Từng bị dập vùi bởi động đất, tàn phá bởi chiến tranh, hoành hành bởi dịch bệnh và giằng xé bởi đói nghèo, nhưng làng cổ Gordes vẫn lầm lũi vươn lên, vượt qua mọi thăng trầm để trở thành một trong những làng đẹp nhất nước Pháp, điểm đến hấp dẫn của khách du lịch.
Nằm trên đỉnh một ngọn núi già trên cao nguyên Vaucluse, trong khu bảo tồn thiên nhiên Luberon, thuộc vùng Provence, miền Nam nước Pháp, làng cổ Gordes nhìn ra thung lũng Calavon xinh đẹp.
Từ xa, du khách đã có thể thấy những ngôi nhà xây bằng đá hộc nằm liền kề nhau, nhấp nhô theo độ dốc của sườn núi, xen kẽ bởi những cây bách và cây ôliu, tạo nên một bức tranh cổ kính, hoang sơ, nhưng lại hấp dẫn đến kỳ lạ.
Nổi bật và cao nhất ở giữa làng là lâu đài Gordes. Được xây dựng từ thế kỷ thứ 10, qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo, lâu đài đến nay vẫn giữ được những nét kiến trúc độc đáo theo mô hình phòng thủ thời Trung Cổ.
Hiện lâu đài được sử dụng như một bảo tàng lịch sử của làng và là không gian văn hóa, nơi thường xuyên diễn ra các cuộc triển lãm mỹ thuật.
Đây cũng là nơi du khách có thể nhìn qua cửa sổ để chiêm ngưỡng toàn bộ phong cảnh hấp dẫn của vùng thung lũng Calavon.
Xung quanh lâu đài là những ngôi nhà cổ kính, được nối với nhau bằng những con đường hẹp, tất cả đều được xây dựng bằng đá hộc và sỏi cuội, tồn tại từ hàng trăm năm.
Hình thành từ thời Trung Cổ, lịch sử của làng Gordes được đánh dấu bằng sự phát triển mạnh mẽ ở thời kỳ Phục hưng, thế kỷ 16-17.
Khi đó thị trấn phát triển mạnh với nghề trồng và sản xuất dầu ôliu, thuộc da, đóng giày và dệt len.
Nhưng sang thế kỷ 18, đặc biệt là giai đoạn cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, Gordes đã trải qua nhiều biến động lớn: những trận động đất liên tiếp dẫn đến sự hủy diệt, những thay đổi sau cuộc cách mạng công nghiệp ở châu Âu, sự xuất hiện của dịch bệnh, sự bùng nổ của cuộc đại chiến thế giới và đặc biệt là trận sương giá lịch sử năm 1956 đã tàn phá ngay cả những cây ôliu khỏe nhất.
Tất cả những thảm họa này đã khiến Gordes dần trở thành một thị trấn hoang tàn, vì hầu như không còn người ở.
Nhưng bất chấp những thăng trầm của lịch sử, ngôi làng vẫn bám vào đá và tồn tại trên đá. Cho đến đầu những năm 1960, vận mệnh của thị trấn đã thay đổi.
Một loạt các nghệ sỹ, ấn tượng với vẻ đẹp hoang tàn của ngôi làng, bị mê hoặc và tìm thấy một nguồn cảm hứng sáng tạo trong sự cô đơn của ngôi làng, trong những tàn tích, ánh sáng và phong cảnh nơi đây.
Và chính nhờ sự hiện diện của nhiều nghệ sỹ có tên tuổi như Marc Chagall, André Lhote, Jean Deyrolle, Victor Vasarely và Pol Mara mà ngôi làng dần trở nên nổi tiếng.
Ngày nay, Gordes được xếp hạng trong số những ngôi làng đẹp nhất nước Pháp, không chỉ là nơi nghỉ dưỡng cho các nghệ sỹ, doanh nhân và chính trị gia mà còn là một điểm đến nổi tiếng của khách du lịch trong nước và quốc tế.
Gordes cũng là nơi tổ chức nhiều sự kiện văn hóa, nghệ thuật vào mùa hè thu hút một lượng lớn khách tham quan.
Tự hào về ngôi làng cổ của cha ông, bé Oskar Gilbert, 10 tuổi cho biết : “Em nghĩ làng này có từ lâu lắm rồi. Cụ và ông em đã sống ở đây. Ngôi nhà của gia đình hiện nay là do chính tay cụ em xây dựng và bây giờ thì nó đã trở thành di sản.”
Giới thiệu ngôi nhà của mình, em cho biết ngôi nhà được xây dựng bằng những tảng đá gọt rũa một cách kỳ công và nó nhìn ra thung lũng rất đẹp.
“Em sống ở Paris, nhưng thường về đây chơi dịp cuối tuần và kỳ nghỉ. Em rất thích đi dạo ở nơi này, ngắm cảnh đẹp của làng. Vào dịp hè có nhiều khách du lịch đến đây, họ nói bằng rất nhiều thứ tiếng.”
Còn anh Romain Gilbert, một người dân làng Gordes, cho biết đặc điểm chung của ngôi làng đó là các ngôi nhà đều được xây dựng bằng đá hộc, được đẽo gọt để có thể liên kết tạo thành bức tường vững chắc, thậm chí đủ khả năng chịu được động đất. Đây là một nét đặc biệt tạo nên bản sắc của làng.
[Các lâu đài cổ dọc sông Loire - niềm tự hào của nước Pháp]
“Từng bị tàn phá bởi thiên tai, dịch bệnh và chiến tranh, làng có những giai đoạn hoang tàn và phần lớn các ngôi nhà hiện nay được xây dựng trên cơ sở của đống đổ nát đó. Mặc dù được tôn tạo lại, các ngôi nhà ở đây vẫn sử dụng loại vật liệu đặc trưng của ngôi làng cổ xưa, tạo nên sự đồng nhất rất riêng biệt của nó,” anh nói thêm.
"Tôi thường đến thăm làng cổ này vì nó mang đặc trưng của vùng Provence. Ngôi làng được xây trên núi với những căn nhà thoai thoải, với những cây bách và cây oliu xen kẽ, nó khiến tôi nhớ đến những Hang đá Giáng sinh ở các nhà thờ vào dịp Noel. Rồi cả những cánh đồng nho và hoa oải hương rực rỡ dưới chân núi vào mùa hè nữa. Tất cả tạo nên một vẻ đẹp thiên nhiên thật thơ mộng của vùng Provence mà tôi rất yêu thích," bà Michèle Papadopoulos, một khách du lịch chia sẻ.
Tất cả những làng đẹp nhất nước Pháp đều là các làng cổ và chính việc tôn vinh những giá trị cổ đó đã khiến chúng trở thành những di sản quý giá.
Làng Gordes là một minh chứng điển hình. Lịch sử, sự phong phú về kiến trúc và di sản của cùng cảnh quan và thiên nhiên ngoạn mục, luôn được chính quyền và người dân có ý thức tôn tạo và bảo tồn, chính là những lời mời gọi khách du lịch đến khám phá viên ngọc nhỏ này của vùng Provence, góp phần mang lại cho làng một sức sống và sự phát triển bền vững./.