Trung Quốc từng được coi là một hình mẫu thành công trong cuộc chiến chống đại dịch COVID-19 khi liên tiếp đẩy lùi một loạt làn sóng dịch rải rác trong hơn một năm rưỡi qua.
Tuy nhiên, hơn một tuần trở lại đây, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang phải đối mặt với nhiều thách thức do đợt bùng phát dịch mới xuất phát từ thành phố Nam Kinh, thủ phủ tỉnh Giang Tô ở miền Đông.
Gần như toàn bộ các ca bệnh ở đây đều được xác nhận nhiễm biến thể Delta với khả năng lây nhiễm siêu nhanh và siêu mạnh.
Làn sóng dịch lần này xuất phát từ sân bay quốc tế Lộc Khẩu ở Nam Kinh, một thành phố lớn với dân số hơn 9,3 triệu người. Ngày 20/7, trong một cuộc kiểm tra định kỳ, 9 nhân viên dọn vệ sinh tại sân bay này đã có kết quả xét nghiệm dương tính với virus SARS-CoV-2.
Chỉ trong 11 ngày tính đến hết ngày 30/7, Nam Kinh đã ghi nhận ít nhất 210 ca mắc COVID-19 trong cộng đồng và năm ca nhiễm không triệu chứng.
Ổ dịch này hiện đã lây lan sang 6 tỉnh và thủ đô Bắc Kinh, ít nhất 15 thành phố ghi nhận các ca bệnh và ít nhất 26 thành phố có người liên quan các ca nhiễm ở Nam Kinh. Đến nay, ít nhất 240 ca bệnh đã được ghi nhận trên toàn Trung Quốc có liên quan ổ dịch Nam Kinh.
Bên cạnh đó, từ ngày 26/7, có ít nhất 15 ca nhiễm trong cộng đồng có tiền sử du lịch đến Trương Gia Giới, một thành phố du lịch nổi tiếng ở tỉnh Hồ Nam, miền Trung Trung Quốc, và một số người trong đó được cho là có liên quan đến các trường hợp đã đến sân bay Lộc Khẩu ở Nam Kinh.
Thủ đô Bắc Kinh cũng đã báo cáo ít nhất hai ca lây nhiễm trong cộng đồng, là cặp đôi từng đến Trương Gia Giới.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống dịch bệnh thành phố Nam Kinh (CDC Nam Kinh) ngày 30/7 thông báo, việc giải trình tự gene của 52 ca bệnh trong đợt bùng phát dịch này cho thấy các trường hợp trên đều có tính tương đồng cao, cho thấy cùng một chuỗi lây truyền và tất cả các chủng đều được xác định là biến thể Delta có khả năng lây nhiễm cao.
Cũng theo CDC Nam Kinh, kết quả điều tra dịch tễ cho thấy chuyến bay số hiệu CA910 từ Nga ngày 10/7 đã được xác định là nguồn gốc dẫn đến đợt lây nhiễm này.
Chín nhân viên vệ sinh sân bay Lộc Khẩu bị nhiễm bệnh ban đầu nhiều khả năng do khinh suất không thực hiện đầy đủ quy trình bảo vệ bản thân khi làm vệ sinh khoang máy bay, trước khi làm lây nhiễm cho một loạt nhân viên khác ở sân bay này, nơi có hơn 60 nhân viên vệ sinh.
Theo truyền thông Trung Quốc, kể từ tháng Sáu năm ngoái, khi nước này áp dụng biện pháp "ngắt mạch" đối với những chuyến bay đến bị phát hiện có ca mắc COVID-19, chuyến bay CA910 đã bị đình chỉ 10 lần vì chở các hành khách có kết quả xét nghiệm dương tính.
Riêng trong tháng Bảy, chuyến bay này đã bị đình chỉ ba lần. Trong 10 chuyến bay bị áp dụng biện pháp "ngắt mạch," CA910 đã vận chuyển tổng cộng 69 bệnh nhân COVID-19 từ Moskva đến các thành phố của Trung Quốc bao gồm Nam Kinh, Thiên Tân và Trịnh Châu.
[Trung Quốc xác định nguồn lây nhiễm ổ dịch COVID-19 ở Nam Kinh]
Nhà chức trách Trung Quốc đã quy trách nhiệm cho các quan chức sân bay Nam Kinh “năng lực giám sát yếu kém và quản lý thiếu chuyên nghiệp” vì không tách các nhân viên vệ sinh trên các chuyến bay quốc tế với những người làm việc trên các chuyến bay nội địa, khiến virus xâm nhập và lây lan.
Chỉ ba ngày sau khi bùng phát làn sóng dịch mới, ngày 23/7, lãnh đạo Tập đoàn Hàng không Phương Đông, đơn vị quản lý sân bay tại Nam Kinh, đã bị đình chỉ công tác do để xảy ra đợt bùng phát dịch lần này.
Đối mặt với biến thể Delta nguy hiểm, nhà chức trách nhiều địa phương ở Trung Quốc đã đồng loạt nâng cấp các biện pháp phòng chống dịch nhằm ngăn chặn và kiểm soát làn sóng COVID-19 mới nhất.
Tại tâm dịch Nam Kinh và tỉnh Giang Tô, ngoài các biện pháp phòng chống dịch thường thấy lâu nay, hàng trăm nghìn người dân đang phải thực thi lệnh phong tỏa của chính quyền.
Nhà chức trách Nam Kinh đã tiến hành ba đợt xét nghiệm axit nucleic toàn diện, với hàng trăm điểm xét nghiệm cố định và di động, cung cấp các dịch vụ xét nghiệm cho người dân.
