Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Phan Tâm cho biết, việc chuyển đổi mã vùng điện thoại cố định là để tạo kho số cho phát triển thông tin di động và xu hướng vạn vật kết nối.
Bên cạnh đó, việc chuyển đổi mã vùng điện thoại cố định lần này không phải là đổi số thuê bao mà khách hàng đang sử dụng hiện nay.
- Tại sao chúng ta lại phải đổi mã vùng của dịch vụ điện thoại cố định vào thời điểm này, thưa Thứ trưởng?
Thứ trưởng Phan Tâm: Kế hoạch chuyển đổi mã vùng điện thoại là một bước trong việc triển khai thực hiện Quy hoạch kho số viễn thông đã được ban hành năm 2014. Một trong những mục tiêu cơ bản đặt ra đối với xây dựng và thực hiện quy hoạch kho số viễn thông là đáp ứng nhu cầu phát triển của thông tin di động tiếp tục bùng nổ trong giai đoạn tới.
Thời gian qua, xu hướng Internet vạn vật (Internet of Things) đã được nói đến rất nhiều và dự báo đến năm 2050 có khoảng 50 tỷ kết nối di động. Chính vì vậy, việc triển khai Quy hoạch kho số viễn thông trong đó có nội dung chuyển đổi mã vùng bắt đầu từ tháng 2/2017 là để đáp ứng nhu cầu phát triển rất bức thiết này.
Với việc ban hành và triển khai Quy hoạch kho số mới, Việt Nam sẽ có trên 500 triệu số thuê bao di động 10 chữ số cho liên lạc người với người và khoảng 1 tỷ số thuê bao di động cho liên lạc thiết bị với thiết bị cho phát triển Internet vạn vật. Dự kiến việc triển khai Quy hoạch này sẽ hoàn tất trong năm 2018. Chậm trễ triển khai quy hoạch kho số này sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến phát triển nền kinh tế số, kìm hãm sự phát triển của giao thông thông minh, y tế thông minh, hệ thống điện lực thông minh...
Mục tiêu thứ hai đặt ra khi triển khai kế hoạch chuyển đổi mã vùng là để sau khi chuyển đổi sẽ có được một bảng mã vùng mới dễ nhớ và công bằng hơn với người sử dụng. Việc chia tách và sáp nhập tỉnh/thành phố trong những năm qua dẫn đến mã vùng của Việt Nam có độ dài không đồng nhất, có tỉnh có độ dài mã vùng là 1, có tỉnh có độ dài mã vùng là 2 và thậm chí là 3. Ví dụ trước đây tỉnh Vĩnh Phú có mã vùng là 21. Khi tách tỉnh thành 2 tỉnh thì Phú Thọ có mã vùng 210 và Vĩnh Phúc là 211.
Một mục tiêu nữa mà Bộ Thông tin và Truyền thông hướng tới khi thực hiện Kế hoạch chuyển đổi mã vùng là tạo điều kiện để chuyển các mã mạng di động cho các thuê bao di động 11 số hiện nay.
Cụ thể, sau khi chuyển đổi mã vùng, sẽ dành ra được một số mã vùng để sử dụng làm mã mạng di động và các thuê bao di động 11 số sẽ được chuyển sang mã mạng di động mới có độ dài đồng nhất là 10 chữ số. Nếu thực hiện chuyển đổi mã vùng chậm hơn hoặc kéo dài thời gian chuyển đổi mã vùng thì thực hiện chuyển đổi thuê bao di động 11 số về 10 số sẽ bị chậm lại. Như vậy, thêm nhiều người sử dụng số thuê bao 11 số sẽ chịu tác động thay đổi sau này.
Việc điều chỉnh quy hoạch kho số điện thoại là việc các nước trên thế giới đều phải làm để đáp ứng nhu cầu sử dụng và sự phát triển liên tục của công nghệ và dịch vụ viễn thông, công nghệ thông tin.
Ví dụ năm 1992 Hàn Quốc đã tăng độ dài số thuê bao tại Seoul từ 7 lên 8 chữ số bằng cách thêm số 2 phía trước. Đến năm 1999 toàn bộ số thuê bao cố định của Hàn Quốc (trừ Seoul) có độ dài 7 chữ số được kéo dài lên 8 chữ số bằng cách thêm số 2 phía trước. Sau đó đến năm 2000 thì toàn bộ mã vùng trừ Seoul có độ dài 3 chữ số đều đổi về 2 chữ số. Hay tại Trung Quốc năm 1995, mã vùng của Bắc Kinh thay đổi từ 1 thành 10, đến năm 1996 thì mở rộng độ dài số thuê bao cố định từ 7 thành 8 chữ số. Trong năm 2002, rất nhiều tỉnh, thành phố của Trung Quốc đã tiến hành đổi mã vùng, đổi số thuê bao cố định...
