Hình ảnh vụ cháy rừng tại De Meinweg. (Nguồn: nltimes.nl)Cháy rừng đang gia tăng cả về cường độ và tần suất tại nhiều nước, khiến khói lan rộng. Khói cháy rừng bao gồm các loại khí, hóa chất độc hại và những loại bụi mịn tiềm ẩn nguy cơ cao đối với sức khỏe. Khói này còn độc hơn cả không khí ô nhiễm, khi có thể tồn tại trong không khí nhiều tuần và di chuyển xa tới hàng nghìn km.
Theo Giám đốc Trung tâm Y tế và Môi trường tại Đại học California ở Davis, Kent Pinkerton, cháy rừng không chỉ thiêu trụi cây cỏ, mà còn cả các thành phố, phá hủy hoàn toàn xe cộ và nhà cửa. Ngoài đất và các vật liệu sinh học, khói cháy rừng còn chứa cả kim loại, nhựa và những vật liệu tổng hợp khác.
Chuyên gia Pinkerton cho biết các thí nghiệm cho thấy một lượng khói cháy rừng có thể gây viêm và làm tổn thương mô nhiều hơn lượng không khí ô nhiễm tương đương. Nghiên cứu đối với những người hít phải khói từ cháy rừng cho thấy họ có tỷ lệ đau tim, đột quỵ và ngưng tim cao hơn, nguy cơ nhập viện vì hen và các vấn đề hô hấp cao hơn và hệ miễn dịch bị suy yếu.
Trong một số trường hợp, việc gia tăng số ca mắc COVID-19 bị cho là có liên quan đến xu hướng lây lan virus trong bụi mịn từ khói cháy rừng. Việc tiếp xúc với cháy rừng khi mang thai cũng là một nguyên nhân gây sảy thai, trẻ sinh nhẹ cân và sinh non. Cháy rừng cũng góp phần gây kích ứng mắt, mẩn ngứa da và các vấn đề da liễu khác.
Nghiên cứu đối với các nhân viên cứu hỏa cũng cho thấy những người tiếp xúc nhiều với cháy rừng có nguy cơ bị ung thư cao hơn. Tuy nhiên, hiện chưa rõ nguy cơ mắc ung thư ở những người bình thường khi tiếp xúc với cháy rừng.
Trước đó, nghiên cứu của các nhà khoa học Canada đăng trên tạp chí The Lancet Planetary Health vào tháng 5 cho thấy những người sống bên ngoài các thành phố lớn và trong vòng 50km từ nơi xảy ra cháy rừng trong thập kỷ qua có nguy cơ bị ung thư cao hơn 4,9% và u não cao hơn 10% so với những người chưa từng gặp phải cháy rừng.
Tần suất cháy rừng tăng lên đồng nghĩa rằng con người sẽ đối mặt với cháy rừng thường xuyên hơn. Tuy nhiên, nghiên cứu mới chỉ đang tập trung vào ảnh hưởng đến sức khỏe khi hít phải khói cháy rừng qua các mùa.
[Australia: Cảnh báo khói độc do cháy rừng tại thành phố Perth]
Chuyên gia Keith Bein của Trung tâm Y tế và Môi trường của Đại học California ở Davis nhấn mạnh mặc dù việc tiếp xúc với khói cháy rừng qua các mùa Hè nhiều khả năng sẽ gây bệnh tật, song rất khó để đưa ra dự đoán chính xác. Nguyên nhân là do sẽ khó để tính toán người dân sẽ đối mặt với bao nhiêu trận cháy rừng, hỏa hoạn kéo dài trong bao lâu và khói có chứa chất gì.
Nghiên cứu hiện nay cũng tập trung vào tác động lâu dài của bụi mịn trong khói đối với nguồn nước, mùa màng hoặc gia súc; ảnh hưởng lâu dài của khói cháy rừng đối với đô thị; ảnh hưởng của cháy rừng đối với sự phát triển thần kinh ở trẻ và các vấn đề hô hấp, cũng như liệu khói cháy rừng có làm tăng tác động tiêu cực từ thời tiết nóng cực đoan hay không.
Để giảm thiểu nguy cơ về sức khỏe do cháy rừng, Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ đã triển khai khóa học trực tuyến về cách thức giảm nguy cơ hít phải khói khi ở ngoài trời và trong nhà./.
