Theo phóng viên TTXVN tại Washington, ngày 9/2, Thượng viện Mỹ đã bắt đầu phiên luận tội cựu Tổng thống Donald Trump với cáo buộc kích động bạo loạn liên quan tới vụ những người biểu tình quá khích tấn công vào tòa nhà Quốc hội hôm 6/1 vừa qua khiến 5 người thiệt mạng.
Như vậy, ông Trump trở thành chính khách đầu tiên của Mỹ phải đối mặt với việc bị Quốc hội luận tội tới hai lần.
Trong lịch sử nước Mỹ, đây là phiên luận tội thứ 4 nhằm vào những người đứng đầu đất nước, bao gồm cựu Tổng thống Andrew Johnson năm 1868 vì sa thải một thư ký Nội các mà không có sự đồng ý của Quốc hội, cựu Tổng thống Bill Clinton năm 1998 vì tội khai man và cản trở công lý và cựu Tổng thống Trump vào năm 2020 vì lạm dụng quyền lực và cản trở Quốc hội. Tuy nhiên, đây là phiên tòa luận tội một cựu Tổng thống đầu tiên của Mỹ.
Trước đó, Hạ viện Mỹ hôm 13/1 đã bỏ phiếu thông qua điều khoản luận tội ông Trump với cáo buộc “kích động bạo lực.” Ông Trump tại thời điểm đó vẫn là Tổng thống Mỹ.
[Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump từ chối có mặt tại phiên luận tội]
Trong ngày đầu tiên, các đại diện của Hạ viện và nhóm luật sư của ông Trump lần lượt mỗi bên có tối đa 2 tiếng để trình bày các lập luận của mình về tính hợp hiến hay không của phiên xét xử.
Sau đó, Thượng viện bỏ phiếu xem liệu phiên xét xử cựu Tổng thống Trump có phù hợp Hiến pháp Mỹ hay không. Nếu kết quả bỏ phiếu đạt tối thiểu 51 phiếu, tiến trình luận tội sẽ tiếp tục được triển khai với hàng loạt thủ tục. Trường hợp ngược lại, phiên luận tội sẽ lập tức chấm dứt.
Theo các nguồn đáng tin cậy, trong phiên luận tội tại Thượng viện, nhóm pháp lý gồm 9 thành viên của đảng Dân chủ tại Hạ viện sẽ đưa ra bằng chứng là một đoạn video chưa được công bố trước đó, nhằm kết tội cựu Tổng thống Trump đã kích động cuộc bạo động.
Một số trợ lý cấp cao của đảng Dân chủ cho biết đảng này sẽ đưa ra kế hoạch ngắn gọn, trọng tâm, sử dụng các bằng chứng thuyết phục có sẵn tại tất cả các diễn đàn, trong đó bao gồm cả những bằng chứng chưa từng được công bố trước đây, đồng thời nhấn mạnh đây là vấn đề rất nghiêm trọng nhằm buộc cựu Tổng thống Trump phải chịu trách nhiệm và đảm bảo không có tổng thống nào của Mỹ sẽ tái phạm.
Tuy nhiên, nhóm pháp lý của phe Dân chủ vẫn chưa quyết định liệu có nên triệu tập các nhân chứng hay không vì việc này có thể khiến phiên luận tội kéo dài nhiều ngày, trong khi các nhà lập pháp lưỡng đảng tại Thượng viện hy vọng phiên luận tội cựu Tổng thống Trump có thể kết thúc vào cuối tuần này.
Về phần mình, nhóm đại diện pháp lý của ông Trump cho rằng việc Quốc hội Mỹ xúc tiến cuộc luận tội lần này là “ngớ ngẩn và vi hiến” vì ông đã không còn đảm nhiệm một chức vụ công quyền nào và nay chỉ là một công dân bình thường.
Giới quan sát và các chuyên gia phân tích chính trị tin rằng kịch bản cựu Tổng thống Trump bị kết tội là không cao, vì phe Dân chủ cần phải nhận được thêm sự ủng hộ của 17 thượng nghị sỹ Cộng hòa.
Khả năng có một số lượng lớn các nhà lập pháp Cộng hòa “trở cờ” là rất khó và như vậy, nhiều khả năng ông Trump sẽ được tha bổng một lần nữa./.