Vài lần mỗi tuần, khi có thể có vài giờ rảnh công việc ở một công ty công nghệ cao và chăm sóc 4 con nhỏ, Shuki Rock lại đến Trung tâm Y tế Hadassah ở Jerusalem, mặc đồ bảo hộ toàn thân và bước vào khu vực chăm sóc bệnh nhân COVID-19.
Công việc của anh tại đây không lúc nào ngừng nghỉ, từ phân phát thức ăn và nước uống, cho đến việc ngồi và chia sẻ an ủi bệnh nhân - những người đang phải cách ly trong các phòng riêng và không được gặp gia đình hay không được ai đến thăm.
Tuần này, Rock đã dành nhiều giờ để nghe một phụ nữ kể câu chuyện bà đã nhiễm bệnh như thế nào mà phải nhập viện, bà đã sợ hãi ra sao sau khi đọc tin tức từ khắp nơi trên thế giới về việc bệnh viện quá tải và người tử vong.
Một người đàn ông cao tuổi khác tâm sự chuyện dịch COVID-19 đã lần đầu tiên xảy đến trong đời khiến ông không thể tham gia các buổi cầu nguyện hằng ngày ở giáo đường Do Thái vì đóng cửa hoặc hạn chế người tham dự. Rock kể lại: “Ông ấy đã rất xúc động và khóc. Mọi người chỉ rất cần ai đó để lắng nghe mình.”
[Đi đầu về tiêm chủng, vì sao Israel vẫn "loay hoay" chống dịch?]
Rock mới chỉ được phép vào bên trong khu vực cách ly này vì tháng 4 vừa qua, anh đã nhiễm virus SARS-CoV-2, bình phục và được cho là đã được miễn dịch.
Rock và vợ đã mắc COVID-19 và phải chiến đấu với virus trong hơn một tháng. Dù họ không phải nhập viện nhưng đã tự cách ly tại nhà nhiều tuần.
Anh tâm sự “cảm giác cô đơn vẫn ở đó khi chúng ta ốm, và sự giúp đỡ của bất kỳ ai bên ngoài đều rất có ý nghĩa trong tình huống này."
Anh cho biết: “Tôi chỉ làm được những việc nhỏ bé nhưng tôi nghĩ nhiều việc nhỏ cộng lại sẽ thành một sự trợ giúp lớn.”
Rock là một trong khoảng 20 bệnh nhân COVID-19 đã bình phục và bắt đầu tình nguyện phục vụ tại bệnh viện Hadassah từ tháng 7, thông qua một chương trình trọng điểm mới phối hợp với tổ chức y tế phi lợi nhuận Yad Avraham để hỗ trợ các bệnh nhân hiện nay về mặt tinh thần và thể chất.
Nếu thành công, chương trình này có thể mở rộng sang các bệnh viện trên cả nước trong bối cảnh số ca nhiễm đang tăng cao kỷ lục sau khi đã gần như loại bỏ được virus trong cộng đồng hồi tháng 5.
Giám đốc bộ phận y tá và chuyên gia y tế tại bệnh viện Hadassah, ông Rely Alon cho biết: “Các nhân viên y tế phải làm việc rất vất vả, nghĩa là họ không có thời gian để có thể nói chuyện và chia sẻ với bệnh nhân hoặc kết nối với họ."
Về phần mình, ông Flaum Hall, trợ giảng tại Đại học Xavier, và ông Scott E. Hall, một giáo sư tư vấn sức khỏe tâm thần tại Đại học Dayton, cho biết các liệu pháp rất tốt để đấu tranh với căn bệnh chết người này là xử lý các tác động về sức khỏe tâm thần làm thay đổi cuộc sống.
Theo báo cáo năm 2019, tỷ lệ bác sỹ và y tế trên đầu người tại Israel ít hơn mức trung bình ở các nước thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD).
Do thiếu nhân lực chung trong lĩnh vực y tế, các bệnh viện ở nước này thường chỉ dựa vào tình nguyện viên hoặc những người đang thực hiện nghĩa vụ quân sự để giúp đáp ứng các nhu cầu không mang tính thuần túy y tế.
Nhưng do COVID-19 là một bệnh truyền nhiễm mạnh nên làm việc hay làm tình nguyện viên chăm sóc bệnh nhân COVID-19 là rất khó khăn và nguy hiểm, ngay cả đối với những người đã nhiễm bệnh và bình phục.
Ông Alon cho biết: “Chúng ta vẫn chưa biết nhiều về virus này và mọi người sẽ được miễn dịch trong thời gian bao lâu.”
Nhiều nghiên cứu về bệnh nhân ở nhiều nước khác nhau đã bình phục trong các đợt dịch trước, dịch SARS và MERS, cho thấy hơn 32% người được nghiên cứu có các triệu chứng rối loạn cảm xúc sau dịch và gần 15% bị trầm cảm ngay cả khi đã khỏi bệnh.
Các chuyên gia cảnh báo rằng việc nhiễm virus, bị cách ly y tế, bị nhiễm bệnh không có thuốc chữa, và các can thiệp khác như phải đặt nội khí quản, có thể sẽ dẫn tới những vấn đề về sức khỏe tâm thần và tình cảm kéo dài.
Các tình nguyện viên và nhân viên y tế cho biết sự đóng góp lớn nhất của họ là kết nối với các bệnh nhân, những người thường cảm thấy cô đơn, lo lắng và hoảng sợ.
Nhiều bệnh viện tại Israel đã tuyển dụng tình nguyện viên là những người đã bình phục sau khi mắc COVID-19 và sẵn sàng trở lại chăm sóc bệnh nhân.
Ông Shabi Shmalo, người phụ trách nguồn nhân lực của Trung tâm y tế Tel Aviv, cho biết bệnh viện này đang tìm thêm tình nguyện viên và cam kết xét nghiệm kháng thể định kỳ cho họ hằng tháng hoặc 2 tháng/lần.
Ông Shmalo nhấn mạnh chỉ những người đã khỏi bệnh có thể làm tình nguyện viên, không chấp nhận những người đã tiêm phòng. Hơn nửa triệu người Israel đã bình phục sau khi mắc COVID-19.
Các bác sỹ hiện không chắc chắn về việc kháng thể sẽ bảo vệ cơ thể trong thời gian bao lâu ở người đã bình phục, và đã có nhiều thông tin, cả ở Israel, cho thấy có người tái nhiễm.
Vì vậy, các tình nguyện viên phải mặc đồ bảo hộ và phải ký giấy miễn trừ trách nhiệm nếu nhiễm lại virus. Các tình nguyện viên cũng phải có xét nghiệm dương tính với kháng thể trong máu mới được tham gia phục vụ.
Ông Shmalo coi tình nguyện viên là một phần quan trọng trong khu vực chăm sóc bệnh nhân COVID-19, nơi các bệnh nhân bị cách ly đang rất cần sự tiếp xúc với người khác. Ông cho biết một tình nguyện viên làm việc trong khu cách ly sẽ thay phiên nhau sau vài giờ.
Một tình nguyện viên tại Trung tâm y tế Tel Aviv, chị Angela Baranes tâm sự: “Tôi thực sự hiểu họ cảm thấy thế nào và họ cần gì và công việc này làm tôi cảm thấy gần gũi với họ hơn.”
Baranes nhấn mạnh rằng kinh nghiệm của chị khi là bệnh nhân khiến chị có thể trợ giúp. Đôi khi người bệnh chỉ cần nghe một từ động viên hoặc chỉ cần một cái chạm tay. Chị cho biết người bệnh nhớ những tiếp xúc cơ bản này khi phải cách ly./.