Tiếp tục Phiên họp thứ 22, sáng 10/4, với sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, điều chỉnh Chương trình năm 2023.
Trình bày Tờ trình đề nghị của Chính phủ về Chương trình năm 2024, điều chỉnh Chương trình năm 2023, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long nêu rõ trên cơ sở các nguyên tắc lập đề nghị Chương trình và Nghị quyết số 50/2022/QH15 ngày 13/6/2022 của Quốc hội, Chính phủ đề nghị bổ sung vào Chương trình năm 2023 đối với 13 dự án luật; bổ sung vào Chương trình năm 2024 gồm 14 dự án Luật.
Cụ thể, tại Kỳ họp thứ 5 tới, Chính phủ đề nghị trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua theo quy trình một kỳ họp đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh; trình Quốc hội cho ý kiến đối với 6 dự án Luật gồm: dự án Luật Căn cước công dân (sửa đổi); dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi); dự án Luật Đường bộ; dự án Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ; dự án Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở và dự án Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp (sửa đổi).
[Chủ tịch Quốc hội chủ trì phiên họp 22 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội]
Tại Kỳ họp thứ 5, Chính phủ đề nghị trình Quốc hội thông qua 6 dự án luật nêu trên; đồng thời, trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua theo quy trình một kỳ họp đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cảnh vệ; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam.
Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến 3 dự án Luật gồm dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản và dự án Luật Thủ đô (sửa đổi).
Cùng với đó, Tòa án nhân dân tối cao đề nghị bổ sung Chương trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, dự án Luật Tư pháp người chưa thành niên và dự án Pháp lệnh chi phí tố tụng.
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề nghị bổ sung Chương trình dự án Luật Công đoàn (sửa đổi).
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (thành phố Hà Nội) đề xuất xây dựng dự án Luật Bản dạng giới.
Quốc hội sẽ xem xét, thông qua 7 dự án luật, 2 dự thảo nghị quyết tại Kỳ họp thứ 5
Trình bày Báo cáo thẩm tra về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, điều chỉnh Chương trình năm 2023, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, trong tổng số 25 dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết được Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và đại biểu Quốc hội đề nghị đưa vào Chương trình năm 2024, điều chỉnh Chương trình năm 2023 có 20/25 dự án là kết quả của 20 nhiệm vụ lập pháp được xác định tại Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15, năm dự án còn lại được các cơ quan đề xuất để đáp ứng yêu cầu mới tại các Nghị quyết, kết luận của Đảng và yêu cầu thực tiễn.
Các dự án được đề nghị bổ sung vào Kỳ họp thứ 5 gồm dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân, dự án Luật Căn cước công dân (sửa đổi) và dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí bổ sung vào Chương trình năm 2023.
Với 3 dự án luật đã được Quốc hội khóa XIV cho ý kiến, gồm dự án Luật Đường bộ, dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và dự án Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, dự kiến, tại phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về nội dung đồng thời xem xét đề nghị bổ sung 3 dự luật này vào Chương trình để báo cáo Quốc hội.
Ủy ban Pháp luật, Thường trực các Ủy ban của Quốc hội nhất trí với đề nghị của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao bổ sung 3 dự án Luật (gồm dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) và dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân) để trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 6 và thông qua tại Kỳ họp thứ 7.
Đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cảnh vệ, Ủy ban Pháp luật, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh thống nhất đưa vào Chương trình nhưng lùi tiến độ 1 kỳ họp so với đề nghị của Chính phủ.
Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị lùi thời gian trình một kỳ họp so với đề nghị của Chính phủ để cân đối hợp lý số lượng nhiệm vụ mà Ủy ban Kinh tế đảm nhận tại Kỳ họp thứ 6.
Như vậy, sau khi điều chỉnh, tại Kỳ họp thứ 5 sẽ trình Quốc hội xem xét, thông qua 7 dự án luật, 2 dự thảo nghị quyết; cho ý kiến 9 dự án luật (tính cả dự án Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở). Tại Kỳ họp thứ 6 sẽ trình Quốc hội thông qua 9 dự án luật và cho ý kiến 6 dự án luật.
Phát biểu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, một vấn đề cấp bách nhưng chưa được phản ánh trong các đề xuất xây dựng luật là về Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp liên quan đến việc áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế - OECD.
