Sử dụng các phương pháp phân tích gen, các nhà khoa học mới đây đã hoàn tất bản sơ đồ tiến hóa của côn trùng bắt đầu từ khoảng 480 triệu năm trước đến thời điểm hiện tại.
Theo công trình nghiên cứu công bố ngày 6/11 trên tạp chí Science (Khoa học) của Mỹ, loài sinh vật đa dạng và đông đảo nhất Trái Đất đã xuất hiện từ 480 triệu năm trước, cùng thời điểm các loài thực vật mọc sát mặt đất.
Hình dạng của những loài côn trùng đầu tiên có nhiều điểm tương đồng với loài bọ bạc (silverfish) ngày nay.
Sau đó, bắt đầu từ thời điểm 400 năm trước, tổ tiên cổ đại của loài chuồn chuồn và phù du bắt đầu xuất hiện cánh, trở thành những loài đầu tiên phát triển khả năng bay.
Sự tiến hóa này diễn ra cùng lúc với thời điểm các cây bụi bắt đầu phát triển chiều cao để tiến hóa thành các cây thân gỗ. Đây là một bằng chứng cho thấy sự thích nghi nhanh chóng đối với các thay đổi về môi trường của côn trùng, chìa khóa đã giúp loài này sống sót qua nhiều biến động của hệ sinh thái trong khi hàng loạt các giống loài khác rơi vào tuyệt chủng.
Công trình trên được thực hiện với sự tham gia của hơn 100 nhà nghiên cứu đến từ 16 quốc gia trên thế giới.
Nhóm chuyên gia này đã phân tích dữ liệu các chuỗi ADN của 144 loài côn trùng được chọn lựa đặc biệt, từ đó xác định mối quan hệ giữa các nhóm lớn sau đó kết hợp với các bằng chứng hóa thạch để tính toán thời điểm tiến hóa của từng nhóm.
Đây là công trình phân tích dữ liệu gen côn trùng lớn nhất từ trước tới nay.
Giới chuyên gia nhận định nghiên cứu mới nhất này cung cấp các kiến thức nền tảng về loài sinh vật đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành môi trường Trái Đất.
Hiện nhóm khoa học trên đang tiếp tục bắt tay vào phân tích dữ liệu gen của hơn 2.000 loài côn trùng với mục tiêu mang đến một cái nhìn chi tiết hơn nữa về lịch sử tiến hóa của loài sinh vật này, cũng như tìm hiểu chính xác cách thức côn trùng phản ứng với những biến động và thay đổi của môi trường để trở thành loài có sức sống bền bỉ nhất trong lịch sử Trái Đất./.