Đảng Dân chủ đã thực sự giànhthắng lợi trước Đảng Cộng hòa sau các cuộc tranh cãi gay gắt tại Quốchội về việc nâng trần nợ và chấm dứt cuộc khủng hoảng khiến chính phủ Mỹphải đóng cửa một phần. Ngày 17/10 là thời điểm hết sức quan trọngcủa nước Mỹ, bởi đó là thời hạn chót trước khi chính phủ liên bang cạnngân sách để trang trải các hóa đơn. Các nhà kinh tế dự đoán việc Quốchội nước này không thể đạt đồng thuận để nâng trần nợ công sẽ gây ranhững hậu quả kinh tế vô cùng thảm khốc. Bất hòa giữa hai đảng chủyếu liên quan đến luật cải cách y tế Obamacare do Tổng thống BarackObama đề xuất. Đảng Cộng hòa muốn hủy một số điều khoản của điều luậtgây nhiều tranh cãi này để đổi lại việc mở cửa chính phủ trở lại và nângtrần nợ. Tới cuối ngày 16/10, sau 11 giờ thảo luận, hai bên đã đạt đượcmột thỏa thuận cho phép gia hạn quyền vay nợ của chính phủ đến tháng2/2014 và mở cửa trở lại một số cơ quan liên bang bị buộc ngừng hoạtđộng tạm thời kể từ ngày 1/10 vừa qua. Mặc dù hai bên kiên quyếtkhông nhượng bộ trong suốt các cuộc tranh luận, và thậm chí giới chỉtrích còn cho rằng Tổng thống Obama đã tỏ ra vô cùng cứng rắn khi nhấtđịnh không thay đổi dù chỉ một chi tiết của Obamacare, song trên thực tếĐảng Cộng hòa (GOP) mới là những người phải hứng chịu vô số các chỉtrích sau khi nước Mỹ lần đầu tiên tiến sát tới bờ vực vỡ nợ. Nhànghiên cứu kỳ cựu Darrell West, làm việc tại Viện Brookings, nói: "ĐảngTrà (Tea Party) thực sự là những người 'thua cuộc' bởi họ đã hành xử một cách vôtrách nhiệm khi đẩy chính phủ tới sát bờ vực vỡ nợ lần đầu tiên tronglịch sử. Họ (Đảng Trà) đã đánh mất sự tín nhiệm. Trong khi đó, Tổngthống Obama và Đảng Dân chủ là những người chiến thắng bởi họ đã thểhiện một tinh thần trách nhiệm cao độ". Giáo sư David Lewis, thuộcĐại học Frostburg tại bang Maryland, cho rằng Đảng Trà đã phải hứng chịumột thất bại lớn bởi họ không nhận được bất kỳ sự nhượng bộ đáng kể nàovề chính sách và còn làm tổn hại tới uy tín của GOP. Bên cạnh đó, giớiphân tích cho rằng bản thân Chủ tịch Hạ viện John Boehner cũng là một"kẻ thua cuộc" bởi việc ông không thể kiểm soát Đảng Trà sẽ khiến tầmảnh hưởng của ông trong các cuộc đàm phán tương lai với Nhà Trắng bị xóimòn đáng kể. Tối 16/10, Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật gia hạnnâng trần nợ và mở cửa trở lại chính phủ với tỷ lệ 285-144. Trong đó,tất cả các Hạ nghị sỹ Đảng Dân chủ và một số Hạ nghị sỹ Đảng Cộng hòa bỏphiếu thuận, 144 Hạ nghị sỹ Đảng Cộng hòa bỏ phiếu chống. Theo nhậnđịnh của một số nhà phân tích, không ai muốn nước Mỹ vỡ nợ, bởi vậy trênthực tế, các nhà lập pháp thuộc GOP đã chờ tới khi biết có đủ số phiếuthuận để thông qua dự luật nói trên, họ mới bỏ phiếu chống. Chiếnlược gia Ford O'Connell thuộc Đảng Cộng hòa nói: "Họ muốn gửi thông điệptới các cử tri rằng họ sẽ giữ nguyên quan điểm (phản đối Obamacare)",ám chỉ đến chiến lược của Đảng Cộng hòa nhắm tới các cử tri bảo thủ,những người vốn phản đối các cải cách trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏemà Tổng thống đề xuất. Ông nói: "Họ không mấy bận tâm về thất bại trướcmột thành viên Đảng Dân chủ, mà chỉ lo ngại bị 'hất cẳng' bởi một ngườiCộng hòa khác". Mặc dù cuộc khủng hoảng tài chính-chính trị tại Mỹhiện đã tạm lắng xuống, song "núi nợ" đang cao ngất vẫn là một đề tàinổi cộm, và các cuộc tranh luận về trần nợ được dự đoán là sẽ tiếp tụctrở nên căng thẳng vào tháng 2/2014 tới. Phe Cộng hòa thường xuyên chỉtrích chính quyền Obama chi tiêu quá tay và cho rằng đó là nguyên nhânkhiến nguy cơ khủng hoảng là điều không thể tránh khỏi.
Lãnh đạo phái đa số tại Hạ viện Eric Cantor (giữa) sau cuộc họp tại Hạ viện , ở Washington, DC, ngày 1/8. AFP/TTXVN
Trong khinhững người ủng hộ cho rằng chương trình Obamacare đã giúp hàng triệungười dân Mỹ được hưởng bảo hiểm y tế, thì những người phản đối lại chỉtrích rằng đạo luật này là phi thực tế khi nước Mỹ đang phải gánh mức nợlên tới 17.000 tỷ USD - gần tương đương với Tổng sản phẩm Quốc nội(GDP) - trong khi chưa hề có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy chính quyền sẽkiềm chế các khoản chi tiêu. Các nhà phân tích cho rằng mặc dù pheCộng hòa liên tục bày tỏ quan ngại về vấn đề chi tiêu ngân sách songtrên thực tế, không bên nào muốn can thiệp và điều chỉnh ba nhân tốchính khiến gánh nặng nợ của Mỹ ngày càng gia tăng là Medicare (chươngtrình chăm sóc sức khỏe cho người trên 65 tuổi), Medicaid (chương trìnhchăm sóc sức khỏe được chính phủ tài trợ) và chương trình an sinh xãhội./.
(Vietnam+)
