủ đã dành thời gian họp trực tuyến với 63 tỉnh, thành phố và 705 huyện, thị xã, thành phố trong cả nước về công tác phòng, chống dịch COVID-19; bàn giải pháp “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19."
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương đã đóng góp ý kiến liên quan đến các tiêu chí, giải pháp để thực hiện lộ trình chuyển hướng chiến lược và xây dựng hướng dẫn tạm thời “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19” với phạm vi, quy mô, mức độ phù hợp nhất có thể để các địa phương áp dụng.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết sau khi Thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh phía Nam thực hiện nới lỏng giãn cách xã hội, có hiện tượng nhiều người dân từ Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương di chuyển tự phát về quê. Do đó, Thủ tướng kêu gọi người dân nên kiềm chế, không di chuyển tự phát tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh trong cộng đồng.
Thủ tướng yêu cầu Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh có đông người dân, lao động ngoại tỉnh tiếp tục tuyên truyền, giải thích, vận động người dân ở lại để được tiêm vaccine đầy đủ; tiếp tục sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế-xã hội. Nếu người dân thực sự có mong muốn về quê vì các lý do khác nhau thì các địa phương phối hợp tổ chức đón, đưa người dân về quê đảm bảo an toàn dịch bệnh, đi lại thuận lợi, đảm bảo an toàn giao thông và tránh bức xúc cho người dân.
[Thủ tướng: Người dân không di chuyển tự phát làm lây lan dịch bệnh]
Về tình hình kinh tế-xã hội tháng Chín và 9 tháng năm 2021, các thành viên Chính phủ đã thảo luận, thống nhất nhận định do ảnh hưởng nghiêm trọng của dịch bệnh đến hoạt động sản xuất kinh doanh, GDP quý 3 giảm 6,17%, kéo GDP 9 tháng năm 2021 chỉ tăng 1,42% so với cùng kỳ.
Tuy nhiên, nhìn một cách tổng thể, trong bối cảnh khó khăn do tác động của dịch bệnh khi nhiều nước trong khu vực và quốc tế kinh tế suy giảm mạnh, thậm chí tăng trưởng là âm, Việt Nam vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng như trên là một kết quả rất đáng trân trọng.
Cũng tại phiên họp, Chính phủ đã thảo luận về việc đề xuất, kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung một số quy định phát luật để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân, góp phần thúc đẩy, phục hồi phát triển kinh tế-xã hội.
Mở cửa có lộ trình để khôi phục, phát triển kinh tế-xã hội
Kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ trong bối cảnh cả nước vừa phải chống dịch thành công, vừa phải khôi phục sản xuất, kinh doanh, bảo đảm đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân; sau khi có Kết luận Hội nghị Trung ương 3 khóa XIII, thời gian qua, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước đã chỉ đạo quyết liệt, sự ủng hộ, phối hợp của Quốc hội, sự vào cuộc mạnh mẽ của các bộ, ngành, địa phương và sự hưởng ứng của nhân dân, doanh nghiệp và bạn bè quốc tế; đến nay chúng ta cơ bản kiểm soát được tình hình dịch bệnh trên toàn quốc.
Ngay tại các tâm dịch như Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận, tình hình dịch đã và đang được kiểm soát với số ca mắc, ca tử vong giảm dần. Tuy nhiên, chúng ta không được chủ quan, lơ là, mất cảnh giác song cũng không cực đoan, mở cửa có lộ trình để khôi phục, phát triển kinh tế-xã hội.
Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh việc phục hồi, phát triển kinh tế-xã hội phụ thuộc rất lớn vào kết quả phòng, chống dịch COVID-19. Do đó, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, cơ quan chức năng tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, trong đó đề cao trách nhiệm người đứng đầu trong phòng, chống dịch. Tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, địa phương, đồng thời linh hoạt sáng tạo trong thực hiện chỉ đạo. Củng cố hệ thống y tế từ Trung ương đến cơ sở, trong đó quan tâm hệ thống y tế lưu động để người dân được tiếp cận y tế từ cơ sở, bệnh tình không chuyển nặng. Tiếp tục 5K + vaccine, thuốc + công nghệ + ý thức của người dân để phòng, chống dịch hiệu quả.
