Liên tiếp những ngày qua, mưa dông kèm theo các hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa đá, gió giật mạnh, sấm sét dữ dội xuất hiện tại nhiều tỉnh thành ở miền Bắc (như Hòa Bình, Sơn La, Lào Cai, Phú Thọ và một số khu vực ngoại thành Hà Nội…) đã tàn phá hoa màu, tài sản của nhiều người dân.
Riêng chiều 24/4, mưa đá phủ trắng một vùng rộng lớn tại các tỉnh ở khu vực Tây (như Sơn La, Lào Cai, Phú Thọ) đã khiến các địa phương này bị thiệt hại nặng nề về hoa màu, cây ăn quả và một số công trình xây dựng.
Theo đại diện Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (Tổng cục Khí tượng Thủy văn, Bộ Tài nguyên và Môi trường), hiện tượng mưa đá xuất hiện tại một số khu vực trong những ngày qua là do ảnh hưởng từ các đám mây dông đối lưu mạnh. Đây được gọi là hiện tượng dông nhiệt.
Hiện tượng trên kèm theo mưa rào với cường độ lớn trong khoảng vài phút đến vài chục phút, thường xảy ra trong các cơn dông vào thời gian giao mùa.
Mưa đá phủ trắng bản làng ở Hòa Bình
Trận mưa đá kéo dài khoảng 20 phút đã phủ trắng nhiều đồi núi, nương rẫy, bản làng của hai xã Hang Kia, Pà Cò, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình.
Thông thường hiện tượng dông nhiệt xuất hiện vào những ngày nắng nóng kéo dài, ánh nắng Mặt trời hun nóng, tạo ra vùng áp thấp kích thích đối lưu phát triển. Hàng năm, tháng Năm, tháng Sáu là thời kỳ nhiệt độ miền Bắc rất cao, khả năng xuất hiện dông nhiệt sẽ nhiều hơn.
Ở các tỉnh phía Bắc hay Thủ đô Hà Nội, dông nhiệt thường xuất hiện vào những ngày rất nóng, sau khoảng 4-5 giờ chiều.
Vòng đời của một đám mây dông thường ngắn, xuất hiện trong khoảng 4-6 giờ nhưng thời gian để nó gây ra hiện tượng thời tiết cực đoan chỉ vài chục phút. Mưa dông thường xuất hiện bất ngờ. Lượng mưa lớn xuất hiện trong thời gian ngắn có thể gây ngập úng, gãy đổ cây cối...
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, thời điểm này thời tiết miền Bắc đang trong giai đoạn chuyển mùa nên mưa dông nhiệt về chiều còn lặp lại nhiều lần. Ở Việt Nam, dông nhiệt xuất hiện chủ yếu từ đầu mùa Hè và thường vào cuối mỗi buổi chiều, sau một ngày nắng nóng gay gắt.
Hiện nay, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia có thể cảnh báo mưa dông trên nội thành Hà Nội từ 30-45 phút trước khi xảy ra.
Để ứng phó với thời tiết cực đoan, cơ quan khí tượng thủy văn khuyến cáo người dân cần theo dõi sát các bản tin dự báo của cơ quan khí tượng; quan sát diễn biến thời tiết như trời có nhiều mây đen, gió mạnh, hơi lạnh, ẩm./.