Theo cơ quan khí tượng thủy văn quốc gia, năm 2023 có khả năng sẽ xác lập nhiều kỷ lục nắng nóng và các hình thái thời tiết dị thường, do tác động của hiện tượng El Nino kết hợp xu thế nóng lên toàn cầu do biến đổi khí hậu.
Phó giáo sư tiến sỹ Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (Tổng cục Khí tượng Thủy văn) cho biết các hồ chứa cần lưu ý có giải pháp điều chỉnh kế hoạch vận hành, sản xuất để ứng phó với nguy cơ thâm hụt lượng mưa, đảm bảo an ninh nguồn nước và an ninh năng lượng.
Chia sẻ cụ thể hơn về xu hướng khí tượng thủy văn thời gian tới, ông Khiêm cho hay dự báo hiện tượng El Nino có thể sẽ xuất hiện vào nửa cuối mùa Hè năm 2023 và duy trì đến năm 2024 với xác suất khoảng 80-90%.
[Bộ Công Thương: "Việc thiếu điện chỉ trong một thời gian nhất định"]
Trong điều kiện El Nino, ở hầu hết các vùng trên cả nước, nhiệt độ trung bình các tháng có xu thế cao hơn bình thường; nắng nóng có thể nhiều hơn và gay gắt hơn; khả năng xuất hiện nhiều kỷ lục về nhiệt độ cao.
Đáng chú ý, El Nino thường gây thâm hụt lượng mưa ở đa phần diện tích cả nước với mức phổ biến từ 25-50%.
Vì thế, trong các tháng mùa khô năm 2023, nguy cơ cao xảy ra khô hạn diện rộng hoặc cục bộ; hạn hán và lượng mưa ít khiến xâm nhập mặn tăng cao, khả năng thiếu nước trong những tháng đầu năm 2024 sẽ diễn ra trên toàn quốc.
“Nguy cơ thâm hụt lượng mưa sẽ không chỉ ở Việt Nam mà còn ở thượng nguồn các sông xuyên biên giới như sông Hồng, sông Mekong, sông Đà. Có nghĩa rằng chúng ta cần chuẩn bị ứng phó nguy cơ thiếu hụt nguồn nước, khô hạn trong mùa khô 2023 - 2024,” ông Khiêm nhấn mạnh.
Ông Khiêm cũng đặc biệt lưu ý El Nino có tính biến động rất mạnh, mặc dù tổng lượng mưa có thể thiếu hụt nhưng lại hay xuất hiện các trận mưa lớn kỷ lục trong thời đoạn ngắn (1 ngày hoặc vài giờ đồng hồ).
Bão/áp thấp nhiệt đới có thể không xuất hiện nhiều nhưng tập trung nhiều vào giữa mùa, nguy cơ xuất hiện các cơn bão tính chất dị thường hơn, cả về cường độ và quỹ đạo.
Đáng chú ý, trong những năm El Nino, phần lớn các trạm quan trắc có dòng chảy năm nhỏ hơn trung bình nhiều năm từ 10% trở lên. Những năm El Nino mạnh có thể giảm tới 50-60%. Điều này có thể làm giảm sản lượng thủy điện.
Trước khả năng cao xuất hiện El Nino, ông Khiêm cho rằng các địa phương cần rà soát đánh giá nhu cầu dùng nước cho sản xuất và sinh hoạt, xây dựng các kịch bản tác động cụ thể để có điều chỉnh kế hoạch cho phù hợp, trước mắt là đối với vụ hè thu ở Bắc Trung Bộ, Trung Bộ, các khu có hoạt động du lịch trong những tháng mùa khô.
“Ngoài ra, các hồ chứa cần lưu ý có giải pháp điều chỉnh kế hoạch vận hành, sản xuất để ứng phó với nguy cơ thâm hụt lượng mưa, đảm bảo an ninh nguồn nước và an ninh năng lượng,” ông Khiêm nhấn mạnh./.