Ngày 27/7, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đã chính thức chấp thuận Kazakhstan gia nhập tổ chức này, kết thúc quá trình đàm phán kéo dài gần 2 thập kỷ được coi là khó khăn nhất trong lịch sử WTO.
Trong phiên họp tại trụ sở ở Geneva (Thụy Sĩ), Đại hội đồng WTO đã phê chuẩn các điều khoản thành viên của Kazakhstan sau khi các cuộc đàm phán được hoàn tất vào ngày 10/6.
Tổng thống Kazakhstan Nursultan Nazarbayev đã có mặt để chứng kiến lễ công nhận chính thức và cùng với Tổng Giám đốc WTO Robert Azevedo ký Nghị định thư về việc gia nhập của Kazakhstan.
Ông Nazarbayev cam kết Kazakhstan sẵn sàng hợp tác trong khuôn khổ WTO, phù hợp với lợi ích của tất cả các thành viên cũng như của nền kinh tế và người dân Kazakhstan.
Đáng chú ý, Tổng thống Nazarbayev nhấn mạnh tới nguyên tắc chính của WTO là không có sự phân biệt trong thương mại giữa các thành viên. Chính vì vậy, ông Nazarbayev cho rằng chính sách trừng phạt kết hợp giữa kinh tế với chính trị chỉ cản trở thương mại và không phù hợp với các nguyên tắc của WTO.
Tổng Giám đốc WTO Robert Azevedo đã mô tả quá trình kết nạp kéo dài của Kazakhstan thực sự là một thử thách. Theo ông Azevedo, các cuộc đàm phán chỉ tiến triển nhanh chóng cách đây 2 năm sau khi Astana bày tỏ mong muốn thức sự về việc gia nhập WTO.
Kazakhstan bắt đầu quá trình đàm phán gia nhập WTO từ năm 1996, song các cuộc đàm phán thường xuyên bị trì hoãn. Quốc gia này đã tiến hành tự do hóa nền kinh tế, một trong những yếu tố quyết định để gia nhập WTO.
Phát biểu với các phóng viên tại Geneva, Bộ trưởng Hội nhập Kinh tế Kazakhstan Zhanar Aitzhanova tuyên bố nước này sẽ tiếp tục quá trình cải cách tự do hóa kinh tế một cách đầy đủ, đặc biệt trong lĩnh vực viễn thông. Kazakhstan cũng đồng ý giảm thuế nhập khẩu, thúc đẩy đầu tư nước ngoài.
Giới chuyên gia đánh giá nền kinh tế Kazakhstan hiện vẫn còn phụ thuộc nhiều vào nguồn thu từ tài nguyên. Việc giá dầu trên thị trường thế giới sụt giảm đang đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với nước này phải đa dạng hóa nền kinh tế. Sản lượng công nghiệp của Kazakhstan hiện vẫn tương đối thấp, trong khi tỷ trọng nông nghiệp chiếm chưa tới 4% Tổng thu nhập quốc nội (GDP) của nước này.
Ngoại trưởng Kazakhstan Erlan Irdissov cũng tuyên bố đa dạng hóa nền kinh tế sẽ là ưu tiên hàng đầu, đồng thời bày tỏ hy vọng tư cách thành viên WTO sẽ hỗ trợ các nỗ lực này của Kazakhstan.
Trong quá trình đàm phán gia nhập WTO, Kazakhstan đã thông qua hơn 50 luật mới và sửa đổi 10 thỏa thuận quốc tế được ký kết trong khuôn khổ Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU).
Tuy nhiên, ông Irdissov cho rằng việc Kazakhstan gia nhập WTO sẽ có tác động tích cực tới quá trình hội nhập của nước này trong khuôn khổ EAEU. Theo đó, các quy tắc thương mại toàn cầu cũng sẽ được áp dụng rộng rãi trong liên minh kinh tế hiện gồm Nga, Belarus, Kazakhstan, Armenia và Kyrgyzstan.
WTO được thành lập ngày 1/1/1995 với tiền thân là Hiệp định chung về Thuế quan và Thương mại (GATT) năm 1947.
WTO hiện có 161 thành viên đầy đủ và đang tiến hành các cuộc đàm phán gia nhập với 21 quốc gia, trong đó có các nước thuộc Liên Xô cũ là Azerbaijan, Belarus và Uzbekistan.
Kazakhstan sẽ chỉ trở thành thành viên đầy đủ thứ 162 của WTO sau khi hoàn tất các thủ tục phê chuẩn, dự kiến vào giữa tháng 12/2015./.