Tiến sỹ Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, cho biết các kết quả dự báo mới nhất về hiện tượng ENSO (hiện tượng El Nino - sự nóng lên và La Nina - sự lạnh đi của nước biển) cho thấy nhiệt độ mặt nước biển khu vực NINO3.4 tiếp tục cao hơn so với trung bình nhiều năm và đang có xu hướng giảm dần.
Hiện tượng ENSO được dự báo sẽ duy trì trạng thái El Nino yếu từ nay đến tháng 8-9 với xác suất khoảng 65%, sau đó, nhiệt độ mặt nước biển khu vực NINO3.4 có xu hướng giảm thêm và ENSO có khả năng trở về trạng thái trung tính vào những tháng đầu năm 2020.
Như vậy, có thể nhận định El Nino năm 2018-2019 không kéo dài. Vì thế nhiệt độ trung bình từ tháng 7-10/2019 trên phạm vi toàn quốc phổ biến ở mức cao hơn trung bình nhiều năm cùng thời kỳ khoảng 0,5-1 độ C.
Riêng khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ tháng 11-12, nhiệt độ ở mức cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 1-1,5 độ C.
Từ 10/7 đến tháng 8/2019, thời tiết còn xảy ra nắng nóng và có khả năng nắng nóng tập trung nhiều hơn vào nửa cuối tháng Bảy tại khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ; trong đó khu vực đồng bằng Bắc Bộ và Trung Bộ còn có khả năng xảy ra nắng nóng gay gắt.
Trong khoảng thời gian từ nay (10/7) đến cuối năm (tháng 12/2019), nắng nóng sẽ vẫn xảy ra nhưng cường độ nắng nóng sẽ bớt gay gắt hơn và hầu như không có khả năng xuất hiện các đợt nắng nóng kỷ lục.
Bên cạnh đó, sau cơn bão số 2, tại Bắc Bộ, Trung Bộ, nắng nóng tạm thời gián đoạn 1-2 ngày do có mưa, nhưng từ ngày 5/7, nắng nóng bắt đầu xuất hiện ở khu vực đồng bằng Bắc Bộ và từ ngày 6/7-9/7, nắng nóng xảy ra trên diện rộng ở các tỉnh miền Bắc. Ngày 10/7, nắng nóng chấm dứt ở Bắc Bộ.
Khu vực Trung Bộ nắng nóng kéo dài từ ngày 10/7, nhiệt độ trong ngày giảm nhẹ ở các tỉnh từ Thanh Hóa đến Hà Tĩnh. Trong khi đó, các tỉnh từ Quảng Bình trở vào đến Phú Yên tiếp tục xảy ra nắng nóng trên diện rộng.
[Xử lý nghiêm các hành vi gây cháy rừng ở tỉnh Phú Yên]
Tình trạng nắng nóng ở các tỉnh miền Trung còn có thể kéo dài ít nhất khoảng 7-8 ngày tới. Sau ngày 16/7, nắng nóng ở miền Trung mới có khả năng chấm dứt.
Theo ông Lâm, theo quy luật, vào thời điểm cuối tháng Năm, đã bắt đầu có lũ tiểu mãn; tháng Bảy hằng năm, lũ bão bắt đầu xuất hiện ở Bắc Bộ.
Tuy vậy năm 2019, diễn biến bất thường của thời tiết nắng nóng đã và đang khiến các tỉnh bị hạn hán do từ tháng 5 đến thời điểm ngày 10/7, khu vực Bắc Bộ không xuất hiện nhiều đợt mưa lớn diện rộng, chủ yếu mưa lớn cục bộ.
Lũ lớn chưa xuất hiện, dòng chảy trên các sông suối không được bổ sung nước, thiếu hụt so với trung bình nhiều năm từ 20-70%.
Tại khu vực Trung Bộ, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia nhận định do ảnh hưởng của El Nino, nền nhiệt độ trung bình các tháng ở hầu hết các vùng trong cả nước có xu hướng cao hơn trung bình nhiều năm, lượng mưa thiếu hụt nhiều so với trung bình nhiều năm. Số lượng cơn bão ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam ít hơn trung bình nhiều năm.
Lượng dòng chảy năm ở các sông thuộc Trung Bộ suy giảm, ở mức thiếu hụt nhiều so với trung bình nhiều năm. Do đó trong năm 2019, tình trạng hạn hán, thiếu nước và xâm nhập mặn trở nên gay gắt hơn.
Từ ngày 2-5/7, do ảnh hưởng của mưa bão số 2, dòng chảy tại các tỉnh từ Nghệ An đến Quảng Trị được bổ sung nên tình trạng hạn hán đã được cải thiện so với thời gian trước đó. Các tỉnh từ Thừa Thiên-Huế đến Ninh Thuận vẫn diễn ra tình trạng hạn hán.
Đối với tình hình lũ, tại Bắc Bộ, tháng 7-8 tiếp tục thời kỳ mùa mưa lũ chính vụ khu vực Bắc Bộ, trên các sông suối sẽ xuất hiện lũ. Dự báo đỉnh lũ trên các sông Bắc Bộ sẽ ở mức báo động 1-báo động 2, trên các sông suối nhỏ đạt mức báo động 3.
Khu vực Trung Bộ, tháng 7-8, trên các sông ở Bắc Trung Bộ và Tây Nguyên khả năng xuất hiện 1-2 đợt lũ ở mức báo động 1-báo động 2, các sông suối nhỏ có khả năng xuất hiện lũ lớn cục bộ./.