Chiều 10/3, phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Dự án Nhà máy Nhiên liệu sinh học (Ethanol) Phú Thọ tiếp tục với phần tranh luận.
Các luật sư bào chữa đã trình bày nhiều luận cứ, luận điểm nhằm gỡ tội cho các bị cáo. Trong đó, nhiều luật sư tập trung phân tích, đề nghị cơ quan tố tụng xác nhận nguyên nhân, cách xác định thiệt hại của vụ án.
Bào chữa cho bị cáo Vũ Thanh Hà (nguyên Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Hóa dầu và Nhiên liệu sinh học dầu khí - PVB), luật sư Đỗ Minh Hiển cho rằng bản luận tội của Viện Kiểm sát xác định bị cáo Hà tích cực thực hiện hành vi tội phạm là chưa chính xác.
[Vụ Ethanol Phú Thọ: Hành vi của các bị cáo làm lãng phí hàng nghìn tỷ]
Theo luật sư Hiển, vai trò của bị cáo Vũ Thanh Hà là đồng phạm thứ yếu, chịu sự chỉ đạo của lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PVOil).
Hơn nữa, luật sư Hiển cho rằng thiệt hại của vụ án không phải do năng lực của nhà thầu như cáo trạng quy kết.
Trên cơ sở đó, luật sư Đỗ Minh Hiển đề nghị Viện Kiểm sát xác định lại vai trò của bị cáo Vũ Thanh Hà trong vụ án này và bày tỏ mong muốn Hội đồng xét xử giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo Hà.
Bổ sung lời bào chữa của đồng nghiệp, luật sư Vũ Xuân Nam (bào chữa cho bị cáo Vũ Thanh Hà) đã phân tích về nguyên nhân gây ra thiệt hại của vụ án, trong đó tập trung vào hai vấn đề chính: Năng lực của Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) và xác định nguyên nhân gây thiệt hại trong vụ án.
Theo luật sư Vũ Xuân Nam, khi PVB thông báo mời thầu rộng rãi, có 29 nhà thầu mua hồ sơ thầu. Sau này, chỉ có 6 nhà thầu nộp hồ sơ và khi đó, cả 6 nhà thầu này đều không đạt 100% tiêu chí của hồ sơ mời thầu.
Giai đoạn tiếp theo, chỉ có 5 nhà thầu lọt vào vòng trong, trong đó có PVC. Theo luật sư Nam, điều này có thể chứng minh PVC có đủ năng lực, tuy nhiên chỉ thiếu một số tiêu chí về nhân sự, vị trí...
Luật sư Vũ Xuân Nam cũng cho biết dù có sự chỉ đạo chỉ định thầu nhưng PVB vẫn xem xét lại những điều kiện, thành tích của những nhà thầu trong Liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T và chỉ ra 2 nhà thầu phụ trong liên danh này có sự vượt trội nhất.
Như vậy, luật sư Nam khẳng định liên danh trúng thầu đủ năng lực và có trải qua quá trình đấu thầu công khai.
Qua đó, luật sư Vũ Xuân Nam cho rằng nguyên nhân gây thiệt hại của vụ án không phải do nhà thầu thiếu năng lực, mà do một số lý do như chủ đầu tư thiếu tiền, lãnh đạo của PVB không khởi kiện nhà thầu kịp thời và để tình trạng này kéo dài, không thực hiện việc bảo lãnh thầu theo quy định...
Do đó, luật sư Vũ Xuân Nam đề nghị Hội đồng xét xử trả hồ sơ để điều tra bổ sung, xác định lại nguyên nhân gây thiệt hại trong vụ án.
Chung nhận định với luật sư Vũ Xuân Nam, luật sư Trần Hồng Phúc (bào chữa cho bị cáo Trịnh Xuân Thanh, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị PVC) cho rằng cần xác định lại nguyên nhân gây thiệt hại trong vụ án.
Luật sư Phúc viện dẫn kết luận giám định của vụ án, giám định viên xác định hành vi sai phạm là do nhà thầu không đủ năng lực kinh nghiệm, hồ sơ yêu cầu không đúng quy định.
Như vậy, luật sư Trần Hồng Phúc cho rằng nếu đúng nhà thầu không đủ năng lực kinh nghiệm hay hồ sơ yêu cầu không đúng quy định thì trách nhiệm lựa chọn nhà thầu là của chủ đầu tư chứ không phải của nhà thầu.
Mặt khác, luật sư Trần Hồng Phúc phân tích bản luận tội của Viện Kiểm sát cho rằng bị cáo Thanh đồng phạm và tích cực thực hiện hành vi tội phạm là không phù hợp.
Theo luật sư Phúc, trong hồ sơ vụ án chưa có tài liệu chứng cứ nào chứng minh có sự bàn bạc trao đổi giữa bị cáo Đinh La Thăng và bị cáo Trịnh Xuân Thanh để PVC được chỉ định thầu.
Hơn nữa, PVN không được chỉ định thầu cho PVB (do PVB không phải là đơn vị thành viên của PVN), mà quyền lựa chọn và chấp thuận nhà thầu là thuộc về PVB (chủ đầu tư).
Do đó, theo luật sư Trần Hồng Phúc, mặc dù hai bị cáo Đinh La Thăng (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị PVN) và Trần Thị Bình (nguyên Tổng Giám đốc PVN) có chỉ đạo về việc chỉ định thầu cho PVC thì PVC cũng khó có thể được chỉ định thầu.
Về số tiền hơn 543 tỷ đồng được xác định là thiệt hại của vụ án, luật sư Trần Hồng Phúc cho rằng, đây là số tiền lãi phát sinh được tính từ khi dự án dừng thi công cho đến ngày vụ án bị khởi tố.
Thời điểm này, bị cáo Trịnh Xuân Thanh đã chuyển công tác khỏi PVC. Do đó, chủ đầu tư phải chịu số lãi này chứ không thể “bắt” nhà thầu phải chịu, số tiền này cũng không liên quan đến việc lựa chọn nhà thầu.
Từ những luận điểm trên, luật sư Trần Hồng Phúc đề nghị Hội đồng xét xử tuyên bị cáo Trịnh Xuân Thanh không phạm tội đối với tội danh “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng.”
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, quá trình thực hiện, do Liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T không đủ năng lực nên Dự án Ethanol Phú Thọ liên tục bị chậm tiến độ.
PVC sau đó cũng có báo cáo thừa nhận Liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T không đủ năng lực để thực hiện dự án.
Tháng 3/2013, PVC đã đơn phương dừng thi công dự án và chưa có hạng mục nào hoàn thành. PVC đưa ra lý do việc dừng dự án vì đơn vị gặp nhiều khó khăn về tài chính, hoàn toàn chưa có kinh nghiệm quản lý và kết nối các giao diện về công nghệ...
Cáo trạng xác định, hậu quả từ hành vi làm trái các quy định của các bị cáo trong vụ án đã gây ra thiệt hại cho PVB tổng số tiền hơn 543 tỷ đồng.
Ngày 11/3, phiên tòa tiếp tục với phần đối đáp giữa các luật sư bào chữa và đại diện Viện Kiểm sát./.