Lao động làm hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp sau khi mất việc làm vì dịch COVID-19. (Ảnh minh họa: Anh Tuấn/TTXVN)Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) vừa cập nhật báo cáo nhanh “COVID-19 và thế giới việc làm” về tác động của dịch bệnh COVID-19 đến thị trường lao động toàn cầu.
Báo cáo mới miêu tả đại dịch COVID-19 là “cuộc khủng hoảng toàn cầu tồi tệ nhất kể từ sau Thế chiến thứ 2." Báo cáo cập nhật các số liệu nghiên cứu đã công bố vào ngày 18/3. Phiên bản cập nhật này bao gồm thông tin tác động của đại dịch theo ngành kinh tế và khu vực địa lý.
Thất nghiệp vượt xa con số 25 triệu người
ILO dự báo cuộc khủng hoảng mang tên COVID-19 sẽ cướp đi 6,7% tổng số giờ làm việc trên toàn cầu trong quý hai năm 2020, tương đương với 195 triệu việc làm toàn thời gian.
Những khu vực chịu tác động nghiêm trọng dự kiến là các nước Arab (mất 8,1% số giờ làm việc, tương đương 5 triệu người lao động toàn thời gian), châu Âu (7,8%, tức 12 triệu người lao động toàn thời gian) và châu Á-Thái Bình Dương (7,2%, tương đương 125 triệu lao động toàn thời gian).
Chia theo mức thu nhập, các nước thu nhập trung bình cao bị tác động mạnh nhất khi mất 7% tổng số giờ làm việc, tương đương 100 triệu người lao động toàn thời gian. Những con số này cho thấy sức tàn phá của đại dịch COVID-19 vượt xa tác động của cuộc khủng khoảng tài chính toàn cầu năm 2008-2009.
Các ngành kinh tế bị ảnh hưởng lớn nhất bao gồm dịch vụ lưu trú và ăn uống, sản xuất, bán lẻ, các hoạt động kinh doanh và hành chính.
[Hàng triệu lao động ở Đông Nam Á có nguy cơ mất việc làm]
Theo các chuyên gia của ILO, con số tổng kết về tình trạng thất nghiệp toàn cầu trong toàn bộ năm 2020 sẽ còn phụ thuộc nhiều vào các diễn tiến sắp tới và các biện pháp chính sách. Tuy nhiên, khả năng cao là con số tổng kết cuối năm sẽ cao hơn nhiều so với dự báo ban đầu của ILO là 25 triệu người thất nghiệp.
Dự báo, có tới 81% lực lượng lao động toàn cầu 3,3 tỷ người hiện đang chịu tác động do nơi làm việc bị đóng cửa một phần hoặc toàn bộ.
2 tỷ người bị tác động tiêu cực
Ông Guy Ryder, Tổng Giám đốc ILO cho biết: “Người lao động và doanh nghiệp đều đang phải đối mặt với thảm họa, cả ở các nền kinh tế phát triển và đang phát triển. Chúng ta phải hành động nhanh chóng, quyết đoán và trên cơ sở phối hợp tốt. Các biện pháp đúng đắn và cấp bách có thể tạo ra sự thay đổi và quyết định tương lai của chúng ta là tiếp tục tồn tại hay sụp đổ.
Lao động phi chính thức là những người có nhóm nguy cơ bị tác động tiêu cực. (Ảnh: AFP/TTXVN)Theo báo cáo mới, 1,25 tỷ lao động đang làm việc trong các ngành được xác định là có nguy cơ cao sẽ gia tăng “một cách chóng mặt và nghiêm trọng” tỷ lệ sa thải cũng như giảm lương và số giờ làm việc. Với nhiều người lao động đang làm các công việc yêu cầu kỹ năng thấp, vốn đã bị trả lương ít ỏi, thì việc đột ngột mất thu nhập sẽ dẫn tới hậu quả nặng nề.
Nhìn vào các khu vực địa lý, tỷ lệ người lao động trong các ngành “có nguy cơ” này dao động từ 43% ở khu vực châu Mỹ tới 26% ở khu vực châu Phi. Báo cáo cảnh báo rằng một số khu vực, nhất là châu Phi, có tỷ lệ phi chính thức ở mức cao, cùng với hệ thống an sinh xã hội yếu, mật độ dân số dày đặc và năng lực hạn chế, nên đây sẽ là những thách thức nghiêm trọng về y tế và kinh tế đối với các chính phủ.
Trên toàn thế giới, 2 tỷ người lao động trong khu vực phi chính thức (chủ yếu ở các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển) là nhóm có nguy cơ cao bị tác động tiêu cực.
Báo cáo nêu rõ cần có các biện pháp chính sách trên diện rộng và đồng bộ, tập trung vào bốn trụ cột: Hỗ trợ doanh nghiệp, việc làm và thu nhập; kích thích nền kinh tế và việc làm; bảo vệ người lao động tại nơi làm việc; sử dụng đối thoại xã hội giữa Chính phủ, người lao động và người sử dụng lao động để tìm kiếm giải pháp.
Ông Guy Ryder nhận định: “Đây là bài kiểm tra quan trọng nhất trong hơn 75 năm về năng lực hợp tác quốc tế. Nếu chỉ một quốc gia thất bại, thì tất cả chúng ta sẽ đều thất bại. Chúng ta phải tìm ra giải pháp để hỗ trợ mọi thành phần trong xã hội toàn cầu, đặc biệt là những người dễ bị tổn thương nhất, những người có ít khả năng tự giúp đỡ mình nhất.”
Vì vậy, ông Guy Ryder nhấn mạnh các quốc gia cần hướng tới xây dựng những hệ thống mới tốt hơn, an toàn hơn, công bằng hơn và bền vững hơn so với những nền tảng cũ đã để cuộc khủng hoảng này xảy ra./.
