Năm 2020, Đông Nam Á sẽ tiếp tục chứng kiến những biến động và biến số khó lường, bắt nguồn từ sự cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn cũng như tình hình chính trị nội bộ của những nước này. Đây là nhận định của Tiến sỹ Hoàng Thị Hà, nhà nghiên cứu Viện Nghiên cứu Đông Nam Á tại Singapore.
Trao đổi với phóng viên TTXVN tại Singapore, Tiến sỹ Hoàng Thị Hà cho rằng những thay đổi và biến động về địa chính trị nêu trên đặt ra nhiều thách thức nhưng cũng mở ra cơ hội cho khu vực Đông Nam Á. Ví dụ, xu hướng dịch chuyển dòng thương mại từ Trung Quốc do tác động của cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đã tạo cơ hội cho các nền kinh tế ASEAN nâng cao năng lực sản xuất và thu hút đầu tư, tăng cường xuất khẩu sang cả hai cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới.
Tiến sỹ Hoàng Thị Hà cho rằng trong nội bộ các nước Đông Nam Á, ưu tiên chính vẫn là chính trị nội bộ và tập trung phát triển kinh tế, thúc đẩy thương mại đầu tư, chú trọng bắt nhịp với Cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Điều đó đòi hỏi nâng cao nội lực, đặc biệt là chất lượng hạ tầng, khung thể chế, nguồn nhân lực, thu hút đầu tư nước ngoài và nâng cao giá trị gia tăng trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Về quan hệ đối ngoại, theo Tiến sỹ Hoàng Thị Hà, khu vực ASEAN sẽ cố gắng duy trì lập trường cân bằng với Mỹ và Trung Quốc. Ngoài ra, ASEAN và các nước thành viên tiếp tục đẩy mạnh hợp tác kinh tế với các cường quốc khác như Ấn Độ, Australia, Hàn Quốc và cả Liên minh châu Âu (EU) để phân tán rủi ro và đa dạng hóa đối tác.
[Việt Nam được đánh giá cao về năng lực giải quyết thách thức]
Tiến sỹ nhấn mạnh đến xu thế liên kết kinh tế khu vực trên bình diện rộng vẫn tiếp tục do nhu cầu thúc đẩy thương mại, đầu tư giữa các nước trong khu vực. Tuy nhiên, xu hướng bảo hộ mậu dịch và cạnh tranh chiến lược vẫn tiếp tục là những nhân tố có thể gây hạn chế.
Trong khi đó, đánh giá về những có hội và thách thức đối với riêng Việt Nam trong năm 2020 này, Viện trưởng Viện nghiên cứu Đông Nam Á Choi Shing Kwok cho rằng đây là thời điểm các nước và các khu vực trên thế giới quan tâm đến Đông Nam Á.
Trên cương vị Chủ tịch ASEAN, đây là lúc Việt Nam thể hiện khả năng của mình trong việc dẫn dắt ASEAN về mặt chính sách, là cơ hội để Việt Nam thể hiện vai trò lãnh đạo chiến lược, song cũng là một thách thức mà đất nước phải đối mặt.
Cụ thể, đề cập đến Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), ông Cho Shing Kwok nhấn mạnh đây là cơ hội để Việt Nam dẫn dắt ASEAN và cùng các nước thành viên khác nỗ lực thuyết phục Ấn Độ sớm gia nhập RCEP trở lại. Năm 2020, một vấn đề có ý nghĩa then chốt khác là công tác đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) giữa các nước ASEAN và Trung Quốc. Việt Nam cần tiếp tục thúc đẩy đàm phán về COC. Chuyên gia này một lần nữa khẳng định đây là thách thức, song cũng là cơ hội đối với Việt Nam./.