Như vậy, việc chuyển đổi mã vùng điện thoại của chúng ta hiện nay phù hợp với thông lệ quốc tế.
- Vậy lộ trình chuyển đổi thuê bao di động từ 11 số xuống còn 10 số sẽ như thế nào sau khu chúng ta chuyển đổi xong mã vùng điện thoại cố định?
Thứ trưởng Phan Tâm: Khi thực hiện Kế hoạch chuyển đổi mã vùng chúng ta giữ nguyên số thuê bao và chỉ dồn các mã vùng từ đầu 2 đến đầu 8 hiện tại về một đầu 2, các mã vùng từ đầu 3 đến đầu 8 được giải phóng ra sẽ dùng để làm mã mạng di động.
Khi thực hiện Kế hoạch chuyển đổi mã mạng di động cho các thuê bao di động 11 chữ số xuống còn 10 số, chúng ta giữ nguyên 7 chữ số thuê bao và thay mã mạng bằng các mã mạng từ đầu 3 đến đầu 8. Bộ Thông tin và Truyền thông cũng sẽ xây dựngvà công bố Kế hoạch chuyển đổi mã mạng đối với thuê bao di động 11 số và các giải pháp giảm thiểu tác động bất lợi đến người dân và doanh nghiệp.
- Sau khi Bộ Thông tin và Truyền thông công bố lộ trình chuyển đổi mã vùng điện thoại cố định, nhiều thuê bao điện thoại cố định lo lắng về số điện thoại họ đang dùng bị chuyển đổi. Xin Thứ trưởng nói rõ hơn về vấn đề này?
Thứ trưởng Phan Tâm: Tôi xin nói rõ là việc chuyển đổi mã vùng không ảnh hưởng đến số thuê bao điện thoại cố định, số thuê bao vẫn giữ nguyên như cũ. Ví dụ, số cố định tại Hà Nội là 23456789, sau khi chuyển đổi từ mã vùng cũ (4) về mã vùng mới (24) thì số cố định đó vẫn là 23456789. Nghĩa là, khi thực hiện cuộc gọi nội hạt (từ cố định đến cố định trong cùng một tỉnh, thành phố) sẽ không có gì thay đổi.
Các cuộc gọi liên tỉnh, từ di động và từ quốc tế vào số cố định (các cuộc gọi có sử dụng mã vùng) sẽ chịu sự tác động của kế hoạch này. Với các cuộc gọi này, phải thay mã vùng cũ bằng mã vùng mới. Ví dụ: nếu gọi từ di động vào số cố định tại Hà Nội là 23456789, trước khi đổi mã vùng ta quay số 04.23456789, thì sau khi đổi mã vùng ta quay số 024.23456789. Nghĩa là chỉ thay mã vùng cũ (4) bằng mã vùng mới (24) khi quay số.
Việc chuyển đổi mã vùng điện thoại cố định lần này sẽ đem lại lợi ích mà người dân và xã hội đó là khi chuyển đổi mã vùng, các tỉnh, thành phố liền kề được gom chung vào một nhóm mã vùng, mở ra cơ hội sau này khi có điều kiện có thể dễ dàng thực hiện giảm các vùng cước từ 63 vùng cước như hiện nay xuống còn khoảng 10 vùng cước. Khi đó, người dân được hưởng lợi vì các cuộc gọi trong cùng nhóm mã vùng sẽ chỉ phải trả cước nội hạt thay vì trả cước liên tỉnh như hiện nay.
Theo báo cáo của các doanh nghiệp viễn thông thì tổng lưu lượng của các cuộc gọi liên tỉnh, từ di động và từ quốc tế vào số cố định Việt Nam chỉ chiếm khoảng 1,6% tổng lưu lượng viễn thông Việt Nam. Như vậy, tác động tới các cuộc gọi là có, nhưng không nhiều, ảnh hưởng chủ yếu tập trung ở khối cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức.
Ngoài ra, một số tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân cũng chịu tác động khi phải làm lại các sản phẩm có gắn với mã vùng (ví dụ: card visit, bao bì, biển quảng cáo…), phải sửa đổi lại mã vùng cho các số đã lưu giữ trong điện thoại di động… tương tự như khi chúng ta tách hoặc sáp nhập tỉnh, thành. Tuy nhiên, tác động này cũng chỉ kéo dài trong một khoảng thời gian nhất định.
Tuy nhiên, nhìn tổng thể thì sự thay đổi này là cần thiết cho sự phát triển tất yếu sắp tới và mang lại lợi ích lâu dài cho đại đa số người dân. Quy hoạch kho số viễn thông quốc gia và Kế hoạch chuyển đổi mã vùng đã được nghiên cứu kỹ, trong thời gian dài, cố gắng hài hoà các lợi ích.