Chống tiêu cực, tham nhũng, lợi ích nhóm trong phòng, chống dịch
Người đứng đầu Chính phủ đặc biệt lưu ý tới việc chống tiêu cực, tham nhũng, lợi ích nhóm trong phòng, chống dịch COVID-19.
Thủ tướng cho biết về giá xét nghiệm, kit xét nghiệm COVID-19, Thủ tướng đã chỉ đạo các bộ, ngành, cơ quan liên quan vào cuộc kiểm tra làm rõ, kịp thời thông tin tới công chúng nhân dân. Trước đó, trong nhiều cuộc họp Thủ tướng đã chỉ đạo việc mua sắm phải bảo đảm tiết kiệm, công khai, minh bạch, tránh thất thoát lãng phí.
Quan điểm của Chính phủ là nếu phát hiện các hành vi tiêu cực, tham nhũng, trục lợi, đề nghị các cơ quan liên quan vào cuộc trên cơ sở chức năng quyền hạn để làm rõ thông tin, xử lý nghiêm. Thủ tướng luôn lắng nghe, tiếp thu những phản ánh, ý kiến đóng góp, những đề nghị của mọi tầng lớp nhân dân, song lưu ý thông tin đưa ra phải chính xác để tránh nghi ngờ, không có căn cứ, ảnh hưởng tâm lý các lực lượng chống dịch.
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các ngành, đơn vị khẩn trương hoàn thiện và triển khai hiệu quả Chiến lược tổng thể về phòng, chống dịch để thích ứng an toàn với dịch bệnh trong tháng 10/2021; chủ động dự báo, hoàn thiện các kịch bản, phương án phòng, chống dịch phù hợp với tình hình mới; tiếp tục đẩy nhanh tốc độ nhập vaccine và tổ chức tiêm vaccine kịp thời, hợp lý, hiệu quả cho người dân theo thứ tự ưu tiên; xây dựng, áp dụng các chính sách thỏa đáng cho lực lượng tuyến đầu; huy động nguồn lực y tế ngoài công lập vào phòng, chống dịch.
Thủ tướng yêu cầu có chế độ khen thưởng kịp thời và xử lý nghiêm các hành vi sai trái, vi phạm quy định phòng, chống dịch; tăng cường thông tin truyền thông, huy động toàn dân tham gia công tác phòng, chống dịch, trong đó tập trung nâng cao ý thức, thay đổi hành vi, thói quen của người dân, tạo đồng thuận xã hội…
Đẩy mạnh các biện pháp để tháo gỡ cơ chế, khơi thông nguồn lực
Về tình hình phát triển kinh tế-xã hội, Thủ tướng Chính phủ nhận định trong tháng Chín, Việt Nam vẫn giữ vững được sự ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát ở mức thấp, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm; thị trường tiền tệ và tỷ giá ổn định, thanh khoản thị trường thông suốt; chỉ số CPI giảm 0,62% so với tháng 8/2021; 9 tháng tăng 1,82% so cùng kỳ, thấp nhất từ năm 2016 đến nay.
Có nhiều điểm sáng như sản xuất nông nghiệp tiếp tục tăng trưởng, giữ vai trò trụ đỡ của nền kinh tế; an ninh lương thực, thực phẩm được đảm bảo; chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp tháng 9 tăng 5% so với tháng trước; vốn FDI đăng ký 9 tháng ước đạt 22,15 tỷ USD, tăng 4,4%, trong đó số các dự án quy mô lớn tăng mạnh; an sinh xã hội được đặc biệt quan tâm trong điều kiện dịch bệnh; trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; quốc phòng, an ninh được giữ vững; đối ngoại được đẩy mạnh, đặc biệt là ngoại giao vaccine...
Bên cạnh kết quả đạt được, Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ rõ những hạn chế, khó khăn như: chỉ tiêu tăng trưởng quý 3 giảm ở hầu hết các ngành, lĩnh vực; GDP quý 3/2021 giảm sâu (6,17%); thu nội địa có xu hướng giảm nhanh; giải ngân vốn đầu tư công thấp, tính chung 9 tháng đạt 47,38% kế hoạch; một bộ phận đời sống nhân dân còn gặp nhiều khó khăn, nhất là ở những địa bàn có dịch bùng phát...
