Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ điện đàm để giải quyết căng thẳng liên quan tới hợp đồng mua bán tàu ngầm của Australia. (Ảnh: AFP)Người phát ngôn Chính phủ Pháp Gabriel Attal ngày 19/9 thông báo Tổng thống nước này Emmanuel Macron và người đồng cấp Mỹ Joe Biden sẽ tiến hành điện đàm trong vài ngày tới trong bối cảnh căng thẳng bùng lên liên quan đến một hợp đồng mua bán tàu ngầm.
Theo ông Gabriel Attal, lãnh đạo Mỹ và Pháp sẽ có cuộc trao đổi qua điện thoại theo đề nghị của ông Biden.
Dự kiến, ông Macron sẽ yêu cầu Tổng thống Mỹ "làm rõ" sau tuyên bố thiết lập quan hệ đối tác an ninh ba bên Mỹ-Anh-Australia (AUKUS) ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, theo đó AUKUS cho phép Mỹ và Anh cung cấp cho Australia công nghệ và năng lực triển khai các tàu ngầm hạt nhân, điều khiến Canberra quyết định rút khỏi thỏa thuận mua tàu ngầm của Paris.
Ông Gabriel Attal tuyên bố Pháp "cần những lời giải thích từ phía Mỹ."
Thông báo trên được đưa ra một ngày sau khi Pháp triệu hồi Đại sứ của nước này tại Mỹ và Australia về nước, thể hiện sự bất mãn đối với việc Mỹ và Australia bí mật đàm phán, dẫn tới việc Canberra hủy bỏ đơn đặt hàng mua tàu ngầm của Pháp.
Trước đó cùng ngày, Bộ trưởng Quốc phòng Australia Peter Dutton đã lý giải nguyên nhân hủy hợp đồng đóng tàu ngầm với Pháp.
[Pháp triệu hồi đại sứ tại Mỹ, Australia vì vụ hủy hợp đồng tàu ngầm]
Ông Dutton cho biết chính phủ của ông đã "thẳng thắn, cởi mở và trung thực" với Pháp rằng họ lo ngại về thỏa thuận trên, vốn vượt quá ngân sách và chậm hơn nhiều năm so với kế hoạch.
Ông nhấn mạnh: "Với tình hình thay đổi ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, không chỉ bây giờ mà trong những năm tới, chúng tôi phải đưa ra quyết định vì lợi ích quốc gia của chúng tôi và đó chính xác là những gì chúng tôi đã làm."
Với việc hạm đội tàu ngầm mới của Australia dự kiến sẽ không thể hoạt động trong nhiều thập kỷ tới, ông Dutton cho biết Canberra có thể cân nhắc việc thuê hoặc mua các tàu ngầm hiện có từ Mỹ hoặc Anh trong thời gian tạm thời.
Bản thân Thủ tướng Australia Scott Morrison cũng đã bác bỏ những cáo buộc của Pháp cho rằng Canberra "lừa dối" về các kế hoạch nhằm hủy bỏ hợp đồng.
Ông Morrison cho biết trên thực tế ông đã nêu những lo ngại về hợp đồng mua bán tàu ngầm với Pháp cách đây vài tháng.
Một quan chức Nhà Trắng cho biết chính quyền của Tổng thống Joe Biden lấy làm tiếc về động thái của Paris và sẽ làm việc với Pháp trong những ngày tới để giải quyết những bất đồng./.