Bộ Thông tin và Truyền thông mong muốn người sử dụng dịch vụ viễn thông bị ảnh hưởng do đợt đổi mã vùng này hãy chia sẻ mục tiêu phát triển chung của thị trường viễn thông và công nghệ thông tin. Bên cạnh đó là mục tiêu đáp ứng kịp thời các nhu cầu sử dụng dịch vụ của người dân, đặc biệt trong bối cảnh Internet vạn vật chuẩn bị bùng nổ khi rất nhiều thiết bị sẽ được kết nối qua mạng di động 4G/5G như tủ lạnh; tivi; hệ thống chiếu sáng; ô tô; thiết bị y tế cá nhân; đồng hồ đo điện, nước...
- Bộ Thông tin và Truyền thông đã tính toán phương án như thế nào để giảm thiểu những ảnh hưởng này đến người dùng dịch vụ cố định?
Thứ trưởng Phan Tâm: Kế hoạch chuyển đổi mã vùng mới được Bộ ban hành bám sát các kinh nghiệm tốt nhất của quốc tế cũng như các khuyến nghị của Liên minh Viễn thông quốc tế ITU về chuyển đổi mã vùng.
Cụ thể, chúng tôi sẽ tiến hành chuyển đổi mã vùng của các tỉnh, thành phố theo đủ 4 bước. Trước tiên là thông tin tuyên truyền rộng rãi trên các phương tiện thông tin truyền thông đại chúng trong nước, thông báo cho các doanh nghiệp viễn thông ở nước ngoài, cơ quan quản lý viễn thông của các nước và cho Liên minh Viễn thông quốc tế.
Thời gian thông báo trước theo khuyến nghị của quốc tế là tối thiểu 60 ngày. Trên thực tế, đối với nhóm 13 tỉnh, thành phố chuyển đổi đợt đầu, thời gian Bộ áp dụng để thông tin tuyên truyền là gần 3 tháng. Sau gần 3 tháng thực hiện thông tin tuyên truyền để người dân chuẩn bị, các doanh nghiệp viễn thông mới thực hiện chuyển đổi mã vùng trên thực tế bắt đầu từ ngày 11/2/2017.
Khi bắt đầu chuyển đổi mã vùng, trong tháng đầu tiên, các doanh nghiệp triển khai quay số song song, nghĩa là người dân gọi theo mã vùng cũ hay mã vùng mới thì cuộc gọi vẫn thực hiện được, thông tin liên lạc không bị gián đoạn. Sau 1 tháng thực hiện quay số song song, sẽ duy trì âm thông báo; nghĩa là nếu người dân gọi theo mã vùng mới, cuộc gọi diễn ra bình thường; nếu người dân chưa nhớ mã vùng mới, vẫn gọi theo mã vùng cũ thì họ sẽ nhận được âm thông báo cho biết mã vùng người đó gọi đã bị thay đổi, thông tin về mã vùng mới và đề nghị người dân gọi theo mã vùng mới.
Với cách làm trên, rủi ro gián đoạn thông tin liên lạc trong quá trình chuyển đổi mã vùng cũng được giảm thiểu rất nhiều.
- Khi chuyển đổi mã vùng điện thoại cố định, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ sẽ phải hỗ trợ khách hàng ra sao thưa Thứ trưởng?
Thứ trưởng Phan Tâm: Trong quá trình xây dựng kế hoạch đổi mã vùng, Bộ đã chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông khảo sát, đánh giá năng lực của các hệ thống. Sau đó thử nghiệm hệ thống trên thực tế, phối hợp cùng nhau thử nghiệm giải pháp quay số song song, âm thông báo. Khi các doanh nghiệp viễn thông báo cáo đã sẵn sàng về mặt kỹ thuật cũng như sự phối hợp của các doanh nghiệp với nhau, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông mới ký quyết định ban hành kế hoạch chuyển đổi mã vùng.
Để đảm bảo cho người dân nắm được đầy đủ thông tin cũng như hỗ trợ cho quá trình đổi mã vùng, Bộ Thông tin và Truyền thông và các cơ quan truyền thông của Bộ đã chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông xây dựng kế hoạch thông tin tuyên truyền như: phát tờ rơi, cung cấp thông tin cho các đại lý, điểm cung cấp dịch vụ viễn thông về vấn đề chuyển đổi mã vùng.
Các doanh nghiệp viễn thông phải xây dựng kế hoạch tập huấn cho nhân viên giao dịch, các trung tâm hỏi đáp hỗ trợ khách hàng tập huấn cho nhân viên chuẩn bị các bộ câu hỏi trả lời sẵn để khi người dân hỏi là phải được hỗ trợ ngay. Ngoài ra, các doanh nghiệp viễn thông cũng được yêu cầu cung cấp, hỗ trợ phần mềm giúp người dân có thể chuyển đổi mã vùng trong danh bạ trong điện thoại của mình.
- Xin cảm ơn Thứ trưởng!