Nghiên cứu mới do các tác giả từ Đại học Reading tại Anh thực hiện đã cung cấp bằng chứng rõ nét nhất cho thấy hiện tượng nhiễu động trời trong xuất hiện ngày càng nhiều trong những năm gần đây, trùng hợp với những tác động của tình trạng biến đổi khí hậu đã được dự báo.
Nhiễu động trời trong (CAT) là chuyển động hỗn loạn của không khí trong điều kiện trời quang mây. Đây là thách thức với nhiều phi công vì hiện tượng này khiến máy bay rung lắc, khá khó xác định và có thể xuất hiện bất cứ lúc nào.
Tháng 6 vừa qua, các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Reading đã công bố một báo cáo trên Tạp chí Geophysical Research Letters, chỉ ra rằng hiện tượng nhiễu động trời trong ngày càng trở nên phổ biến hơn ở nhiều khu vực trong giai đoạn 1979-2020.
Cụ thể, tổng thời gian nhiễu động nghiêm trọng hằng năm đo lường tại một điểm thuộc Bắc Đại Tây Dương - một trong những tuyến đường bay nhộn nhịp nhất thế giới, đã tăng 55%, từ 17,7 giờ vào năm 1979 lên 27,4 giờ vào năm 2020. Nhiễu động loại trung bình tăng từ 70 giờ lên 96,1 giờ, nhiễu động loại nhẹ tăng từ 466,6 giờ lên 546,8 giờ.
Các nhà nghiên cứu nhận định tình trạng không khí ấm lên do khí thải CO2 là yếu tố ngăn chặn dòng khí lưu thông, làm gia tăng nhiễu động trời trong ở Bắc Đại Tây Dương và trên toàn cầu. Vì vậy, báo cáo trên là minh chứng rõ ràng nhất thể hiện mối liên hệ giữa hiện tượng này với tình trạng biến đổi khí hậu.
[Liên hợp quốc: Biến đổi Khí hậu là mối hiểm họa đối với nhân loại]
Đồng tác giả nghiên cứu, Giáo sư Khoa học Khí quyển Paul Williams nhận định nhiễu động trời trong có thể gây thiệt hại bên trong máy, ảnh hưởng tới sức khỏe hành khách, hư hại đồ vật do va chạm.
Tác giả khác là nghiên cứu sinh tiến sỹ Mark Prosser ước tính nhiễu động trời trong sẽ khiến ngành hàng không Mỹ thiệt hại khoảng 150-500 triệu USD mỗi năm, tăng hao mòn máy bay, cũng như nguy cơ gây thương tích cho hành khách và tiếp viên hàng không.
Giáo sư Williams khuyến nghị cải thiện chất lượng dự báo, chủ động phòng tránh hiện tượng nhiễu động trên. Ông cũng đề cập đến Công nghệ viễn thám chủ động dựa trên cảm biến laser (LIDAR).
LIDAR có khả năng phát hiện nhiễu động trời trong nhờ công nghệ bước sóng ánh sáng khác nhau. Song LIDAR hiện bộc lộ nhiều hạn chế liên quan đến giá cả và kết cấu khá cồng kềnh.
Về lâu dài, ông Williams cho rằng cần có biện pháp giảm thiểu tình trạng khí hậu ấm lên do khí thải CO2 để ngăn chặn hiện tượng nhiễu động trời trong được dự báo sẽ xuất hiện càng nhiều trong những thập kỷ tới./.