Việc tính chưa đúng khối lượng các gói thầu xây lắp hay tăng không đúng chi phí dự phòng, theo Thanh tra Bộ Tài chính, là một phần nguyên nhân khiến dự án mở rộng quốc lộ 1 đoạn qua tỉnh Quảng Bình "đội" nhiều tỷ đồng.
Dự toán tính thừa, trùng lặp
Những kết quả trên vừa được cơ quan chức năng cho biết sau thời gian thanh tra từ ngày 16/6 tới 6/8 về công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng dự án mở rộng quốc lộ 1 tại một số đoạn do Sở Giao thông Vận tải tỉnh Quảng Bình làm chủ đầu tư.
Theo đại diện Thanh tra Bộ Tài chính, dự án trên có tổng mức đầu tư theo quyết định ban đầu của là 2.740 tỷ đồng vào năm 2013. Tuy nhiên, tổng mức đầu tư này đã giảm hơn 264 tỷ đồng, xuống còn 2.475 tỷ đồng trong quyết định sau đó của Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải năm 2014.
Tuy vậy, qua quá trình làm việc cơ quan chức năng xác định, dự toán của các gói thầu xây lắp của dự án được tính toán tăng hơn 20 tỷ đồng so với kết quả thanh tra.
Trong số này, việc tính không đúng khối lượng tại một số gói thầu đã khiến dự án tăng chưa đúng số tiền lên tới trên 3 tỷ đồng.
Kết quả ngành thanh tra chỉ ra một số ví dụ như: dự toán tính trùng lặp khối lượng dọn dẹp mặt bằng thi công phần tuyến, dự toán không tính tận dụng khối lượng đất đào để đắp tại cầu Chánh Hòa hay tính chưa đúng khối lượng trổng cỏ,…
Với riêng gói thầu cầu Lý Hòa, văn bản ngành tài chính cho thấy, dự toán được duyệt có một số nội dung chưa đúng chế độ với tổng số tiền là gần 1,8 tỷ đồng.
Những nội dung được dại diện Thanh tra Bộ Tài chính chỉ ra là tính thừa công tác sản xuất bê tông cọc khoan nhồi hay đơn giá một số loại xi măng chưa hợp lý. Cụ thể, xi măng theo dự toán lập là 1.166-1.221 đồng/kg trong khi giá tính lại chỉ 1.150-1.205 đồng/kg.
Một nội dung khác cho thấy số chênh lệch lên tới hơn 22,8 tỷ đồng là công tác thi công tại hiện trường thực tế giảm so với dự toán được duyệt. Phần lớn trong số chênh lệch trên là do thực tế thi công hàm lượng bê tông nhựa.
Theo kết quả thanh tra, trong quá trình nghiệm thu tháng 7/2015, ban quản lý dự án đã xác định lại và giảm trừ giá trị bê tông nhựa với 2 gói thầu với tổng số tiền khoảng trên 8 tỷ đồng. Bởi vậy, tổng số tiền phải giảm trừ tiếp theo đại diện ngành tài chính với 4 gói thầu khác là khoảng hơn 13 tỷ đồng.
Chi phí "chưa đủ căn cứ pháp lý"
Ở khoản khác, dự toán chi phí dự phòng được dự án lập là trên 386,68 tỷ đồng. Đây là số tiền theo dự toán tương đương khoảng 30% giá trị dự toán xây lắp bao gồm chi phí dự phòng trượt giá và dự phòng khối lượng.
Tuy nhiên, qua thanh tra, chi phí dự phòng tính trên là chưa đúng theo tỷ lệ chi phí xây dựng. Đoàn thanh tra cùng đơn vị tư vấn thiết kế đã xác định lại mức dự phòng chỉ tương đương 15% giá trị dự toán, tức là khoảng hơn 193 tỷ đồng.
Đặc biệt, theo kết quả thanh tra, khoản chi phí 10% phụ cấp không ổn định sản xuất trong dự toán là "chưa đủ cơ sở pháp lý," dẫn tới giá trị các hợp đồng tăng thêm hơn 8,8 tỷ đồng.
Theo đại diện cơ quan chức năng, trước năm 2005, chi phí tiền lương để xác định giá trị dự toán xây dựng có quy định các khoản phụ cấp lương, bao gồm hệ số phụ cấp không ổn định sản xuất là 10% và 15%. Tuy nhiên, từ năm 2005 tới nay, trong các văn bản liên quan, quy định áp dụng khoản phụ cấp như trên đã không còn.
Qua đó, với nội dung trên, Thanh tra Bộ Tài chính kiến nghị Sở Giao thông Vận tải Quảng Bình báo cáo Bộ Giao thông Vận tải làm việc với Bộ Xây dựng để thống nhất thực hiện với khoản phụ cấp hơn 8,8 tỷ đồng này.
Với những kết quả khác, Thanh tra Bộ Tài chính cho rằng, Sở Giao thông Vận tải tỉnh Quảng Bình cần chấn chỉnh, rút kinh nghiệm công tác lập dự toán và điều chỉnh giảm trừ dự toán hơn 17,4 tỷ đồng. Đây là những khoản do sai về khối lượng, định mức hoặc chưa điều chỉnh lại dự toán các gói thầu theo thực tế thi công tại hiện trường./.
Một số đoạn được thanh tra là: đoạn km649+700 – km657+025; km663+900 – km 671+228 và km672+821 – km717+100 do Sở Giao thông Vận tải tỉnh Quảng Bình làm chủ đầu tư. Theo hợp đồng giữa Sở Giao thông Vận tải tỉnh Quảng Bình với các nhà thầu, các gói thầu sẽ hoàn thành thi công trong thời gian 24 tháng kể từ ngày chủ đầu tư bàn giao mặt bằng và phát lệnh thi công (tháng 12/2013).