Trong lịch sử dân tộc Việt Nam, có lẽ chưa từng có vị lãnh tụ nào được yêu mến và ca ngợi nhiều như Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Tài năng và nhân cách của Người luôn là niềm cảm hứng bất tận cho rất nhiều văn nghệ sỹ. Từ những tình cảm thiêng liêng, kính yêu vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, các nhạc sỹ đã viết nên nhiều ca khúc về Bác với giai điệu thiết tha, sâu lắng, tạo cảm xúc thân thương, gần gũi, đi vào lòng người.
[Chủ tịch Hồ Chí Minh qua các sáng tác của nhạc sỹ trong và ngoài nước]
Cùng lắng nghe 10 ca khúc về Chủ tịch Hồ Chí Minh hay nhất!
1- Hồ Chí Minh đẹp nhất tên người
Sáng tác: Trần Kiết Tường
"Tôi hát ngàn lời ca
Bao la hơn những cánh đồng
mênh mông hơn mặt biển Đông
Êm đềm hơn những dòng sông.
Hò ơ .....ơ .......hò ...ơ ....hơ..ơ...
Tôi hát ngàn lời ca
Nồng nàn hơn nắng ban mai đẹp tình hơn cánh hoa mai
Hùng thiêng hơn núi sông dài
Là một niềm tin!
Hồ Chí Minh - Hồ Chí Minh đẹp nhất tên người
Là một niềm tin! Hồ Chí Minh."
Sáng tác vào năm 1960 và ngay sau khi giới thiệu đến công chúng năm 1962, bài hát ngợi ca Chủ tịch Hồ Chí Minh của nhạc sỹ Trần Kiết Tường đã được các thính giả yêu thích đón nhận và bay xa khắp hai miền Nam-Bắc lúc đó còn chưa thống nhất.
(Nguồn: YouTube/Trọng Tấn)
2- Hát về Người
Sáng tác: Đoàn Bổng
(Nguồn: YouTube/ VTC Now)
Là la la la lá là lá la ...
Thế giới hát về Người.
Việt Nam hát về Người.
Bao nhiêu năm qua
Những bài ca hay nhất của Việt Nam.
Là những bài ca về Người
Là những bài ca viết bằng trái tim
Nhạc sỹ Đoàn Bổng có nhiều ca khúc viết về Bác Hồ, nổi bật là “Hát về Người”, “Từ làng Sen con hát tên Người”, “Hồ Chí Minh ngọn cờ hoà bình”, “Hồ Chí Minh nhà thơ không của riêng mình”, “Việt Nam rạng rỡ tên Người.” Những ca khúc viết về Bác đã thể hiện được tấm lòng tôn kính, biết ơn của nhạc sỹ với lãnh tụ kính yêu.
3- Người là niềm tin tất thắng
Sáng tác: Chu Minh
(Nguồn: YouTube/Trọng Tấn)
Đất nước nghiêng mình
Đời đời nhớ ơn
Tên Người sống mãi với non sông Việt Nam
Lời thề sắt son theo tiếng Bác gọi
Bốn ngàn năm dồn lại hôm nay,
Người sống trong muôn triệu trái tim
Hồ Chí Minh, Bác Hồ Chí Minh
Đẹp nhất tên Người rạng rỡ núi sông
Vì độc lập tự do đường lên phía trước rực màu cờ sao
Hồ Chí Minh, Bác Hồ Chí Minh kính yêu,
Nguời là niềm tin tất thắng sáng ngời
Ca khúc “Người là niềm tin tất thắng” được đánh giá là một trong những ca khúc hay nhất viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh và đã được nhiều thế hệ ca sĩ trình bày.
Ca khúc này được nhạc sỹ Chu Minh sáng tác ngay sau khi Bác mất. Tình cảm dạt dào cùng niềm tiếc thương vô hạn một con người vĩ đại đã giúp tác giả có giây phút thăng hoa trong tác phẩm của mình.