Sau khi đánh giá, nhận định tình hình, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định trong quý 4/2021 Chính phủ quyết tâm đẩy mạnh các biện pháp để tháo gỡ cơ chế, khơi thông nguồn lực, tạo động lực mới, quyết liệt đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế tốt hơn, tạo tiền đề cho những tháng đầu năm 2022 đưa đất nước trở lại trạng thái bình thường mới, thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh.
Để thực hiện mục tiêu trên, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương căn cứ các Kết luận của Trung ương, Nghị quyết của Quốc hội, các Nghị quyết của Chính phủ; theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền tập trung thực hiện thật tốt các nhiệm vụ phòng, chống dịch và phục hồi, phát triển kinh tế-xã hội.
Các bộ, ngành, địa phương tập trung xây dựng, hoàn thiện Chiến lược tổng thể khôi phục và phát triển kinh tế trong trạng thái bình thường mới từ 1/10/2021 đồng bộ với Chiến lược tổng thể phòng, chống dịch COVID-19 trong tình hình mới.
Tiếp tục thực hiện thật tốt Nghị quyết số 63/NQ-CP của Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải ngân vốn đầu tư công và xuất khẩu bền vững những tháng cuối năm 2021 và đầu năm 2022; Nghị quyết số 105/NQ-CP về hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong bối cảnh dịch COVID-19. Các địa phương căn cứ vào đó xây dựng kế hoạch vừa phòng, chống dịch COVID-19, vừa phát triển kinh tế-xã hội.
Người đứng đầu Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, cơ quan phối hợp linh hoạt chính sách tài khóa với chính sách tiền tệ, tạo ổn định nền tảng kinh tế vĩ mô; kiểm soát tốt lạm phát, triệt để tiết kiệm chi thường xuyên; bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, giải ngân vốn ODA; có chính sách kích thích nền kinh tế, đưa dòng tiền vào nền kinh tế đúng hướng; đảm bảo lưu thông hàng hóa, đi lại của người dân; đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp theo hướng an toàn, hiệu quả; nỗ lực gỡ thẻ vàng IUU.
Các bộ, ngành, địa phương triển khai các giải pháp phục hồi sản xuất tại các khu công nghiệp, khu chế xuất; giúp các doanh nghiệp giữ các đơn hàng, nhất là vào mùa cao điểm; khai thác, tận dụng cơ hội từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA); dự báo cung cầu hàng hóa cuối năm để cung ứng và ổn định giá cả thị trường, gắn với kiểm tra, giám sát thị trường, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật về giá, hành vi đầu cơ, găm hàng để trục lợi.
Thủ tướng Chính phủ lưu ý các cấp, các ngành tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, toàn diện công tác xây dựng thể chế; tiếp tục rà soát thủ tục hành chính, kịp thời tháo gỡ bằng được các “điểm nghẽn,” “nút thắt” trong hoạt động đầu tư, kinh doanh; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số; thực hiện các chính sách xã hội, hỗ trợ người dân; đảm bảo an sinh xã hội; đảm bảo trật tự an toàn xã hội; giữ vững an ninh, quốc phòng; chuẩn bị nội dung, chương trình cho các hoạt động đối ngoại; có kế hoạch đưa học sinh trở lại trường học khi an toàn; nâng cao hiệu quả công tác truyền thông, tạo đồng thuận trong xã hội, đặc biệt đấu tranh phản bác kịp thời trước các quan điểm sai trái, chống phá của các thế lực thù địch, kẻ xấu nhằm tăng niềm tin của nhân dân, an lòng dân.
Thủ tướng giao nhiệm vụ các bộ, ngành, cơ quan liên quan chuẩn bị nội dung của Chính phủ báo cáo tại Hội nghị Trung ương 4, khóa XIII và kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV; tiếp tục kiện toàn chức năng nhiệm vụ và tổ chức bên trong của các bộ, ngành theo hướng tinh gọn, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, tiết kiệm kinh phí.
Thủ tướng Chính phủ cũng phân công các Phó Thủ tướng phụ trách đối với từng lĩnh vực cụ thể để chỉ đạo, theo dõi, đôn đốc thực hiện hiệu quả./.