Nhận định các hình thái thời tiết đáng lưu ý trong thời gian tới, chuyên gia Hoàng Phúc Lâm - Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (Tổng cục Khí tượng Thủy văn) cho biết không khí lạnh có khả năng hoạt động mạnh trong tháng 1-2/2025 và gây ra các đợt rét đậm, rét hại kèm theo hiện tượng sương muối, băng giá tại khu vực vùng núi phía Bắc.
Ngoài ra, trong 3 tháng đầu năm 2025, các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông, lốc, sét, mưa đá tiếp tục xảy ra, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các hoạt động sản xuất và sức khỏe cộng đồng ở trên phạm vi toàn quốc.
Rét đậm, rét hại kèm băng giá
Thông tin cụ thể, ngày 14/12, ông Lâm cho biết hiện tại, ENSO (chữ viết tắt để chỉ hiện tượng nóng lên dị thường của lớp nước biển bề mặt - El Nino và hiện tượng lạnh dị thường của lớp nước biển bề mặt - La Nina) đang trong trạng thái trung tính, với chuẩn sai nhiệt độ mặt nước biển khu vực xích đạo trung tâm Thái Bình Dương ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm dưới 0,3 độ C trong tuần đầu tháng 12/2024. Trong ba tháng đầu năm 2025, ENSO tiếp tục duy trì ở trạng thái trung tính.
Với xu thế khí tượng trên, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia dự báo trong ba tháng đầu năm 2025, ít khả năng có bão hoặc áp thấp nhiệt hoạt động trên khu vực Biển Đông và ảnh hưởng đến Việt Nam.
Tuy nhiên, trong khoảng thời gian dự báo trên, gió mùa Đông Bắc có khả năng gây ra gió mạnh, sóng lớn ảnh hưởng đến các hoạt động trên các vùng biển. Các hiện tượng thời tiết nguy hiểm (như dông, lốc, sét, mưa đá, rét đậm, rét hại, sương muối, băng giá) xảy ra cũng gây ảnh hưởng tiêu cực đến các hoạt động sản xuất nông nghiệp và sức khỏe cộng đồng ở các khu vực trên phạm vi toàn quốc.
Thời tiết cuối tháng 12/2024: Dự báo xuất hiện nhiều ngày rét đậm, rét hại
Trong khoảng thời gian từ nay đến ngày 10/1/2025, nguy cơ rét đậm, rét hại kèm theo sương muối và băng giá sẽ gây ảnh hưởng lớn đến vật nuôi, cây trồng và sức khỏe của người dân.
“Dự báo không khí lạnh có khả năng hoạt động mạnh và gây ra các đợt rét đậm, rét hại trong khoảng thời gian từ tháng 1-2/2025. Sang tháng 3/2025, hoạt động của không khí lạnh xấp xỉ trung bình nhiều năm. Các địa phương cần đề phòng khả năng xảy ra những đợt rét đậm, rét hại kèm theo hiện tượng sương muối, băng giá trong thời gian này, đặc biệt tại các khu vực vùng núi phía Bắc,” ông Lâm lưu ý.
Về xu thế mưa, dự báo tổng lượng mưa tại khu vực Bắc Bộ từ tháng 1-2/2025, phổ biến từ 20-40mm (xấp xỉ so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ); tháng 3/2025 phổ biến 50-80mm (lớn hơn 5-10mm so với trung bình nhiều năm cùng kỳ).
Tại khu vực Trung Bộ, tổng lượng mưa trong tháng 1/2025, phổ biến từ 20-50mm, riêng tại khu vực tỉnh Hà Tĩnh có nơi trên 100mm (ở ngưỡng xấp xỉ so với trung bình nhiều năm). Khu vực Trung và Nam Trung Bộ, tổng lượng mưa trong tháng này phổ biến 50-160mm (ở ngưỡng xấp xỉ so với trung bình nhiều năm).
Từ tháng 2/2025, tổng lượng mưa ở khu vực Bắc Trung Bộ phổ biến 20-50mm, riêng Hà Tĩnh có nơi trên 100mm (xấp xỉ so với trung bình nhiều năm); khu vực Trung và Nam Trung Bộ phổ biến 30-60mm, có nơi cao hơn (cao hơn trung bình nhiều năm từ 5-15mm), riêng các tỉnh Ninh Thuận-Bình Thuận ít mưa, phổ biến 5-15mm.
Tháng 3/2025, tổng lượng mưa ở khu vực Trung Bộ xấp xỉ so với trung bình nhiều năm. Cụ thể, tổng lượng mưa tại khu vực Bắc Trung Bộ phổ biến 30-60mm; khu vực Trung và Nam Trung Bộ phổ biến 40-70mm, có nơi cao hơn trung bình nhiều năm 15-30mm; riêng các tỉnh Ninh Thuận-Bình Thuận ít mưa, phổ biến dưới 10mm.
Đối với khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ, tổng lượng mưa từ tháng 1-3/2025 phổ biến cao hơn trung bình nhiều năm cùng kỳ (cao hơn trung bình nhiều năm 5-15mm).