4- Tiếng Hát Giữa Rừng Pác Bó
Sáng tác: Nguyễn Tài Tuệ
(Nguồn: YouTube/ Anh Thơ)
Trông vời lưng núi
Khuổi Nậm rì rào núi cao tầng mây
Chiều nay tiếng ai đang " lượn " về trên đèo
Kể rằng Người về đây , nhà in lưng đá
Người về quê ta tấm áo chàm tình thương quê nhà
Nhạc sĩ Nguyễn Tài Tuệ kể rằng, trước khi sáng tác bài hát “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó,” ông chưa từng một lần đặt chân đến đất Cao Bằng, chưa biết đến Pác Bó, nhưng câu chuyện về những năm tháng Chủ tịch Hồ Chí Minh từ nước ngoài về Cao Bằng để trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam (năm 1941) thì ông nhớ như in.
Một trong những người đã động viên, khích lệ ông sáng tác nhạc phẩm “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó” là cố Nghệ sỹ Nhân dân Quốc Hương. Ông kể, vào năm 1958, nghệ sỹ nhân dân Quốc Hương và ông có chuyến công tác lên các tỉnh phía Bắc vào đúng những ngày tháng Năm lịch sử. Nghệ sỹ nhân dân Quốc Hương nói với ông: "Sắp đến ngày sinh nhật Bác rồi, anh hãy viết một bài để chuẩn bị kỷ niệm 70 năm Ngày sinh nhật Bác nhé."
Cùng với những tài liệu đã sưu tầm được về Bác, về chiến khu Việt Bắc, về đất Cao Bằng cộng với vốn kiến thức về nghệ thuật hát Then-đàn Tính, những điệu Sli-lượn của đồng bào các dân tộc miền núi phía Bắc trong những năm công tác; giai điệu của ca khúc “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó” cứ thế tuôn trào theo nguồn cảm hứng của người nghệ sỹ. Âm hưởng núi rừng Việt Bắc ngập tràn trong giai điệu và ca từ của bài hát, vừa hoành tráng vừa mang chất sử thi.
Điều thú vị là ca khúc “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó” đã được chính nghệ sỹ nhân dân Quốc Hương thu âm lần đầu tiên năm 1959 tại Đài Tiếng nói Việt Nam và được Đài phát sóng vào đúng dịp sinh nhật Bác (19/5/1959).
5- Dấu chân phía trước
Thơ: Hồ Thi Ca Nhạc: Phạm Minh Tuấn
(Nguồn: YouTube/ NSƯT Đăng Dương)
Khi tôi còn là hạt bụi, Người đã lên tầu đi xa
Khi quê hương còn chìm nổi, Người đã lên tầu đi xa
Khi tôi còn là hạt bụi, người đã lên tầu đi xa
Khi bến Nhà Rồng đầy nước mắt, bước chân Bác đặt chốn này
Dấu chân không nhẹ như mây
Dấu chân không êm không ấm
Dấu chân không là dấu nắng
Mười ngón trăn trở bầm sâu
Dấu chân của Dân đứng đâu
Nặng hai vai là Tổ quốc
Bài thơ "Dấu chân phía trước" của nhà thơ Hồ Thi Ca ra đời vào năm 1981. Khoảng 1 năm sau thì xuất hiện bài hát "Dấu chân phía trước" của nhạc sỹ Phạm Minh Tuấn phổ bài thơ trên.
Đến nay, sau 35 năm ra đời, bản hợp xướng "Dấu chân phía trước của hai tác giả Phạm Minh Tuấn - Hồ Thi Ca" đã khắc họa thành công hình ảnh Bác Hồ vào tâm khảm của các thế hệ sau 1975, là những thế hệ “chưa một lần gặp Bác”…
6- Lời Bác dặn trước lúc đi xa
Sáng tác: Trần Hoàn
(Nguồn: YouTube/ NSND THU HIỀN)
Chuyện kể rằng trước lúc Người ra đi,
Bác muốn nghe một câu hò xứ Huế.
Nhưng không gian vẫn bốn bề lặng lẽ, Bác đành nằm im.
Chuyện kể rằng Bác đòi nghe câu ví, nhớ làng Sen từ thuở ấu thơ, mà xung quanh vẫn lặng như tờ.
Bác chờ mãi, chờ mãi không thôi.
Bác muốn nghe một câu hò Huế bởi nước non chia cắt vẫn chưa liền.
Bác muốn nghe một câu hò xứ Nghệ, bởi làng Sen day dứt trong tim.
Bác muốn nghe một đôi khúc dân ca, trước lúc đi xa qua bên kia bầu trời.
Người muốn đem tận vô cùng, bài ca đất nước theo Bác đến mênh mông.
