Theo dự báo của Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas) đưa ra tại hội nghị triển khai công tác thu mua, nhập khẩu điều thô niên vụ 2014 tổ chức ngày 26/2 ở Thành phố Hồ Chí Minh, trong năm nay, kim ngạch xuất khẩu điều sẽ đạt khoảng 1,8 tỷ USD (so với 1,66 tỷ USD của năm 2013).
Vụ điều năm 2014, sản xuất sẽ diễn ra tương đối thuận lợi, sản lượng có thể tăng hơn năm trước từ 10-15%; nhưng ngược lại, xuất khẩu sẽ gặp một số thách thức và kịch bản tăng giá so với năm trước khó có khả năng xảy ra (6.000 - 6.300 USD/tấn).
Năm 2014, Vinacas đề ra mục tiêu doanh nghiệp sẽ thu mua 100% nguyên liệu sản xuất trong nước, tương ứng 350.000 tấn điều thô và nhập khẩu 650.000 tấn điều thô từ Tây Phi, Đông Phi, Đông Nam Á. Xuất khẩu điều dự báo đạt 180.000 tấn điều nhân các loại với kim ngạch xuất khẩu 1,8 tỷ USD, cộng thêm các mặt hàng dầu vỏ hạt điều và sản phẩm chế biến sâu thì giá trị đạt khoảng 2,2 tỷ USD.
Ông Nguyễn Đức Thanh, Chủ tịch Vinacas đánh giá, năm 2014 nông sản xuất khẩu như điều tiếp tục đối mặt với một số rào cản kỹ thuật thương mại của các quốc gia nhập khẩu lớn như Luật sửa đổi bổ sung các quy định an toàn thực phẩm (FSMA) của Cục An toàn thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA)…
Trước những dự báo này, ông Thanh đề xuất doanh nghiệp nên tập trung thu mua hết nguyên liệu trong nước từ nay đến tháng Tư, còn nhập khẩu thì nên tính toán mức giá bằng năm trước, hoặc tăng vài phần trăm so với năm 2013.
Theo ông Thanh, doanh nghiệp tham gia xuất khẩu nên phân loại hàng, nếu sản phẩm có nguyên liệu trong nước thì nên chào bán giá tốt hơn so với sản phẩm có nguyên liệu từ nhập khẩu. Rút kinh nghiệm từ những năm qua, nhất là việc mua bán điều thô trong nước chưa hiệu quả trong năm 2013, các doanh nghiệp điều sẽ có bước đi thân trọng trong năm nay. Vì thế, những sự việc như tranh mua, tranh bán có thể không diễn ra như các năm trước đây, thị trường điều thô sẽ ổn định hơn, những vấn đề trong kinh doanh như gian lận thương mại sẽ giảm, giá cả tính toán trên cơ sở hiệu quả cho nhà chế biến xuất khẩu.
Về lâu dài, để ngành điều phát triển bền vững, bên cạnh việc quy hoạch vùng trồng, nghiên cứu giống thì cần có những chính sách cho chế biến, Vinacas kiến nghị nhà nước cần sắp xếp lại các cơ sở chế biến điều theo hướng giảm dần các cơ sở chế biến nhỏ mà không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm; đầu tư phát triển các cơ sở chế biến và đầu mối xuất nhập khẩu lớn, có trang bị và công nghệ hiện đại.
Mặt khác, Nhà nước cần có cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư phát triển chế biến sâu, sản phẩm phụ (như dầu vỏ hạt điều, sản phẩm từ trái điều...) đa dạng hóa sản phẩm phục vụ thị trường trong và ngoài nước.
Trong tháng 2/2014, xuất khẩu hạt điều ước cả nước đạt 9.000 tấn với kim ngạch là 57 triệu USD. Tính chung hai tháng đầu năm nay, khối lượng xuất khẩu đạt 28.000 tấn với giá trị 169 triệu USD, giảm 0,1% về khối lượng nhưng tăng hơn 2% về giá trị so với cùng kỳ năm 2013. Ba thị trường nhập khẩu lớn nhất của hạt điều Việt Nam là Mỹ (chiếm hơn 26% tổng giá trị xuất khẩu), Trung Quốc (20%) và Hà Lan (gần 10%).
Hiện nay, các vùng điều trọng điểm như Bình Phước, Đồng Nai đã bắt đầu bước vào niên vụ mới, do thời tiết tương đối thuận lợi nên ở các vùng trồng, cây ra hoa và kết trái tốt. Giá thu mua điều đầu vụ đang khá cao, từ 26.000-26.500 đồng/kg ở Bình Phước, 25.000-26.000 đồng/kg ở Đồng Nai…/.