Nhà thơ cách mạng người Chile, ông Pablo Neruda. (Nguồn ảnh: storify.com) Sau hơn 4 thập kỷ, cái chết của nhà thơ cách mạng người Chile từng đoạt giải Nobel Văn học Pablo Neruda vẫn để lại nhiều câu hỏi. Ngày 21/1, chính phủ Chile thông báo mở cuộc điều tra mới về cái chết của ông để xác định xem có liên quan đến chính quyền độc tài của Tướng Augusto Pinochet hay không.
Phát biểu với báo giới, người đứng đầu cơ quan nhân quyền của Chính phủ Chile Francisco Ugas nêu rõ có những bằng chứng rõ ràng cho thấy nhà thơ Neruda bị đầu độc và rất có thể có sự nhúng tay của các đặc vụ vào cái chết này.
Dự kiến, các nhà điều tra sẽ tìm kiếm dấu tích của các kim loại nặng hoặc chất vô cơ trong hài cốt của nhà thơ, tập trung nghiên cứu các tổn hại ở cơ và tế bào do chất hóa học gây ra để xác định chính xác nguyên nhân trực tiếp hoặc gián tiếp dẫn tới cái chết của ông.
Năm 2011, chính phủ Chile cũng đã mở một cuộc điều tra về cái chết của nhà thơ cách mạng Pablo Neruda để tìm ra chứng cứ về sự dính líu của chính quyền Pinochet. Trong khuôn khổ điều tra, một tòa án Chile đã cho khai quật mộ của cố nhà thơ vào năm 2013 để tìm kiếm dấu vết còn lại của chất độc nhưng không thu được kết quả.
Tuy nhiên, chính phủ Chile vẫn quyết định mở cuộc điều tra mới sau khi cựu thư ký kiêm tài xế của nhà thơ, ông Manuel Araya, tiết lộ các bằng chứng cho thấy nhà thơ Neruda bị đầu độc.
Theo lời khai của ông Manuel Araya, nhà thơ cách mạng Neruda đã bị nhân viên an ninh của chế độ độc tài Pinochet tiêm thuốc độc tại bệnh viện Santa María ở thủ đô Santiago.
Pablo Neruda sinh năm 1904 và là một tượng đài trong lĩnh vực văn học của các nước khu vực Mỹ Latinh. Ông từng nhận giải thưởng Nobel Văn học năm 1971 và được đánh giá là một trong những người có ảnh hưởng nhất đối với nền văn hóa Mỹ Latinh.
Nhà văn đoạt giải Nobel người Colombia Gabriel García Márquez đánh giá ông Neruda là nhà thơ vĩ đại nhất thế giới trong thế kỷ XX với những bài thơ tình đầy đam mê. Ông Neruda từng là Ủy viên Trung ương Đảng Cộng sản Chile, là bạn và người ủng hộ nhiệt thành Tổng thống Salvado Allende. Ông được cho là qua đời ngày 23/9/1973 do bệnh ung thư tiền liệt tuyến.
Trong thời kỳ Pinochet nắm quyền (1973-1990), hơn 3.000 người Chile đã bị hành quyết và khoảng 35.000 người bị tra tấn. Trong số những người bị thủ tiêu có Víctor Jara, một trong những nhạc sĩ, ca sĩ, nhà giáo, đạo diễn sân khấu và nhà thơ nổi tiếng, đồng thời là biểu tượng của cuộc đấu tranh vì sự công bằng xã hội tại Chile.
Gần 4 thập kỷ sau vụ ông bị sát hại, ngành tư pháp Chile mới đây đã khởi tố một nhóm cựu sĩ quan bị cáo buộc là thủ phạm và đồng lõa gây ra tội ác này./.
