Ngày 29/7 (theo giờ Mỹ), trên trang Twitter, ông Ely Ratner, cựu Cố vấn an ninh quốc gia của cựu Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden, đã đăng bức thư của bốn Thượng nghị sỹ Mỹ lên án hành vi của Trung Quốc ở Biển Đông, đồng thời kêu gọi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo lên án hành vi của Trung Quốc ở Biển Đông tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN diễn ra tại Bangkok, Thái Lan trong tuần này.
Theo phóng viên TTXVN tại Washington, trong thư, 4 Thượng nghị sỹ gồm Bob Menendez, Ed Markey, Patrick Leahy và Brian Schatz nêu rõ: “Hành vi của Trung Quốc ở vùng đặc quyền kinh tế của các nước khác, việc họ cải tạo, quân sự hóa các thực thể nhân tạo làm cớ để ép buộc các nước, phớt lờ phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực đối với yêu cầu chủ quyền và nỗ lực của Trung Quốc nhằm gây sức ép buộc ASEAN nhượng bộ trong đàm phán Bộ Quy tắc Ứng xử của các bên trên Biển Đông (COC) đều đáng để Mỹ phải chú ý hơn.”
Các Thượng nghị sỹ cũng khẳng định đảm bảo Biển Đông là nơi luật pháp quốc tế được tôn trọng, tự do hàng hải được đảm bảo, dòng chảy thương mại tự do, các tổ chức khu vực đa phương là trung tâm và các nước trong khu vực không bị cưỡng ép.
[Philippines chỉ trích các hành động của Trung Quốc tại Biển Đông]
Các Thượng nghị sỹ Mỹ đánh giá cao việc chính quyền Mỹ lên án hành động của Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông và hoan nghênh các cuộc tuần tra tự do hàng hải (FONOP) của hải quân Mỹ trong khu vực, nhưng cũng cho rằng cần đưa ra nhiều hành động hơn nhằm đối phó với các hoạt động gây hấn và ngăn chặn xu hướng hành xử bất chấp của Trung Quốc ở Biển Đông.
Điều này yêu cầu có một chiến lược rõ ràng, toàn diện, trong đó ASEAN là trung tâm của mọi nỗ lực.
Trong thư, các Thượng Nghị sỹ Mỹ kêu gọi Ngoại trưởng Pompeo "đảm bảo những hành vi gây hấn và bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông là vấn đề ưu tiên hàng đầu" trong các cuộc thảo luận tại Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) tại Bangkok, Thái Lan.
Các Thượng nghị sỹ nhấn mạnh, cuộc gặp tới đây tại Bangkok là cơ hội tạo đồng thuận, chấm dứt việc Trung Quốc xâm phạm quyền hợp pháp của các nước, đảm bảo luật pháp và thể chế quốc tế được tôn trọng, và chống lại nỗ lực của Trung Quốc nhằm phá hoại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở.
Theo các Thượng nghị sỹ trên, vẫn chưa quá muộn để buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về cách hành xử của họ và ngăn chặn sự gây hấn của Bắc Kinh trong lĩnh vực hàng hải, đồng thời bày tỏ sẵn sàng ủng hộ và thúc đẩy nỗ lực nhằm giải quyết các thách thức./.