Cụ thể, từ tháng 1-2/2025, tổng lượng mưa ở khu vực Tây Nguyên phổ biến 10-20mm, có nơi trên 30mm; ở khu vực Nam Bộ từ 15-30mm (cao hơn trung bình nhiều năm 5-15mm). Tháng 3/2025, tổng lượng mưa ở khu vực Tây Nguyên phổ biến từ 20-50mm; khu vực Nam Bộ phổ biến 15-30mm, có nơi cao hơn.
Dòng chảy giảm, xâm nhập mặn ở mức cao
Về xu thế thủy văn và nguồn nước, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia Hoàng Phúc Lâm cho biết từ tháng 1-3/2025, mực nước trên các sông thuộc hệ thống Hồng-Thái Bình (khu vực Bắc Bộ) sẽ biến đổi chậm, khu vực hạ lưu chịu ảnh hưởng của thủy triều và điều tiết hồ thượng lưu.
Lưu lượng dòng chảy đến hồ Hòa Bình trên sông Đà sẽ dao động theo điều tiết của thủy điện Sơn La. Riêng khu vực hạ lưu sông Hồng sẽ có dao động do các hồ điều tiết tăng cường phục vụ đổ ải vụ Đông Xuân năm 2024-2025 đợt 1 với dự kiến từ 0 giờ ngày 12/1 đến 24 giờ ngày 16/1/2025.
Trên hệ thống sông Hồng, nguồn nước trên các sông Lô, Thao sẽ thấp hơn so với trung bình nhiều năm từ 43-48%; khu vực hạ lưu sông Hồng có khả năng xấp xỉ mức trung bình nhiều năm. Trên hệ thống sông Thái Bình, nguồn nước trong 3 tháng đầu năm 2025 sẽ ở mức xấp xỉ so với trung bình nhiều năm.
Tương tự, lưu lượng dòng chảy đến các hồ chứa lớn Bắc Bộ (các hồ Lai Châu, Sơn La, Hòa Bình trên sông Đà) sẽ thấp hơn mức trung bình nhiều năm từ 5-15% trong tháng Một, tháng Hai và cao hơn trung bình nhiều năm từ 10-20% trong tháng Ba; dòng chảy đến hồ Thác Bà trên sông Chảy, đến hồ Tuyên Quang trên sông Gâm trong 3 tháng phổ biến thấp hơn trung bình nhiều năm từ 5-15%.
Tại khu vực Bắc Trung Bộ, từ nửa cuối tháng 12/2024 đến tháng 3/2025, mực nước thượng lưu các sông biến đổi chậm theo xu thế xuống dần, trung lưu dao động theo điều tiết hồ chứa, hạ lưu biến đổi theo triều.
Khu vực Trung Trung Bộ, nửa cuối tháng 12/2024, mực nước trên các sông từ Thừa Thiên Huế đến Quảng Ngãi có khả năng xuất hiện 1 đợt lũ; từ đầu tháng 1/2025, mực nước trên các sông Quảng Nam, Quảng Ngãi khả năng có dao động.
Đối với khu vực Nam Trung Bộ, từ nửa cuối tháng 12/2024 đến tháng 1/2025, mực nước trên các sông từ Bình Định đến Bình Thuận có khả năng xảy ra 1 đợt lũ. Từ tháng 2-3/2025, mực nước trên các sông giảm dần. Lượng dòng chảy trên các sông phổ biến ở mức thấp hơn so với trung bình nhiều năm.
Khu vực Tây Nguyên từ nửa cuối tháng 12/2024 đến tháng 3/2025, trên các sông ít có khả năng xuất hiện lũ, mực nước trên các sông phổ biến dao động theo vận hành của hồ chứa thủy điện và có xu thế xuống dần. Tổng lượng nước mặt trên các sông phổ biến thấp hơn trung bình nhiều năm cùng kỳ từ 15-55%, riêng sông sông EaKrông, sông Đắk Nông, sông Cam Ly ở mức cao hơn trung bình nhiều năm.
Tại khu vực Nam Bộ, từ nay đến tháng 3/2025, mực nước trên sông Đồng Nai biến đổi chậm với xu thế xuống dần. Từ cuối tháng 12/2024 đến tháng 3/2025, tổng lượng dòng chảy từ thượng nguồn sông Mekong về hạ lưu và Đồng bằng sông Cửu Long được dự báo ở mức thấp hơn 10-15% so với trung bình nhiều năm.
Với xu thế trên, cơ quan khí tượng dự báo mực nước sông Cửu Long trong thời gian tới sẽ dao động theo triều với xu thế xuống dần. Xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long ở mức cao hơn trung bình nhiều năm nhưng không nghiêm trọng như mùa khô năm 2019-2020.
Trong tháng Hai và tháng 3/2025, khả năng xảy ra các đợt xâm nhập mặn sâu vào các cửa sông Cửu Long gây ảnh hưởng đến dân sinh, kinh tế xã hội tại các tỉnh Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Hậu Giang, Kiên Giang, Cà Mau./.
