Mưu trí, sáng tạo, quyết chiến, quyết thắng trong chiến đấu, học tập và công tác; làm chủ vùng biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc là những phẩm chất ngời sáng được kết tinh và thể hiện sinh động trong mỗi cán bộ, chiến sỹ hải quân Việt Nam.
Cục Phòng thủ bờ bể trực thuộc Bộ Quốc phòng ra đời ngày 7/5/1955 (lực lượng tiền thân của Hải quân Nhân dân Việt Nam). Sau chín năm xây dựng, trưởng thành, lực lượng hải quân đã anh dũng đánh đuổi tàu khu trục Maddox của Mỹ xâm phạm vùng biển miền Bắc, hiệp đồng chiến đấu với các lực lượng phòng không ba thứ quân và quân dân các địa phương ven biển miền Bắc, bắn rơi và bắn bị thương nhiều máy bay, lập nên nhiều chiến công đánh thắng trận đầu ngày 2 và 5/8/1964...
Sự kiện vịnh Bắc Bộ và chiến công đánh thắng trận đầu đã khẳng định sự lãnh đạo đúng đắn và tầm nhìn chiến lược sáng suốt của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong việc lãnh đạo, chỉ đạo quân, dân miền Bắc sớm chuẩn bị đầy đủ về mọi mặt, kịp thời giáng trả đích đáng các hành động khiêu khích và leo thang xâm lược của đế quốc Mỹ.
Chuẩn Đô đốc Đặng Minh Hải, Chủ nhiệm Chính trị Quân chủng Hải quân, cho rằng cuộc chiến đấu chống Mỹ phong tỏa sông, biển miền Bắc bằng thủy lôi và bom từ trường lần thứ nhất (1967-1968) và lần thứ hai (1972-1973) là cuộc chiến đấu vô cùng khó khăn, gian khổ, đầy hiểm nguy, hy sinh.
Chiến trường sông, biển miền Bắc đã trở thành nơi đọ sức, đọ trí quyết liệt giữa một bên là kẻ thù có trang bị kỹ thuật, vũ khí hiện đại với một bên là quân, dân miền Bắc do hải quân làm nòng cốt với phương tiện vũ khí thô sơ nhưng có ý chí kiên cường, sáng tạo. Kết quả, chúng ta đã đánh bại một phương thức tác chiến thâm độc của kẻ địch, giành chiến thắng vẻ vang.
Không dừng lại ở chiến thắng trận đầu và cuộc chiến phong tỏa sông, biển miền Bắc, những chiến sỹ đặc công hải quân "xuất quỷ nhập thần," vượt qua hệ thống bảo vệ dày đặc của Mỹ-Ngụy, sáng tạo ra cách đánh độc đáo trên chiến trường Cửa Việt và đã đánh chìm hơn 300 tàu địch, phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh.
Chuẩn Đô đốc Đặng Minh Hải cho biết thêm biểu tượng về "Bộ đội Cụ Hồ - Người chiến sỹ Hải quân" trong lòng dân còn là chiến công mở "Đường Hồ Chí Minh trên biển" - con đường huyền thoại với những cán bộ, chiến sỹ tài ba, dũng cảm, mưu trí, bí mật, bất ngờ mở luồng, mở bến ngay trước mắt địch, vận chuyển hàng trăm ngàn tấn vũ khí, hàng hóa và lực lượng chi viện cho chiến trường miền Nam.
Được tôi luyện trong chiến tranh giải phóng dân tộc, Hải quân Nhân dân Việt Nam tiếp tục phát huy truyền thống trong cuộc đấu tranh bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.
Hiện nay, Hải quân Nhân dân Việt Nam được tổ chức thành năm vùng chiến lược trải dọc theo chiều dài ven biển của đất nước, với đầy đủ năm binh chủng (tàu mặt nước, tàu ngầm, không quân hải quân, pháo-tên lửa bờ biển, hải quân đánh bộ-đặc công hải quân và lực lượng phòng thủ đảo), hội đủ điều kiện hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng, Tổ quốc và nhân dân giao phó.
Chuẩn Đô đốc Đinh Gia Thật, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Hải quân, khẳng định phương châm "Muốn xây dựng Quân chủng hiện đại trước hết phải xây dựng được con người hiện đại," được xem là điều kiện tiên quyết, nhưng cũng là điều kiện cần và đủ đảm bảo cho thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ. Theo đó, Quân chủng Hải quân đã triển khai nhiều nhiệm vụ quan trọng, cấp bách cả về xây dựng lực lượng và bảo vệ chủ quyền.
Quân chủng tập trung nâng cao hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; gắn việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng với thực hiện Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị (khóa XI) về "Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh;" cuộc vận động "Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ - Người chiến sỹ Hải quân;" gắn "xây" với "chống," qua đó tạo nhân tố tích cực, đẩy lùi tiêu cực.
Cùng với đó, Quân chủng tiếp tục nghiên cứu phát triển nghệ thuật quân sự không quân hải quân và phương thức tác chiến của không quân hải quân trong điều kiện mới; trong đó, cần kết hợp chặt chẽ việc kế thừa có chọn lọc những tinh hoa, kinh nghiệm cũ với tiếp thu những tinh hoa của nghệ thuật quân sự thế giới để phát triển và vận dụng sáng tạo vào điều kiện cụ thể của Việt Nam. Tổ chức giao lưu, hợp tác quốc tế; tiếp tục củng cố lòng tin với các đối tác, nâng tầm vị thế của Hải quân Nhân dân Việt Nam trong khu vực và quốc tế; đồng thời, tranh thủ tối đa sự giúp đỡ, ủng hộ của hải quân các nước để xây dựng Quân chủng chính quy, tinh nhuệ, hiện đại./.