Tòa nhà Quốc hội Mỹ tại Washington D.C, ngày 5/1/2019. (Ảnh: THX/ TTXVN)Theo AP, tình trạng đóng cửa một phần chính phủ Mỹ đang bộc lộ những hạn chế trong phong cách đàm phán không nhất quán của Tổng thống Donald Trump.
Với thế bế tắc liên quan đến yêu cầu cấp ngân sách cho việc xây bức tường biên giới của Trump đã bước sang tuần thứ ba, chiến lược khó hiểu và những tuyên bố của ông đã chọc giận và làm thất vọng các thành viên của đảng Dân chủ, thậm chí cả một số thành viên đảng Cộng hòa vốn đang nỗ lực giúp ông tìm lối thoát.
Cho đến nay, Trump vẫn kiên quyết giữ lời hứa với những cử tri ủng hộ trung thành, những người mong muốn ông chiến đấu cho việc xây dựng bức tường dọc theo biên giới Mỹ-Mexico mà ông đã cam kết. Tuy nhiên, quan điểm đó mang lại nguy cơ đáng kể.
Các cuộc bầu cử giữa kỳ bộc lộ sự chia rẽ sâu sắc trong đảng Cộng hòa và chứng kiến sự gặt hái thành công đáng kể của đảng Dân chủ tại một số bang mà Trump sẽ cần sự ủng hộ để tái đắc cử vào năm 2020.
Luôn là người ủng hộ lớn nhất cho bản thân, Trump tự tuyên bố "rất tự hào về những điều mà tôi đang thực hiện" sau một cuộc gặp với các lãnh đạo quốc hội vào hôm 4/1 mà không tạo ra sự đột phá nào.
Những người ủng hộ Trump cho rằng ông đang đơn giản thực hiện một cam kết tranh cử dài hạn và họ chắp vá mục tiêu của ông trên quan điểm của cá nhân ông, coi đó là một chiến lược thông minh, do vậy ông sẽ cần tiếp thêm sinh lực cho những người ủng hộ chiến dịch tái tranh cử của ông.
Một số ý kiến cho rằng những người tin tưởng Trump thực sự thậm chí còn chẳng quan tâm đến một thỏa thuận đã được thương lượng. Barry Bennett, cựu thành viên nhóm tranh cử của Trump nói: "Tôi cam đoan các cử tri đã lựa chọn một cách khôn ngoan, với quan điểm của Trump, ông ấy đã đúng khi chọn vấn đề thu hút cử tri. Nếu ông ấy dừng thực hiện cam kết vào lúc này, ông ấy sẽ thất bại."
Tuy nhiên, Trump sẽ cần sự ủng hộ rộng rãi hơn từ những cử tri quan trọng đó để tái đắc cử vào năm 2020.
Dành ngân sách cho một bức tường biên giới luôn là một nhiệm vụ khó khăn đối với Trump.
Tuy nhiên, sau khi đảng Dân chủ giành quyền kiểm soát Hạ viện trong các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, lợi thế của tổng thống dần suy giảm. Và những hành động không chắc chắn của ông chỉ làm tình hình xấu đi.
Trong những tuần gần đây, Trump tuyên bố ông "tự chịu trách nhiệm" về tình trạng đóng cửa chính phủ, thay vì đổ lỗi cho đảng Dân chủ vào lúc đó. Những yêu cầu về bức tường biên giới của ông đã quay trở lại và cân nhắc giữa một bức tường bằng bêtông với những thanh thép chắn.
Song, ông đã bị đảng Dân chủ lên án, khiến đảng Cộng hòa lúng túng và không nhận được sự thông cảm từ hàng trăm nghìn nhân viên liên bang không được trả lương.
Chỉ vài tuần trước đây, các nghị sỹ quốc hội đã đưa ra giải pháp ngắn hạn để duy trì hoạt động của chính phủ. Nhà Trắng đã đưa ra tín hiệu cho thấy họ có thể cân nhắc đến kế hoạch này. Tuy nhiên, sau đó Trump đã thay đổi sau khi các đồng minh bảo thủ gây áp lực lớn đối với ông.
