Đoàn xe chở Thủ tướng Malaysia Muhyiddin Yassin tới Cung Hoàng gia ở Kuala Lumpur, nơi Thủ tướng đệ đơn từ chức lên Quốc vương Sultan Abdullah Sultan Ahmad Shah, ngày 16/8/2021. (Ảnh: THX/TTXVN)Theo trang mạng businesstimes.com.sg, trong một báo cáo mới đây, hãng tư vấn Kiểm soát Rủi ro cho biết các công ty tại Malaysia không cần phải phản ứng trước mọi diễn biến chính trị được ghi nhận, nhưng cũng cần phải đề phòng những yếu tố quan trọng có thể kích động những thay đổi chính trị tiềm tàng, điều có thể làm gia tăng nguy cơ biến động trong chính phủ, sự gián đoạn trong các chính sách hay sự đứt gãy trong các hoạt động và điều lệ.
Thủ tướng Muhyiddin Yassin hiện đang phải đối mặt với nhiều lời kêu gọi từ chức. Trước sức ép ngày càng gia tăng từ phía những người phản đối Thủ tướng trong tuần này, Nhà Vua cũng đã yêu cầu ông Muhyiddin đẩy nhanh việc tổ chức một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm trong Quốc hội vốn dự kiến diễn ra vào đầu tháng 9.
Harrison Cheng, Phó giám đốc và cũng là nhà phân tích hàng đầu về Malaysia, đã đưa ra 5 kịch bản mà cuộc khủng hoảng chính trị tại Malaysia có thể xảy ra trong vòng 6 tháng tới:
Một là “chính phủ thiểu số”: Ông Muhyiddin thiếu một thế đa số trong Quốc hội nhưng vẫn nắm quyền vì không một đối thủ nào có thể tập hợp được nhiều sự ủng hộ hơn ông.
Hai là thế đa số mong manh: Ông Muhyiddin giành lại được thế đa số mong manh trong Quốc hội bằng cách tiếp tục đưa ra những đề xuất mang tính khích lệ với các nhà lập pháp ở cả hai phe chính trị trong các tuần tới đây.
Ba là sự quay trở lại của UMNO: Tổ chức Dân tộc Mã Lai Thống nhất (UMNO, một thành viên của liên minh cầm quyền) trở thành đảng thống trị trong liên minh cầm quyền sau khi bị hất cẳng vào năm 2018. Kịch bản này sẽ chứng kiến một trong các lãnh đạo của đảng này lên thay thế ông Muhyiddin làm thủ tướng.
Bốn là bầu cử sớm: Ông Muhyiddin giải tán Quốc hội, mở đường cho một cuộc bầu cử sớm trong vòng 60 ngày tới.
Năm là phe đối lập lên cầm quyền: Đảng đối lập chính Liên minh Hy vọng khả năng sẽ đứng ra thành lập một chính phủ thiểu số mới.
"Chính phủ thiểu số” đồng nghĩa với thế nguyên trạng hiện nay, sau khi 11 nhà lập pháp của UMNO rút lại sự ủng hộ dành cho chính phủ của ông Muhyiddin vào hôm 3/8.
[Infographics] Những thách thức chờ đợi thủ tướng mới của Malaysia
Ông Cheng nói trong báo cáo: “Sự sắp xếp này khó mà duy trì được bởi chính phủ cần đạt được những thỏa thuận về tín nhiệm và ngân sác, theo đó phe đối lập hoặc các nhà lập pháp độc lập phải ủng hộ chính phủ trong các cuộc bỏ phiếu tín nhiệm và ngân sách thì hoạt động lập pháp nào mới được thực hiện."
Các cuộc họp quốc hội sẽ tăng gấp đôi và đây là cơ hội để các nhà lập pháp thể hiện sự thiếu tin tưởng vào ông Muhyiddin.
Chuyên gia nhấn mạnh rằng việc bị phe đối lập bỏ phiếu bất tín nhiệm sẽ buộc ông phải từ chức hoặc giải thể Quốc hội và kích hoạt kịch bản “bầu cử sớm."
Những dự tính của giới doanh nghiệp
Những điều mà giới doanh nghiệp có thể dự tính từ kịch bản “chính phủ thiểu số," mà theo hãng Kiểm soát Rủi ro là có thể sẽ duy trì trong những tháng tới, bao gồm: những cải thiện hạn chế trong việc quản lý đại dịch COVID-19 trong thời gian này, tiến trình lập quy và hoạch định ngày càng không rõ ràng, và việc tuân thủ các quy định về môi trường vẫn tiếp tục đầy khó khăn.
Kịch bản tồi tệ nhất có thể là xuất hiện các luật mới, theo đó áp đặt thực thi với các doanh nghiệp một cách tùy tiện mà không có những đường lối minh bạch để kháng nghị.
Theo ông Cheng, các luật này có thể áp đặt những yêu cầu tuân thủ không thực tế và rườm rà bởi chính phủ không có nhận thức tốt về các chuỗi cung ứng và các nhu cầu của giới doanh nghiệp.
Một điểm tích cực là Malaysia có thể sẽ chứng kiến 80% dân số trưởng thành và đủ điều kiện hoàn thành việc tiêm chủng vào tháng 12 tới, hoặc sớm hơn. Tiến độ tiêm chủng ổn định có thể giúp giảm bớt nhu cầu phong tỏa và chỉ tập trung vào các hạn chế cần thiết trong giai đoạn thứ ba và thứ tư của Kế hoạch Phục hồi Quốc gia.
Áp lực vì COVID-19 được giảm bớt cũng sẽ tạo điều kiện cho chính phủ lưu ý nhiều hơn đến các cải cách lập quy cho các lĩnh vực mới nổi. Malaysia cũng đang trên đà ghi nhận một sự phục hồi kinh tế trong năm 2021, bất chấp tỷ lệ tăng trưởng khiêm tốn 4-5% trước khi đạt mức 6,6% vào năm 2022.
Ông Cheng nhận định: “Tóm lại, mặc dù quỹ đạo chính trị của Malaysia trong năm 2022 vẫn còn mờ mịt, vẫn có nhiều lý do chính đáng để tin tưởng vào những dự đoán tích cực hơn cho nền kinh tế và theo đó là cho cả giới doanh nghiệp."
Cùng lúc đó, các công ty sẽ cần dành nguồn lực để giảm thiểu những rủi ro lớn. Họ sẽ phải tích cực giám sát các dấu hiệu về những thay đổi lập quy tiềm tàng, trong bối cảnh tiến trình hoạch định chính sách của chính phủ thiếu rõ ràng và có rất ít cuộc tranh luận về lập pháp.
Những đánh giá về việc tuân thủ, sự khắc phục và đào tạo vẫn rất cần thiết trong bối cảnh những thách thức dai dẳng về tính minh bạch. Việc lôi kéo sự tham gia của chính phủ và các bên liên quan trong ngành công nghiệp cũng sẽ giúp các công ty làm rõ các yêu cầu về lập quy và hoạt động vốn luôn được truyền đạt một cách mơ hồ, cũng như đảm bảo sự hỗ trợ trực tiếp và kịp thời để giải quyết những trở ngại trong hoạt động./.
