Tân Bộ trưởng quốc phòng Nhật Bản Gen Nakatani. (Nguồn: Reuters)Thủ tướng tái đắc cử Shinzo Abe chiều 24/12 đã công bố danh sách nội các mới chỉ với một thay đổi duy nhất ở chức vụ Bộ trưởng Quốc phòng.
Theo đó cựu Cục trưởng Cục phòng vệ Gen Nakatani thay thế ông Akinori Eto, người vướng phải bê bối quỹ chính trị trước khi diễn ra cuộc bầu cử Hạ viện.
Ông Nakatani được cho là một nhân vật có chung quan điểm với Thủ tướng Abe là cổ suý cho một vai trò an ninh lớn hơn của Nhật Bản.
Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga đã công bố danh sách Nội các mới tại cuộc họp báo sau khi ông Abe tái đắc cử chức vụ thủ tướng vào ngày khai mạc phiên họp đặc biệt của Quốc hội Nhật Bản kéo dài ba ngày.
Phiên họp này diễn ra sau khi đảng Dân chủ Tự do (LDP) của ông Abe giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử Hạ viện hôm 14/12.
Nội các mới – cũng là nội các thứ ba của Thủ tướng Abe kể từ khi nhận nhiệm sở hồi cuối năm 2012 – sẽ chính thức tuyên thệ tại một buổi lễ ra mắt tại Cung điện Hoàng gia Nhật Bản vào cuối ngày 24/12.
Trong cuộc bầu cử Hạ viện, Thủ tướng Abe nhận được 328 phiếu trên tổng số 470 nghị sỹ tại Hạ viện, vượt xa con số 73 phiếu của ông Katsuya Okada, quyền Chủ tịch đảng Dân chủ Nhật Bản (DPJ) đối lập. Ông Abe cũng nhận được 135 trên 240 phiếu tại Thượng viện.
Ông Eto, từng giữ chức vụ Bộ trưởng Quốc phòng trong Nội các cải tổ hồi tháng 9/2014, đã từ chối đề nghị giữ lại chức vụ do lo ngại phe đối lập có thể sẽ tiếp tục công kích ông xung quanh vụ bê bối quỹ chính trị để gây ảnh hưởng đến các cuộc thảo luận tại Quốc hội về một dự luật liên quan đến thay đổi chính sách an ninh của Nhật Bản.
Chỉ vài ngày sau khi nhận nhiệm sở, cựu Bộ trưởng Eto đã phải hứng chịu chỉ trích liên quan đến sự liên đới của ông với khoản tiền 3,5 triệu yen được chi trong báo cáo quỹ tranh cử dưới dạng “tiền quyên góp” cho cá nhân ông từ đơn vị chịu trách nhiệm quản lý quỹ tranh cử dưới quyền – một động thái mà các nghị sỹ đối lập cho là vi phạm luật bầu cử. Ông Eto đã điều chỉnh báo cáo trên đồng thời cho rằng đây chỉ là một lỗi nghiệp vụ.
Ông Nakatani từng trở thành cựu sỹ quan Lực lượng phòng vệ (SDF) đầu tiên giữ chức vụ Cục trưởng Cục phòng vệ, cơ quan tiền thân của Bộ Quốc phòng Nhật Bản hiện nay, dưới thời Thủ tướng Junichiro Koizumi hồi năm 2001.
Ông Nakatani chịu trách nhiệm giám sát đạo luật khẩn cấp quy định về việc Nhật Bản sẽ đáp trả ra sao trong bối cảnh xảy ra một cuộc tấn công quân sự.
Dự kiến, ông Abe sẽ tổ chức cuộc họp báo vào chiều cùng ngày về ưu tiên đưa kinh tế đất nước thoát khỏi tình trạng giảm phát bằng cách áp dụng các biện pháp đề ra trong chính sách kinh tế "Abenomics."
Thủ tướng Abe cũng muốn định hình lại chính sách an ninh hậu chiến của Nhật Bản bằng các biện pháp về mặt luật pháp kể từ mùa Xuân năm 2015 cũng như tái khởi động các nhà máy điện hạt nhân hiện vẫn đang ngừng hoạt động do lo ngại về yếu tố an toàn sau sự cố điện hạt nhân Fukushima hồi năm 2011.
Trong cuộc bầu cử này, LDP và đối tác trong liên minh cầm quyền, đảng Công minh Mới (NKP), đã giữ được đa số 2/3 tại Hạ viện có 475 ghế, làm gia tăng cơ hội để ông Abe trở thành một trong số những vị thủ tướng có nhiệm kỳ dài ở Nhật Bản và thực hiện được mục tiêu sửa đổi bản Hiến pháp hoà bình.
Ông Abe từng khẳng định chính quyền của ông sẽ trình dự luật lên phiên họp Quốc hội thường kỳ vào năm sau để hợp pháp hoá việc sử dụng quyền phòng vệ tập thể, đảm bảo tiến độ sửa đổi định hướng quốc phòng Nhật-Mỹ trở lại mốc dự kiến vào nửa đầu năm 2015.
Chính quyền Abe đã thay đổi cách hiểu đối với Hiến pháp hồi tháng 7/2014, cho phép SDF hỗ trợ các đồng minh như Mỹ nếu các nước này bị tấn công vũ trang.
Sau cú sụt giảm ngoài mong đợi về tổng sản phẩm quốc nội (GDP) trong quý 3/2014 khiến ông Abe phải hoãn tăng thuế tiêu dùng lần hai đến năm 2017, Thủ tướng Abe đã phải tìm kiếm sự đồng thuận của cử tri đối với các chính sách kinh tế Abenomics.
Ngoài ra, để giảm thiểu tác động của sự sụt giảm mạnh đồng yen, nội các mới của ông Abe sẽ thông qua gói kích thích kinh tế khẩn cấp trước cuối năm nay và khoản dự chi ngân sách tài khoá 2015, dự định công bố vào tháng Một.
Nhờ kết quả tốt của LDP trong bầu cử Hạ viện, Tổng Thư ký LDP Sadakazu Tanigaki và các lãnh đạo khác của đảng cầm quyền cũng hy vọng sẽ giữ được các vị trí của mình để chuẩn bị cho bầu cử địa phương vào mùa Xuân năm tới.
Trước đó, trong cuộc bầu cử Hạ viện ngày 14/12, LDP cầm quyền giành 291 ghế trên tổng số 475 ghế. Cùng với đảng Công minh Mới (NKP), đối tác của LDP, liên minh cầm quyền nắm trong tay 326 ghế, giành được đa số 2/3 vững chắc tại Hạ viện.
Chiến thắng lần này là tiền đề quan trọng để chính quyền của Thủ tướng Shinzo Abe hội đủ thế và lực cho nghị trình kinh tế, quốc phòng và đối ngoại trong bốn năm tới.
Tại ngày đầu tiên của kỳ họp quốc hội, Hạ viện cũng bầu cựu Ngoại trưởng Nobutaka Machimura làm Chủ tịch thay thế ông Bunmei Ibuki./.
