Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại cuộc họp báo ở Washington, DC ngày 16/10/2019. (Ảnh: AFP/TTXVN)Theo Project-syndicate.org/The Hill, Tổng thống Mỹ Donald Trump đang vướng vào vụ lùm xùm luận tội với cáo buộc lạm dụng quyền lực để chính phủ nước ngoài điều tra đối thủ chính trị của mình trước thềm cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2020.
Câu hỏi hiện nay là liệu ông ông Trump sẽ bị phế truất hay không và nếu đảng Dân chủ thua trong cuộc chiến trính trị này thì liệu họ vẫn có thể giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tới hay không?
Theo ghi nhận của trang mạng project-syndicate.org, lần đầu tiên, những người hiểu biết đúng sai ở Mỹ bắt đầu suy xét liệu Tổng thống Donald Trump có thể bị thượng viện kết tội và buộc phải rời khỏi Nhà Trắng hay không.
Khả năng thực hiện điều này dường như vẫn thấp ở thời điểm hiện nay, song vị thế của ông Trump đang suy yếu và các cuộc thăm dò dư luận gần đây đang thể hiện xu hướng đi ngược lại sự ủng hộ đối với ông.
Nhiều ý kiến giả định rằng Hạ viện sẽ bỏ phiếu luận tội ông Trump, đặt câu hỏi về vị thế tổng thống của ông Trump lên Thượng viện, nơi cần đủ 2/3 số phiếu mới có thể luận tội được ông Trump và phe Cộng hòa lại chiếm đa số.
Trong khi đó, cách hành xử của ông Trump trước công chúng ngày càng trở nên cuồng loạn, với cách dùng ngôn từ ngày càng khinh suất và thông tục.
Những sai lầm về chính sách đối ngoại của ông Trump cũng khiến các thành viên của chính đảng Cộng hòa phải nổi đóa. Và chẳng có gì ngạc nhiên khi Nga một lần nữa nằm ở tâm điểm chính sách đối ngoại của ông Trump và đang được hưởng lợi từ việc ông Trump "bật đèn xanh" để Thổ Nhĩ Kỳ khai hỏa chiến dịch quân sự ở Syria cũng như từ việc các đồng minh của ông gây sức ép trong vấn đề Ukraine.
Gần đây, Donald Trump đã thua thiệt trong hàng loạt vụ kiện tụng, bao gồm vụ lùm xum về việc liệu ông Trump có phải hoàn thuế cho chủ tịch Ủy ban Thuế vụ Hạ viện Mỹ hay không và một vụ khác liên quan tuyên bố của ông Trump về tình trạng khẩn cấp an ninh quốc gia nhằm chuyển quỹ xây dựng quân sự cho bức tường biên giới giữa Mỹ và Mexico.
Giờ tổng thống Donald Trump lại dọa kiện Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và chủ tịch Ủy ban Tính báo Hạ viện Adam Schiff vì mưu đồ luận tội ông. Lâu nay, ông Trump đã quen với những lời đe dọa như vậy và làm theo ý mình.
[Sẽ công khai bản ghi cuộc điều tra luận tội Tổng thống Donald Trump]
Tuy nhiên, ông Trump đã yêu cầu viên luật sư ở Nhà Trắng gửi cho bà Pelosi một bức thư trong đó khẳng định rằng yêu cầu luận tội ông là trái pháp luật đồng thời "thề" rằng chính phủ sẽ không hợp tác bất cứ điều gì liên quan vụ luận tội này.
Sự phản kháng của ông Trump gần như đảm bảo rằng ông sẽ bị luận tội vì cản trở luật pháp kèm theo những cáo buộc khác. Những lời khai dự kiến được thực hiện thêm trong tuần này sẽ ảnh hưởng đến vị thế của ông Trump.
Giả sử Hạ viện Mỹ tiến hành bỏ phiếu luận tội Tổng thống Donald Trump thì thực tế vẫn là sẽ có ít phiếu ở Thượng viện hơn nhiều so với số phiếu cần thiết để buộc tội ông Trump và loại ông khỏi Nhà Trắng.
Tuy nhiên, sự sẵn sàng của quốc hội, bao gồm thượng viện, để tiếp tục chịu đựng cách hành xử nguy hiểm của ông Trump giờ lại thực sự là một vấn đề.
Theo the Hill, cuộc luận tội Tổng thống ông Trump do Hạ viện tiến hành dường như không thể tránh khỏi. Về phần mình, sự biện minh cơ bản của ông Trump khi yêu cầu Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong cuộc điện đàm hôm 25/7 điều tra cha con cựu Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden là ông chỉ nỗ lực ngăn chặn tham nhũng với thiện ý tốt.
Theo Hiến pháp Mỹ, Thượng viện có quyền lực duy nhất để "xét xử" các cuộc luận tội và cần 2/3 số phiếu tán thành ở Thượng viện để kết tội ông Trump và bãi nhiệm ông.
Và chính Thượng viện sẽ quyết định những vấn đề như phiên xét xử diễn ra bao lâu, những bằng chứng hợp lệ và mức độ thử thách. ông Trump sẽ được tuyên bố trắng án trừ khi 20 thượng nghị sỹ Cộng hòa bỏ phiếu kết tội ông - điều dường như khó xảy ra.
Sự quy định nói trên dường như đi ngược lại mong muốn của phe Dân chủ. Tuy nhiên, vẫn có "khe cửa hẹp" để phe Dân chủ vẫn có thể chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống 2020 dù thua trong nỗ lực luận tội ông Trump.
Phiên xét xử luận tội của Thượng viện có thể gây tổn hại cho phe Dân chủ nếu phe Cộng hòa không hành động theo khuynh hướng tồi tệ nhất còn phe Dân chủ vẫn đi theo khuynh hướng của mình.
Phe Dân chủ cần tránh tỏ vẻ chống lại đảng Cộng hòa dù đây là điều "nói thì dễ mà làm thì khó." Đảng Dân chủ sẽ phải kiểm soát những nhân vật "đâm bị thóc, chọc bị gạo" như Hạ nghị sỹ Rashida Tlaib, đồng thời tỏ vẻ đau buồn và nghiêm trọng trước việc luận tội này.
Liệu phe Dân chủ có thể làm được điều này hay không sẽ phụ thuộc phần lớn vào sự lựa chọn những nhân vật "quản lý" Hạ viện, vốn gần giống như các công tố viên, những người sẽ đưa cuộc luận tội lên Thượng viện.Đảng Dân chủ có thể chỉ định Chủ tịch Pelosi là quản lý trưởng với sự hậu thuẫn của một nhóm nghị sỹ Dân chủ ôn hòa mới được bầu và có kiến thức tình báo hoặc quân sự.
Bà Pelosi có thể đem phẩm hạnh và sự trang trọng đến phiên xét xử của Thượng viện. Các nhân vật quản lý Hạ viện có thể thuyết phục cử tri rằng đảng Dân chủ đang hành động vì nghĩa vụ đối với đất nước và không hề có dã tâm đảng phái đối với ông Trump.
Nếu phe Dân chủ đưa vụ luận tội lên Thượng viện một cách khôn khéo còn phe Cộng hòa lại xử lý tồi phiên luận tội tại Thượng viện, dù Thượng viện có tuyên bố trắng án cho ông Trump, thì cử tri Mỹ vốn bị ảnh hưởng bởi cách hành xử của ông Trump sẽ phế truất ông trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2020./.
