Lãnh tụ cách mạng Cuba Fidel Castro tại Đại hội Đảng Cộng sản Cuba ở Havana ngày 19/4 vừa qua. (Ảnh: AFP/TTXVN)Lãnh tụ cách mạng Cuba Fidel Castro (1926-2016) đã giữ một mối quan hệ rất chặt chẽ với Mexico, đất nước mà cựu Chủ tịch Cuba đã đặt chân tới lần đầu tiên vào năm 1955 và tại đây Fidel đã quen người đồng chí cùng chung lý tưởng Ernesto “El Che Guevara.”
Năm 1955, lãnh tụ Fidel đã đến thành phố Merida, bang Yucatan và sau đó hành trình tới các bang Campeche, Estado de Mexico và Veracruz.
Trong cuốn sách “Fidel Castro Ruz, guerillero del tiempo” (tạm dịch: Fidel Castro Ruz, trong thời gian du kích), vị Tổng tư lệnh cách mạng Cuba đã viết: “Đó là lần đầu tiên tôi thăm Mexico, đất nước trước đó tôi chỉ biết đến qua các cuốn sách, lịch sử, cách mạng và tôi cảm thấy tuyệt vời.
Tất nhiên, tôi không quen ai ở đây và do vậy tôi bước vào một thế giới mới từ một góc nhìn nhân văn.”
Một trong những sự kiện quan trọng nhất của lãnh tụ Fidel trong thời gian sống tại Mexico đó là quen biết Ernesto “El Che” Guevara de la Serna và sau đó đã trở thành đồng chí của Fidel quá trình đấu tranh cách mạng.
Ngôi nhà của bà Maria Antonia Gonzalez, người Cuba ở đường Jose Emparan 49, phường Tabacalera, thành phố Mexico, là nơi ghi dấu ấn lịch sử khi 2 nhân vật lãnh đạo cuộc cách mạng Cuba gặp nhau.
Sau đó, Fidel và Che đã chọn quán càphê nổi tiếng “Café La Habana” ở đường Bucareli, Trung tâm lịch sử thủ đô Mexico như một điểm hẹn để bàn về các kế hoạch tương lai.
Mặt khác, các trại Los Gamitos thuộc quận Alvaro Obregon, thủ đô Mexico và Rancho Santa Rosa, quận Chalco, bang Estado de Mexico là nơi Fidel và Che tiến hành huấn luyện những chiến sỹ cách mạng Cuba đầu tiên.
Khi cùng hoạt động tại Mexico, lãnh tụ Fidel và người đồng chí Che Guevara đã bị Cục An ninh liên bang thuộc Bộ Nội vụ Mexico bắt tại thủ đô Mexico vào ngày 20/6/1956 và sau đó được di lý tới cơ quan di trú, nhưng đã được thả tự do vào ngày 24/7 sau đó.
Ngày 25/11/1956, người du kích Cuba Fidel Castro và 81 chiến sỹ cách mạng đã rời Mexico trên con tàu Granma, xuất phát từ cảng Tuxpan, bang Veracruz hướng về Cuba với mục đích lật đổ chính phủ độc tài quân sự Fulgencio Batista.
Sau thành công của cách mạng Cuba vào ngày 1/1/1959, lãnh tụ Fidel đã quay trở lại Mexico vào năm 2002 trong khuôn khổ Hội nghị quốc tế về tài trợ cho phát triển, dưới thời của Tổng thống Mexico Vicente Fox./.
