Ngày 27/4, tại Nhà Quốc hội, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn - Trưởng Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về "Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông" đã chủ trì cuộc làm việc giữa Đoàn giám sát với ba Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Nội vụ.
Báo cáo các nội dung liên quan đến trách nhiệm của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14, lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết Bộ có trách nhiệm bố trí, cân đối nguồn vốn đầu tư phát triển để thực hiện các chương trình, đề án nhằm bảo đảm cơ sở vật chất triển khai chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới đảm bảo quy định của Luật Ngân sách nhà nước.
Trong giai đoạn 2015-2022, nguồn vốn ngân sách trung ương chủ yếu tập trung đầu tư thông qua Chương trình kiên cố hóa trường, lớp học và nhà công vụ giáo viên; Chương trình mục tiêu giáo dục vùng núi, vùng dân tộc thiểu số, vùng khó khăn giai đoạn 2016-2020 và các chương trình, dự án ODA.
Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng nêu rõ hiện nay, nhu cầu đầu tư để đảm bảo cơ sở vật chất đáp ứng nhu cầu đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông, đặc biệt là ở các vùng có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn còn rất lớn. Việc huy động nguồn vốn ngoài ngân sách nhà nước đầu tư cho giáo dục-đào tạo còn hạn chế...
Đại diện lãnh đạo Bộ Tài chính cũng nêu kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế trong việc bố trí ngân sách chi thường xuyên thực hiện các nghị quyết của Quốc hội. Ngân sách trung ương bảo đảm đủ, kịp thời kinh phí để Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện nhiệm vụ về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.
Báo cáo tại buổi làm việc, lãnh đạo Bộ Nội vụ cho biết các địa phương đã có nhiều chuyển biến tích cực, chấp hành kỷ luật, kỷ cương tốt hơn, không phát sinh những sai phạm trong công tác tuyển dụng, sử dụng và quản lý đội ngũ giáo viên; tổ chức thực hiện tuyển dụng giáo viên theo đúng quy định của Luật Viên chức năm 2010, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức năm 2019, Nghị định số 115/2020/NĐ-CP; đã chủ động sắp xếp lại quy mô trường lớp, học sinh, giảm các trường, điểm trường.
Tuy nhiên, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật là căn cứ thực hiện việc tuyển dụng viên chức giáo viên phổ thông công lập tuy được ban hành đầy đủ nhưng chưa bảo đảm tính đồng bộ, chưa sát với thực tế. Trong đó, định mức học sinh/lớp và giáo viên/lớp hiện nay quy định chung cho cả nước, không phân biệt vùng, miền là chưa phù hợp vì đa số các địa phương đều không bố trí đủ định mức học sinh/lớp, có những địa phương bố trí học sinh/lớp thấp hơn nhiều so với quy định.
Bên cạnh đó, tiền lương đối với đội ngũ nhà giáo đã được Nhà nước ưu đãi (mức phụ cấp ưu đãi theo nghề cao nhất 70% và hưởng phụ cấp thâm niên nhà giáo) nhưng vẫn còn thấp so với nhu cầu thực tế của cuộc sống, chưa tạo được động lực để giáo viên tâm huyết gắn bó với nghề…
[Giám sát về Chương trình, sách giáo khoa ở Bình Định, Bình Phước]
Qua thảo luận, các thành viên Đoàn giám sát ghi nhận, đánh giá cao công tác chuẩn bị nội dung báo cáo, giải trình của các bộ. Các báo cáo được chuẩn bị nghiêm túc với nhiều số liệu, nhận định, đánh giá cụ thể, phản ánh khá đầy đủ về các nội dung theo trách nhiệm quản lý nhà nước của các bộ.
Các đại biểu cũng lưu ý một số hạn chế, vướng mắc trong thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Cụ thể, công tác chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức thực hiện có việc chưa kịp thời. Việc mua sắm trang thiết bị dạy học vướng về thủ tục đấu thầu, mua sắm thiết bị; chưa ban hành quy định cơ chế tài chính trong việc biên soạn, sử dụng sách giáo khoa; việc phát hành tài liệu giáo dục địa phương, sách giáo khoa tiếng dân tộc thiểu số chưa có hướng dẫn về nhuận bút, in, phát hành.
Ngoài ra, định mức giáo viên/lớp có sự khác nhau giữa cách xác định của ngành giáo dục và đào tạo với việc phân bổ biên chế sự nghiệp giáo dục của ngành Nội vụ; chưa có quy định vị trí việc làm đối với giáo viên các môn học mới và định mức chi cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên cốt cán…
Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết kiến nghị của các bộ sẽ được Đoàn giám sát nghiên cứu kỹ lưỡng, tổng hợp cùng với kiến nghị của các địa phương để báo cáo lãnh đạo Quốc hội trước khi làm việc với Chính phủ.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị các bộ tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo; quán triệt sâu sắc hơn nữa Nghị quyết 29-NQ/TW của Trung ương Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục-đào tạo; các Nghị quyết 88 và 51 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.
Nhấn mạnh đội ngũ nhà giáo là yếu tố then chốt bảo đảm cho sự thành công của việc triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị Bộ Nội vụ, Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng các bộ liên quan rà soát, đánh giá toàn diện về cơ cấu, thực trạng, nhu cầu phát triển đội ngũ giáo viên trong thời gian tới và đề xuất giải pháp; khắc phục tình trạng thiếu giáo viên, khó khăn trong tuyển dụng; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, nhất là giáo viên dạy các môn học tích hợp, các môn học mới theo Chương trình.
Về bảo đảm về cơ sở vật chất, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội yêu cầu rà soát, đánh giá thực trạng và dự báo nhu cầu về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học đáp ứng yêu cầu của Chương trình; giúp các địa phương tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc mua sắm thiết bị dạy học.
Liên quan đến vấn đề kinh phí, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội cho rằng cần nghiên cứu đề xuất giải pháp bảo đảm kinh phí triển khai Chương trình; thực hiện tốt chính sách cho học sinh dân tộc thiểu số, học sinh có hoàn cảnh khó khăn; lồng ghép sử dụng có hiệu quả các đề án, chương trình mục tiêu quốc gia và các nguồn huy động hợp pháp từ xã hội để tạo thêm nguồn lực đầu tư cho giáo dục và đào tạo.
Đồng thời nghiên cứu sửa đổi, bổ sung chính sách xã hội hóa, nhất là việc huy động các nguồn lực đầu tư xã hội hóa giáo dục; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, phòng ngừa, kịp thời phát hiện sai phạm để kiến nghị các cấp có thẩm quyền giải quyết./.