Nhấn mạnh đây là nội dung đặc biệt quan trọng và cấp bách, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, nếu Chính phủ không đề xuất, Ủy ban Tài chính Ngân sách có thể đề xuất sửa đổi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, quy định thêm các vấn đề về ưu đãi thuế.
Theo Chủ tịch Quốc hội, nếu chỉ quy định trong một Nghị quyết, hay Nghị quyết thí điểm sẽ chỉ là xử lý tình huống đơn thuần, không bao quát hết được thực tiễn, không giải quyết được vấn đề một cách đồng bộ, nhất quán, không đảm bảo được đáp ứng yêu cầu phát triển trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.
Làm rõ một số nội dung, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Tài chính chuẩn bị hồ sơ về Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi), sửa đổi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và khẩn trương nghiên cứu thuế tối thiểu toàn cầu. Bộ Tài chính đang lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương về các đề nghị xây dựng luật và sẽ trình Chính phủ trong tháng 6/2023, cố gắng trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6.
Phát biểu ý kiến về dự án Luật Bản dạng giới, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường đánh giá cao sự tâm huyết, trách nhiệm với cộng đồng của đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí. Đại biểu đã làm rõ được tính cấp thiết, sự cần thiết ban hành luật nhằm đảm bảo quyền chuyển đổi giới tính của cá nhân.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ đại biểu Quốc hội đề nghị xây dựng luật là điểm mới trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV. Do nội dung dự án luật có nhiều điểm mới cần tiếp tục nghiên cứu kỹ lưỡng đảm bảo tính khả thi. Trước khi trình Quốc hội cho ý kiến, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đã tiến hành thẩm tra và đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí thống nhất với tiến độ lùi thời điểm trình.
Thẩm tra nội dung này, Ủy ban Pháp luật cơ bản thống nhất về sự cần thiết ban hành luật. Tuy nhiên, một số ý kiến của Ủy ban Pháp luật và của Thường trực Ủy ban Xã hội của Quốc hội còn băn khoăn về việc Chính phủ đang nghiên cứu trình Quốc hội dự án Luật Chuyển đổi giới tính, đề nghị đánh giá kỹ tác động và lùi thời điểm trình.
Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ Ủy ban Pháp luật phối hợp với các cơ quan tiếp thu kết quả Phiên họp thứ 22 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 4 và Phiên họp thứ 23 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong tháng 5 để xây dựng Tờ trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội xem xét, đánh giá việc thực hiện Chương trình thời gian qua và điều chỉnh, bổ sung Chương trình năm 2023, 2024; trong đó đánh giá kỹ, nhìn lại kết quả xây dựng pháp luật, pháp lệnh năm 2023 và từ đầu nhiệm kỳ đến nay.
Phó Chủ tịch Quốc hội yêu cầu các cơ quan phân tích kỹ tính chủ động, sáng tạo, sự phối hợp chặt chẽ, trách nhiệm giữa các cơ quan, những đổi mới về phương pháp, cách thức trong công tác xây dựng pháp luật nhằm bảo đảm tính khoa học, dân chủ, pháp quyền, tạo sự đồng thuận giữa các cơ quan trong quá trình chuẩn bị với tinh thần từ sớm, từ xa.
Về Chương trình năm 2024, trong số 25 dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết được Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và đại biểu Quốc hội đề nghị, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ sau khi thảo luận, cơ bản Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất 20 dự án.
Đối với dự án Luật Dân số, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp tục chuẩn bị với tinh thần khẩn trương hoàn chỉnh hồ sơ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét và phải đưa vào Chương trình năm 2024.
Với dự án Luật Đường bộ, dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và dự án Luật lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở, Ủy ban Thường vụ giao Tổng Thư ký Quốc hội phối hợp với các Ủy ban chuẩn bị trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật.
Về dự án Luật Bản dạng giới, các ý kiến tại Phiên họp đều đánh giá rất cao và ghi nhận sự cố gắng, nỗ lực, nhiệt tình, trách nhiệm của đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí. Tuy nhiên, do ý kiến của các cơ quan còn khác nhau nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Ủy ban Pháp luật chủ trì, phối hợp với Ủy ban Xã hội, Bộ Tư pháp, Bộ Y tế làm việc với đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí và báo cáo, xin ý kiến lại Chính phủ để thống nhất nội dung, báo cáo lại Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét tại Phiên họp tháng 5 tới.
Về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, cần trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 6 và thông qua tại Kỳ họp thứ 7./.