Chính quyền Nam Kinh cũng kêu gọi người dân không rời khỏi thành phố trừ khi thực sự cần thiết. Để tăng cường khả năng xét nghiệm axit nucleic, Nam Kinh cũng đã xây dựng 6 phòng xét nghiệm bơm hơi tiên tiến, có thể sàng lọc lên đến 1,8 triệu người mỗi ngày bằng cách sử dụng phương pháp xét nghiệm hỗn hợp.
Trong khi đó, tại nhiều tỉnh thành khác ở Trung Quốc, giới chức các địa phương này cũng áp dụng các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt như truy vết và phong tỏa để ngăn dịch bệnh lây lan.
Hai thành phố Chu Hải và Trung Sơn ở miền Nam tỉnh Quảng Đông đang triển khai những đợt xét nghiệm nhanh trên diện rộng ngay sau khi phát hiện các ca bệnh liên quan tới Nam Kinh.
Tại tỉnh Hồ Nam, thành phố Trương Gia Giới đã đóng cửa tất cả các địa điểm du lịch bắt đầu từ sáng 30/7 sau khi phát hiện những ca nhiễm mới nhất.
Tính đến 6 giờ chiều 29/7, hơn 226.000 người trong thành phố đã được lấy mẫu xét nghiệm, và hơn 120.200 xét nghiệm đã được hoàn thành, với một kết quả dương tính là người phụ nữ làm việc cho một công ty du lịch địa phương.
Trước đó, Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc đã ban hành hướng dẫn về COVID-19 cho các chuyến bay và sân bay, trong đó cấm nhân viên phục vụ các chuyến bay quốc tế sử dụng các phương tiện công cộng mà hành khách có thể tiếp cận. Họ cũng được yêu cầu không tiếp xúc với nhân viên phục vụ các chuyến bay nội địa, để hạn chế nguy cơ lây nhiễm bệnh.
Ông Trương Văn Hồng, một chuyên gia y tế nổi tiếng ở Trung Quốc, nhấn mạnh rằng các ca bệnh được xác nhận tại những khu vực khác nhau ở nước này về cơ bản được phát hiện trong nhóm nguy cơ cao, vẫn có liên quan đến chuỗi lây truyền ở sân bay Lộc Khẩu và không có trường hợp lây nhiễm cộng đồng nào được tìm thấy ngoài chuỗi lây truyền đó. Điều này cho thấy tình hình dịch bệnh vẫn đang trong tầm kiểm soát.
Mùa Hè thường là mùa du lịch của người Trung Quốc, với lượng khách du lịch đi lại cực kỳ đông đúc, làm gia tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh. Giới chuyên gia y tế Trung Quốc cho rằng ngoài việc tăng cường các biện pháp phòng chống dịch, nước này cũng cần phải học cách cùng tồn tại với COVID-19.
Ông Ngô An Hoa, chuyên gia y tế của Bệnh viện Tương Nhã ở thành phố Trường Sa, thủ phủ tỉnh Hồ Nam, cho rằng để phòng chống và kiểm soát tốt dịch bệnh, “điều quan trọng là phải tăng cường các biện pháp phòng ngừa tại các danh lam thắng cảnh nổi tiếng, những sân bay lớn và nhà ga.”
Theo ông Khâu Hải Ba, một chuyên gia chăm sóc đặc biệt ở Giang Tô, biến thể Delta là một dạng virus có khả năng lây nhiễm cao vì những bệnh nhân bị nhiễm chủng Delta có tải lượng axit nucleic cao hơn. Những người bị nhiễm chủng virus này thường không có triệu chứng hoặc chỉ có các triệu chứng nhẹ như đau nhức cơ và rối loạn khứu giác.
Hầu hết các bệnh nhân nặng đều có một số bệnh nền như các bệnh về đường hô hấp, tiểu đường, cao huyết áp hoặc béo phì. Điều quan trọng là phải có những biện pháp vệ sinh tốt như đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên và duy trì khoảng cách xã hội.
Các chuyên gia cũng khẳng định rằng việc tiêm vaccine ngừa COVID-19 vẫn có hiệu quả để bảo vệ con người khỏi các biến thể của virus SARS-CoV-2.
Ông Bào Xương Tuấn, một chuyên gia về phòng ngừa và điều trị COVID-19 của Ủy ban Y tế tỉnh Giang Tô nói rằng, "theo các nghiên cứu trước đây, những ca nhiễm chưa được tiêm phòng có khả năng trở thành bệnh nhân nặng cao hơn nhiều so với những người đã được tiêm phòng."
Chuyên gia Trương Văn Hồng nhấn mạnh rằng mọi người vẫn có thể bị nhiễm bệnh sau khi được tiêm chủng, nhưng số ca nhiễm có thể cao hơn nhiều nếu người dân không tiêm phòng.
Chuyên gia này cho rằng “việc tiêm phòng được kỳ vọng sẽ làm giảm tác hại của virus SARS-CoV-2 xuống mức cúm mùa bằng cách thiết lập khả năng miễn dịch cộng đồng trong một thời gian ngắn."
Theo chuyên gia này, nếu không có vaccine, con người có thể phải mất hàng thập niên để chung sống với virus này trong khi phải trả một cái giá rất đắt.
Hầu hết các nhà virus học trên thế giới đều đồng ý rằng đây là một loại virus mà chúng ta phải học cách chung sống và dịch bệnh ở Nam Kinh càng củng cố thêm nhận định rằng sẽ luôn có những nguy cơ lây nhiễm trong tương lai. Do vậy, cần nâng cao nhận thức của mọi người về phòng ngừa và kiểm soát cùng với sức mạnh của hệ thống y tế công cộng để có thể "sống chung" với virus./.