Sau đó, ông đã nhiều lần tuyên bố sẽ không ký thông qua dự luật chi tiêu mà không có ngân sách dành cho việc xây bức tường biên giới. Do đó có thể hiểu Trump chỉ tỏ ra nhượng bộ khi đạt được thỏa thuận ngân sách dành cho bức tường.
[Chính phủ Mỹ kẹt trong ‘bức tường chính trị’]
Bên cạnh đó, một tình thế phức tạp hơn: Sự mâu thuẫn tồn tại lâu dài của Trump với các phụ tá của ông khiến rất khó để ai đó nhân danh ông đàm phàn về vấn đề này. Trong những ngày gần đây, Trump đã từ chối đề nghị cấp khoản ngân sách ban đầu trị giá 2,5 tỷ USD của chính quyền cho việc xây dựng bức tường.
Sau một vòng trao đổi với các nhân viên hôm 5/1, Phó tổng thống Mike Pence thông báo trên Twitter rằng cuộc họp đã mang lại "hiệu quả," chỉ để rồi Trump sau đó lại đăng tải trên Twitter: "Cuộc họp ngày hôm nay không đạt được nhiều tiến bộ."
Vào ngày 6/1, Trump cho biết rằng ông không mấy kỳ vọng vào kết quả từ các cuộc họp do Pence chủ trì, hạ thấp Phó Tổng thống thậm chí ngay khi cuộc họp bắt đầu.
Trong một phát biểu hôm 4/1 tại Vườn Hồng, Trump đã miêu tả cuộc gặp của ông với các lãnh đạo quốc hội là rất hiệu quả, sau khi đảng Dân chủ có tuyên bố khác. Ông đã nói nhiều về bức tường đã được xây dựng, mặc dù không phải như vậy.
Ông đã nói Mexico có thể chi trả cho việc xây bức tường thông qua thỏa thuận thương mại mới, mặc dù không có những điều khoản như vậy trong thỏa thuận vẫn chưa được phê chuẩn... Ông đã tuyên bố mà không có bằng chứng rằng một vài cựu tổng thống Mỹ nói với ông nên thúc đẩy việc xây tường rào biên giới.
Donald Trump, tác giả của "Nghệ thuật đàm phán," cam kết trong chiến dịch tranh cử rằng ông có thể mang đến những kỹ năng đàm phán vô địch cho Nhà Trắng. Tuy nhiên, trong bối cảnh pháp lý phức tạp, các vấn đề thương mại và các vấn đề chính sách đối ngoại hoàn toàn khác biệt với những vụ giao dịch bất động sản. Do vậy, quyết sách của Tổng thống Trump đã cho ra những kết quả không nhất quán.
Cắt giảm thuế trên quy mô lớn trong năm đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống là một chiến thắng pháp lý đáng kể, mặc dù điều này được thực thi chỉ với sự ủng hộ của đảng Cộng hòa.
Một cuộc gặp với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un chỉ nhường chỗ cho cam kết mơ hồ về phi hạt nhân hóa trên Bán đảo Triều Tiên. Và một cuộc chiến tranh thương mại với Trung Quốc khiến các thị trường thế giới rối loạn vẫn chưa được giải quyết.
Cố vấn đảng Cộng hòa Alex Conant cho rằng trong các thỏa thuận của Trump tính đến nay, "ông không vẽ ra nhiều sự nhượng bộ từ cả các đối thủ cũng như của bản thân."
Tuy nhiên, Conant cho rằng bối cảnh đã trở nên khó khăn hơn nhiều với Trump khi mà đảng Dân chủ quay lại kiểm soát Hạ viện, do vậy đóng cửa chính phủ là bài sát hạch mới nhất mà tổng thống sẽ phải đối mặt. "Đây sẽ không phải là gói ngân sách chính phủ cuối cùng mà Trump sẽ phải đàm phán," Conant nói./.
