Theo đặc phái viên TTXVN, tiếp nối thành công của Hội nghị Thượng đỉnh Cộng đồng châu Á phát thải ròng bằng 0 (AZEC) tại Tokyo, Nhật Bản (tháng 12/2023), ngày 11/10, Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru đã chủ trì Hội nghị Thượng đỉnh AZEC lần thứ 2 trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao ASEAN 44, 45 và các Hội nghị liên quan tại Viêng Chăn, Lào.
Tại Hội nghị, lãnh đạo các nước ASEAN và Australia hoan nghênh sáng kiến của Nhật Bản, cho rằng AZEC là diễn đàn quan trọng để các quốc gia thành viên chia sẻ thông tin về các nỗ lực hướng đến mục tiêu phát thải ròng bằng 0, đồng thời tăng cường hợp tác khu vực để hỗ trợ nỗ lực chuyển đổi năng lượng phù hợp với hoàn cảnh từng quốc gia; đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của "nguyên tắc AZEC" với mục tiêu "ba đột phá" bao gồm ứng phó với Biến đổi Khí hậu, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bao trùm, và đảm bảo an ninh năng lượng tại châu Á.
Các lãnh đạo thành viên một lần nữa thống nhất thúc đẩy phát triển hệ thống năng lượng sạch, bền vững với chi phí thấp; đồng thời tăng cường hợp tác phát triển các nguồn năng lượng mới như hydrogen, địa nhiệt, thúc đẩy đối tác công tư trong phát triển các dự án năng lượng sạch trong khu vực.
Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru khẳng định AZEC đóng vai trò là nền tảng quan trọng, thúc đẩy giảm phát thải và tăng cường hợp tác khu vực để đạt mục tiêu phát triển kinh tế, ứng phó với Biến đổi Khí hậu.
Theo Thủ tướng Ishiba Shigeru, đã có 100 bản ghi nhớ hợp tác và các sáng kiến hợp tác đang được xúc tiến triển khai tại Indonesia (các dự án nhiệt điện), Việt Nam (hệ thống phân phối điện, phát triển thị trường carbon), Lào (các dự án điện sạch). AZEC sẽ cũng sẽ thúc đẩy hợp tác trong các ngành công nghiệp, giao thông, nông nghiệp.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh các nước cần hành động quyết liệt hơn nữa, với ý chí và quyết tâm mạnh mẽ hơn nữa trong ứng phó với Biến đổi Khí hậu, hướng tới sớm đạt mục tiêu phát thải ròng bằng “0” tại khu vực châu Á.
Để thực hiện mục tiêu này, Thủ tướng chia sẻ Việt Nam đã và đang triển khai mạnh mẽ nhiều biện pháp toàn diện, đồng bộ, đặc biệt là nhiều chiến lược, chính sách, đề án quốc gia về Biến đổi Khí hậu, tăng trưởng xanh, phát triển năng lượng tái tạo, nông nghiệp, giao thông giảm phát thải, thúc đẩy xây dựng thị trường tín chỉ carbon, hoạt động kinh doanh, mua sắm xanh; ưu tiên thu hút các dòng đầu tư, tài chính xanh cho nghiên cứu và phát triển công nghệ, năng lượng xanh trên tinh thần “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ," bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.
Thủ tướng Chính phủ phát biểu tán thành ý tưởng thiết lập thị trường điện ASEAN, kết nối điện qua cáp ngầm truyền tải điện và các nước sẽ tiến tới đàm phán Hiệp định liên chính phủ về nội dung này.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị các nước thành viên AZEC đẩy nhanh việc nghiên cứu, phát triển, chuyển giao các công nghệ và năng lượng thế hệ mới giúp giảm phát thải khí nhà kính trong mọi lĩnh vực của nền kinh tế, thiết lập chuỗi cung ứng bền vững các loại nhiên liệu xanh để bảo đảm an ninh năng lượng trong khu vực, thúc đẩy chuyển đổi năng lượng phù hợp với hoàn cảnh đặc thù, năng lực và ưu tiên phát triển của mỗi quốc gia.
Thủ tướng đề xuất các bên thúc đẩy các mô hình tài chính khí hậu mới, đặc biệt dựa trên quan hệ đối tác công tư, tạo điều kiện cho các nước đang phát triển tiếp cận các khoản vay ưu đãi lớn hơn, trong đó có thể tính đến việc thành lập một quỹ riêng của AZEC dành cho việc triển khai các dự án xanh, với các điều kiện ưu đãi, dễ tiếp cận cho các quốc gia thành viên do việc tiếp cận khoản tài chính 10 tỷ USD còn rất khó khăn.
Bên cạnh đó, các nước cũng cần tăng cường phối hợp chính sách thông qua Trung tâm “Không phát thải châu Á” và tăng cường hợp tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, quản trị thông minh trong lĩnh vực năng lượng và công nghệ xanh ở các quốc gia thành viên.
Hội nghị đã thông qua Tuyên bố của các nhà lãnh đạo Cộng đồng châu Á phát thải ròng bằng “0” làm cơ sở để các quốc gia thành viên triển khai các hoạt động hợp tác./.
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị Cấp cao Đông Á và ASEAN-Liên hợp quốc
Thủ tướng kỳ vọng EAS phát huy hơn nữa vai trò và giá trị chiến lược là diễn đàn hàng đầu đối thoại về các vấn đề chiến lược ảnh hưởng đến hòa bình, an ninh và phát triển tại khu vực.