Cả cuộc đời chiến đấu vì lý tưởng cao đẹp của đất nước, vì tự do và hạnh phúc của đồng bào và nhân loại, trong khoảnh khắc cuối cùng của đời người, Bác chỉ có một ước nguyện rằng Bác muốn mang theo âm hưởng làn điệu dân ca của quê hương ngọt ngào, thắm đượm về với cõi vĩnh hằng.
Ước nguyện bình dị của Người ẩn chứa cả một tinh thần nhân văn cao đẹp, trong tinh thần ấy là quê hương, nguồn cội, những nỗi nhớ thương chất chứa là ao ước và khát vọng kìm nén trong trái tim. Có lẽ đây là kỷ niệm và là một trong những câu chuyện xúc động cuối cùng về Bác Hồ kính yêu.
Theo dòng cảm xúc đối với Người cha kính yêu của dân tộc, nhạc sỹ Trần Hoàn đã sáng tác nên bài hát “Lời Bác dặn trước lúc đi xa.” Bài hát được ra đời đúng dịp kỷ niệm 20 năm ngày mất của Chủ tịch Hồ Chí Minh và đã làm rung động trái tim của hàng triệu người con nước Việt.
Bài hát là một câu chuyện rất “đời”, bình dị và ý nghĩa, như lời dặn tâm tình của một người cha già trước lúc đi xa, rằng luôn mong con cháu giữ được “phần hồn” của văn hóa dân tộc, bản sắc quê hương.
Nhạc sỹ Trần Hoàn đã kể lại một câu chuyện có thật bằng chính cảm xúc của ông. Điều đó đã đưa bài hát “Lời Bác dặn trước lúc đi xa” đến gần hơn và sống trong trái tim của triệu triệu người dân Việt Nam, khiến cho tâm hồn của mỗi người đều bị lay động. Lời ca như thủ thỉ tâm tình, tái hiện lại hình ảnh vị Cha già kính yêu của dân tộc - rất vĩ đại nhưng cũng quá đỗi bình dị, thân thương…
7- Người về thăm quê
Sáng tác: Thuận Yến
(Nguồn: YouTube/ NSND THU HIỀN)
Đi khắp phương trời vẫn nhớ tới quê hương
Người về đây thăm làng Trù quê mẹ và làng Sen quê cha
Xúc động bồi hồi người rơi giọt lệ
Thương mái nhà tranh thương đất mẹ nghèo.
Đi suốt cuộc đời mới được thăm quê hương
Gặp lại tiếng thoi mẹ ngồi dệt vải
Gặp lại giọng trầm đêm trăng cha đọc thơ
Gặp lại tuổi xuân đi nghe hát đò đưa.
Hồ Chí Minh! Người về thăm quê mang theo bao kỷ niệm
Hồ Chí Minh! Người để lại quê hương nỗi nhớ không nguôi.
Năm 1989, nhạc sỹ Thuận Yến được tỉnh Nghệ Tĩnh (cũ) mời vào sáng tác chuẩn bị cho kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Bác.
Những kỷ niệm về những lần ở quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thức dậy trong tâm thức của Thuận Yến, nhạc sỹ đã nhanh chóng hoàn thành bài hát "Người về thăm quê" với những giai điệu thật cảm động.
8- Thăm Bến Nhà Rồng
Sáng tác: Trần Hoàn
(Nguồn: YouTube/ NSƯT Thái Bảo)
Hò ơ...
Ai về Thủ thiêm
Ai qua Bến Nghé.
Ai xuôi ai ngược nhớ ghé bến Nhà Rồng.
Chiều về khói tỏa trên sông, lẳng nghe câu hát ơ hò...
Hơ hờ hơ...
Lẳng nghe câu hát ơ...
Chạnh lòng nước non ...
Tôi đến bên nhà Rồng một chiều xuân nắng tỏa
Qua hàng dừa tóc xõa nhìn sông nước xôn xao
Tiếng còi tầm ôi da diết làm sao
Tưởng con tàu rời xa bến năm nào
Bến nhà Rồng xa xưa vẫn còn đây
Với chiếc cầu tàu nhưng nay Bác ở đâu
Ca khúc "Thăm bến Nhà Rồng" được nhạc sỹ Trần Hoàn sáng tác năm 1990. Nhạc sỹ Trần Hoàn đã miêu tả một cách chân thực, mộc mạc hình tượng người cha già của dân tộc.
Bằng giai điệu mượt mà, đậm chất dân ca Nam Bộ, nhạc sỹ Trần Hoàn đã miêu tả khá sinh động hình ảnh người thanh niên Nguyễn Tất Thành bước lên con tàu đi tìm đường cứu nước.
9- Bác Hồ một tình yêu bao la
Sáng tác: Thuận Yến
(Nguồn: YouTube/ NSND Thanh Hoa)
Bác Hồ, Người là tình yêu thiết tha nhất
Trong lòng dân và trong trái tim nhân loại
Cả cuộc đời Bác chăm lo cho hạnh phúc nhân dân
Cả cuộc đời Bác hi sinh cho dân tộc Việt Nam.
Bác thương các cụ già xuân về gửi biếu lụa
Bác yêu đàn cháu nhỏ trung thu gửi cho quà
Bác thương đoàn dân công đêm nay ngủ ngoài rừng
Bác thương người chiến sĩ đứng gác ngoài biên cương
Bác viết thư thăm hỏi gửi muôn vàn yêu thương
Bác viết thư thăm hỏi gửi muôn vàn tình thương.
Nhạc sỹ Thuận Yến viết ca khúc “Bác Hồ một tình yêu bao la” năm 1979 khi ông lấy cảm hứng trong dịp được gặp Bác năm 1966 và những tình cảm, lòng ngưỡng mộ, kính yêu đối với vị Cha già của dân tộc đã dành cả cuộc đời cho đất nước hòa bình, độc lập, tự do và hạnh phúc của nhân dân.
Bài hát giàu chất thơ và chứa đựng nhiều hình ảnh sinh động với những thanh âm nồng ấm, thiết tha được phát sóng lần đầu trên Đài Tiếng nói Việt Nam với giọng ca của ca sỹ Thanh Hoa.
Khi bài hát vang lên trên sóng phát thanh, tiếng hát của ca sỹ Thanh Hoa cũng chính là tiếng lòng của nhân dân Việt Nam vọng ngân đối với Bác.
10- Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng
Sáng tác: Phong Nhã
(Nguồn: Youtube)
Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên, nhi đồng.
Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên, nhi đồng.
Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên, nhi đồng.
Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu nhi Việt Nam.
Bác chúng em dáng cao cao, người thanh thanh,
Bác chúng em, mắt như sao, râu hơi dài.
Bác chúng em, nước da nâu vì sương gió.
Bác chúng em, thề cương quyết trả thù nhà.
Hồ Chí Minh kính yêu chúng em kính yêu Bác Hồ Chí Minh trọn một đời.
Hồ Chí Minh kính yêu Bác đã bao năm bôn ba nước ngoài vì giống nòi.
Nhạc sỹ Phong Nhã từng kể về hoàn cảnh ra đời của ca khúc "Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng" rằng ngày ấy ông không phải là nhạc sĩ chuyên nghiệp mà chỉ là anh quản ca kiêm phụ trách nghi thức đội. Vì thế, Phong Nhã được giao nhiệm vụ dắt các em thiếu nhi tham gia cuộc míttinh tại Quảng trường Ba Đình và nghe Bác Hồ đọc tuyên ngôn độc lập, khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.
Nhạc sĩ Phong Nhã nhớ như in hình ảnh Bác nhoài người vẫy các em thiếu nhi bằng cả hai tay trong ngày lịch sử 2/9/1945 khiến ai nấy rưng rưng xúc động. Trong lòng ông lúc bấy giờ, vị lãnh tụ đất nước hệt như người cha kính yêu, rất gần gũi và ân cần.
Chỉ sau đó 3 ngày, ngày 5/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư cho các em học sinh vào ngày khai giảng đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Rồi anh phụ trách nghi thức đội thỏa mãn vì được Bác gọi tới. “Phải quan tâm tới sức khỏe thiếu nhi, đặc biệt là các em nhỏ đánh giày, bán kẹo lạc, kẹo bột, trẻ em lang thang,” lời dặn dò, quan tâm của Bác khiến Phong Nhã thấm thía.
Ông đau đáu rằng phải sáng tác một ca khúc nào đó để ca ngợi Người. Và bài hát "Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng" được ông sáng tác ngay sau đó./.